Adet döngüsü her kadında farklılık gösterse de, genellikle 28 günde bir, yumurtalıklarda ve rahimde değişiklikler meydana gelir. Yumurtalıkların, regl döneminden ortalama 14 gün sonra, bir adet yumurta bırakması ovulasyon (yumurtlama) dönemi olarak adlandırılır. Bu dönem, bir kadının en verimli olduğu zamandır. Çünkü yumurta hücresi sperm ile karşılaştığında döllenme ihtimali yüksektir. Yumurtalıktaki bu değişim sürecinde kadın vücudunda bazı farklılıklar gözlemlenebilir. Adet döneminin başlamasıyla birlikte, kadının bedeninde bazı hormonal değişiklikler başlar. 14 gün boyunca devam eden bu değişiklikler sonucunda kadında farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Adet döneminin başlamasıyla birlikte bu belirtiler yok olmaya başlar.
Ovulasyon Dönemi Nedir?
Ovulasyon dönemi, bir kadının adet döngüsü içerisinde, yumurtalıklardan olgunlaşmış bir yumurtanın fallop tüplerine salındığı dönemdir. Bu dönem, adet döngüsünün başlangıcından sonraki 14 güne denk gelir. Adet döngüsü ortalama 28 günde bir tekrarlanmaktadır. Yumurtalıkların bir yumurta ürettiği döneme ise 14 günde bir rastlanır. Bu süreç içerisinde kadında bazı fiziksel ve ruhsal değişiklikleri gözlemlenebilir.
Ovulasyon döneminde kadınlar daha fazla enerjiye sahip olabilir ve daha mutlu hissedebilir. Aynı zamanda vücuttaki östrojen seviyesinin artmasıyla birlikte cilt daha canlı bir hale gelir ve saçlarda parlaklık meydana gelir. Tüm bu fiziksel değişimlerin yanı sıra psikolojik olarak da kendilerini daha özgüvenli ve çekici hissettiklerini belirtmektedirler.
Yumurtlama döneminin en önemli özelliği gebelik için en uygun zaman aralığı olmasıdır. İlişkiye giren çiftler gebelik planlıyorsa, bu dönemde korunmasız ilişki tercih edilebilir. Yumurta 24 saate kadar canlılığını koruyabildiğinden, sperm varlığı gebelik ihtimalini arttırmaktadır.
Ovulasyon Dönemi Belirtileri Nelerdir?
Yumurtlama döneminin başlangıcı ile birlikte, kadınlarda gözlemlenen belirtiler şunlardır:
- Çekilme tarzında ağrı: Kadınların yaklaşık %20’si yumurtlama sırasında ağrı hisseder. Bu ağrı genellikle hafif olmakla birlikte, bazen daha şiddetli olabilir. İlgili ağrı genellikle karın alt kısmında veya bir tarafında hissedilir ve ‘mittelschmerz’ olarak adlandırılır. Ovulasyon döneminde ağrının sebepleri yumurtanın çatlaması ve vücutta oluşan hormonal değişikliklerdir.
- Hafif kanama: Yumurtlama döneminde kanama yaşanması oldukça yaygın bir durumdur. Kadınların %5-10’unda yumurtlama kanaması görülür. Bu kanama pembe veya kahverengi renkte olabilir ve normal regl dönemindeki kanamadan çok daha hafif ve kısa süreli olur.
- Artan cinsel istek: Bazı kadınlar ovulasyon döneminde cinsel istek artışı yaşarlar. Bunun nedeni, vücutta meydana gelen hormonal değişikliklerdir.
- Göğüslerde hassasiyet: Göğüslerdeki dokuların östrojen ve progesteron hormonlarından etkilenmesiyle birlikte göğüslerde hassasiyet meydana gelebilir.
- Yorgunluk: Yumurtlama döneminde artan progesteron hormonu nedeniyle yorgunluk hissedilebilir.
- Kilo artışı: Hormonal değişimlerden dolayı bazı kadınlarda yumurtlama döneminde istenmeyen kilo artışları yaşanabilir.
Yumurtlama Dönemi Ne Zaman Başlar?
