Sırtta yanma ve ağrı genellikle duruş bozukluğu, stres ve kas gerginliği gibi sırta fazla yük bindiren nedenlerle görülür. Bu sorunlar fiziksel terapi ve egzersizlerle giderilebilir. Ancak iç hastalıklar, enfeksiyonlar ve sinir sıkışması gibi nedenlerle görülen sırtta yanma ve ağrının tedavisi bu sorunları ortadan kaldırmaya yönelik olmalıdır. Sırtta yanma ve ağrı genellikle postür bozukluğu ve stres gibi sırta fazla yük bindiren nedenlerle ortaya çıkar. Bu sorunlar, fiziksel terapi, masaj ve egzersiz gibi yöntemlerle giderilebilir. Ancak iç hastalıklar, enfeksiyonlar veya sinir sıkışması gibi nedenlerle ortaya çıkan sırt ağrısının tedavisi, altta yatan sorunun ortadan kaldırılmasına yönelik olmalıdır.
Sırtta Ağrı ve Yanma Nedir?
Yanma ve ağrı, özellikle bel ağrısıyla karıştırılan sırt ağrısının en yaygın görülen semptomlarıdır. Bu durum, çoğunlukla duruş bozukluğu, stres veya kas gerginliği nedeniyle sırt bölgesine fazla yük binen kişilerde görülür. Sırt bölgesindeki kaslar, omurganın düzeyinde aşırı yüklenme veya yaralanma nedeniyle tahriş olduğunda sırt ağrısı ortaya çıkar. Yanma hissi ise bazı durumlarda sinir hasarının bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Sırtta Yanma ve Ağrı Belirtileri Nelerdir?
Yanma ve ağrı hissinin yanında sırt ağrısında şu semptomlar da görülebilir:
- Ağrının hafif veya şiddetli şekilde görülmesi
- Ağrının derinin içine ya da dışına doğru yayılan bir his vermesi
- Kas gerginliği nedeniyle sırt bölgesinde sertlik hissedilmesi
- Ağrıyı tetikleyen hareketlerin kısıtlanması
- Boyun, omuz ve kollarda ağrı veya uyuşukluk hissi
Ağrı sıklıkla dinlenme sırasında ya da uyku pozisyonundan dolayı artar. Ağrı hafif ya da orta seviyede olabilir ancak günlük yaşamı zorlaştıracak kadar şiddetlileşebilir. Sırt ağrısının en çok görülen nedenleri arasında duruş bozukluğu, stres, aşırı egzersiz, travma ve yaralanmalar yer alır.
Sırtta Yanma ve Ağrı Neden Olur?
Sırtta yanma ve ağrının olası nedenleri şunlardır:
- Duruş bozukluğu
- Aşırı egzersiz
- Travma ve yaralanmalar
- Stres
- Fibromyalji
- Artrit
- Spinal stenoz
- Skolyoz
- Herni disk
- Bel fıtığı
Duruş bozukluğu
Duruş bozukluğu vücudun kas ve eklem sisteminin normal biyomekaniğini bozarak aşırı yüklenmesine neden olan yanlış duruş biçimlerini ifade eder. Duruş bozukluğu sonucu sırt kasları gereğinden fazla çalışmak zorunda kalır ve bu da sırtta ağrı ve yanmaya yol açar.
Aşırı egzersiz
Aşırı egzersiz özellikle tekrarlayan sırt hareketleri içeren ağır kaldırma gibi yoğun aktivitelerde yapıldığında sırt kaslarının aşırı kullanımına bağlı olarak sırt bölgesinde tahrişe neden olur. Bu durum sonucunda sırt kaslarında inflamasyon meydana gelir ve sırt bölgesinde yanma hissi ile ağrı oluşur.
Travma ve yaralanmalar
Sırt bölgesinde meydana gelen travmatik yaralanmalar veya darbeler sonucu oluşan kas yaralanmaları sırt bölgesinde yanma hissi ile ağrı meydana getirebilir.
Stres
Stres vücudun farklı bölgelerinde olduğu gibi sırt bölgesinde de gerginliğe ve kas spazmına yol açarak sırtta yanma hissi ile ağrı oluşturabilir.
Fibromyalji
Fibromyalji yumuşak dokularda yaygın ağrı ile karakterize kronik bir hastalıktır. Fibromyaljisi olan kişilerde uyku bozuklukları, yorgunluk, depresyon, anksiyete, baş ağrısı, irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi fibromyaljinin semptomlarını kötüleştirebilecek çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Fibromyalji kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Hastalığın tam nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, travmatik olaylar, enfeksiyonlar, stres, hormonal değişiklikler fibromyaljinin etkenleri arasında sayılabilir. Fibromyaljisi olan kişilerde sırtta yanı sıra vücudun farklı bölgelerinde de ağrı görülür.