Yumurtlama dönemi her kadında farklı tarihlerde başlayabilir. Genellikle adet kanamasının ilk gününden itibaren 14 gün sonrasında yumurtlama dönemi başlamaktadır. Ancak adet döngüsü 28 günden daha kısa olan kadınlarda yumurtlama dönemi daha erken başlayabilir.
Yumurtlama Döneminde Yapılan Testler
Kanda ve idrarda beta HCG testi yapılabilmektedir. Ancak yumurtlama dönemi testinin sadece idrarda pozitif sonuç vermesi beklenmektedir. Kanda yapılan testler her zaman güvenilir sonuçlar vermeyebilir.
Bazal Vücut Isısı Takibi
Bazal vücut ısısı; uykudan kalktıktan hemen önce, ölçülen vücut sıcaklığıdır. Yumurtlama döneminde hormonal değişimlerden dolayı vücut sıcaklığında artış gözlemlenebilir.
Yumurtlama Dönemi Testi Nedir?
Kaz Vakti (OVP) testi olarak da bilinen yumurtlama testi; gebe kalma planı olan kişiler tarafından sıkça tercih edilmektedir. Bu testler idrarda Luteinizan Hormonu (LH) seviyesini tespit ederler. Luteinizan hormonunun yüksek seviyelere ulaşması yumurtanın yumurtalıktan atılmasına yani ovulasyona işaret eder.
Yumurtlama Döneminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Gebelik planlayan çiftler için bu dönemde dikkat edilmesi gereken en önemli konu ilişkidir. Korunmasız girilen cinsel ilişki, gebelik ihtimalini arttırmaktadır. Bununla birlikte bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunmaktadır.
Yumurtlama döneminde alınan vitamin ve besin takviyeleri önem kazanır. Özellikle folik asit içeren besinlerin tüketilmesi gerekmektedir. Yumurtlama dönemi sırasında tüketilen folik asit sayesinde bebeğin nöral tüp defektlerinin önüne geçilebilir. Bununla birlikte demir ve kalsiyum içeren takviyeler de tüketilebilir.
Bunun yanı sıra vücudun gebeliğe hazırlanmasında önemli rol oynayan progesteron hormonu salınımı da yumurtlama döneminde artış göstermektedir. Progesteron hormonu özellikle kemik sağlığı için önemlidir. Kemik sağlığının korunması için kalsiyum içeren süt ve süt ürünleri tüketilmelidir. Adet döneminden itibaren D vitamini takviyesi alan kadınlar, yumurtlama döneminde de takviye almaya devam etmelidir.
Yumurtlama Döneminde Yapılacak Egzersizler
Yumurtlama döneminde hafif egzersizler yapılabilir ancak ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. Pilates ve yürüyüş gibi hafif aktiviteler tercih edilebilir.
Yumurtlama Dönemi Sonrası Regl Belirtileri Nelerdir?
Yumurtlama döneminden sonraki süreçte regl belirtileri de kendini gösterebilir. Regl belirtileri her kadında farklılık gösterebilir ancak genel olarak karın ağrısı, şişkinlik, göğüslerde hassasiyet ve yorgunluk hissi yaşanabilir.
Kimler Risk Grubundadır?
Kadınlarda yumurtlama dönemi ile ilgili sorun yaşayan kişiler mutlaka uzman hekime başvurmalıdırlar. Hekim gerekli gördüğü takdirde bazı testlerin yapılmasını isteyebilir.
Ayrıca yumurtalık kistlerinden şüphelenen kadınların da bir sağlık uzmanına danışmaları önemlidir. Adet düzensizliği, aşırı kıllanma, akne problemi gibi şikayetleri olan kadınlar Polikistik Over Sendromu açısından değerlendirilmelidir.
Bebek Sahibi Olmak İsteyen Kadınlarda Yumurtlama Dönemi Kontrolü
Bebek sahibi olmak isteyen kişiler mutlaka bir aile planlaması uzmanına danışmalıdırlar. Ayrıca kadın doğum hekimine de başvurarak gebelik planlaması hakkında bilgi alabilirler.
Bebek sahibi olmak isteyen kişilerde tiroid hormonları kontrol edilmeli ve kan yoluyla bulaşan enfeksiyon hastalıklarına aşılanma yapılmalıdır. Ayrıca gebe kalmayı planlayan kadınların folat içeren besin takviyeleri alması da önerilmektedir.