Artrit
Artrit eklemlerde iltihaplanma ve hasara yol açan bir hastalıktır. Eklemlerdeki iltihaplanma sonucunda çevre dokularda da hasara neden olabilen artritin bazı türlerinde özellikle inflamatuar artrit türlerinde kişide fibrozis yani bağ dokusu artışı görülebilir. Bu durum kişinin vücudundaki eklem bölgeleri yanı sıra omurgasında da sertlik ve ağrı meydana getirebilir.
Spinal stenoz
Spinal stenoz omurgayı oluşturan omurlar arasındaki boşlukların daralması durumudur. Omurilikte ya da sinir köklerinde yaşanan bu daralma sinirlere baskı yaparak çeşitli semptomlara neden olabilir. Spinal stenoz sonucunda kişinin sırtında yanı sıra kollarda, boyunda ve bacaklarında da ağrı yaşanabilir.
Skolyoz
Skolyoz omurganın yana eğriliğidir. Büyüme çağında ortaya çıkan skolyoz ilerleyici bir seyir gösterir. Ergenlik döneminde ortaya çıkan skolyozda kadınların erkeklere göre daha fazla tedaviye ihtiyaç duyduğu görülür. İlerleyen vakalarda omurganın eğriliği artarak kişide sırtta yanı sıra göğüste de ağrı yaşanmasına sebep olabilir. Kişinin solunum fonksiyonlarını etkileyen skolyoz vakalarında cerrahi tedavi gerekebilir.
Herni disk
Herni disk omurlar arasında yer alan disklerin yıpranarak güçsüzleşmesi sonucu disklerin dış kısmının zayıflaması ve sinirlere baskı yapması durumudur. Herni diskin görüldüğü kişilerde bel ağrısının yanı sıra bacaklarda da ağrı yaşanabilir. Herni diske bağlı bel ağrısı olan kişilerin yaklaşık yarısında sciatica olarak adlandırılan siyatik sinirine baskı sonucu bacaklarda siyatiğe bağlı ağrı görülebilir. Herni disk tedavi edilmediği takdirde kişide sinir hasarına yol açabilir.
Bel fıtığı
Bel fıtığı omurlar arasında yer alan disklerin yıpranması sonucu disklerin dış kısmının zayıflaması ve sinirlere baskı yapması durumunu ifade eder. Bel fıtığı olan kişilerde siyatiğe bağlı bacaklarda ağrı yaşanabileceği gibi bel bölgesinde de ağrı görülebilir.
Sırtta Yanma ve Ağrı Teşhisi Nasıl Konulur?
Sırtta yanma ve ağrı şikayetiyle hekime başvuran kişilerin öncelikle ayrıntılı bir öyküsü alınır. Bu süreçte hekime yardımcı olması açısından kişilerin şikayetlerini ne zamandan beri yaşadıklarına, şikayetlerin zaman içinde nasıl değiştiğine, daha önce herhangi bir tedavi alıp almadığına, aile öyküsünde benzer şikayetleri olan kişiler olup olmadığına ilişkin bilgi vermeleri önemlidir. Öykü alımının ardından hekimin muayenede dikkat edeceği noktalar şunlardır:
- Ağrının yeri, yayılımı ve karakteri
- Ağrıyı tetikleyen veya rahatlatan faktörler
- Ağrının derecesi
- Postüral deformiteler
- Range of motion yani hareket açıklığı
Tüm bu faktörlerin değerlendirilmesinin ardından sırtta yanma ve ağrının muhtemel nedeni belirlenerek kişiye uygun tedavi planlanır. Tedavi planlamasında gereken durumlarda hekim yönlendirmesi ile birlikte diğer disiplinlerin (fizik tıp ve rehabilitasyon, nöroloji, ortopedi) dahil olduğu bir ekip çalışması ile hareket edilmesi kişilerin tedavisinde daha etkin sonuçların elde edilmesini sağlayabilir.
Sırtta Yanma ve Ağrı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sırtta yanma ve ağrı tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılabilir:
- Ilımlı egzersizler
- Duruş eğitimi
- Ağrı kesiciler
- Açık hava aktiviteleri
- Fizik tedavi yöntemleri
- Kognitif davranış terapisi
- Aerobik aktiviteler
- Düşük seviyeli lazer tedavisi
Aerobik aktiviteler yürüyüş veya bisiklet sürmek gibi kalp atış hızını artıran egzersizleri; açık hava aktiviteleri ise bahar ya da yaz aylarında yapılan açık hava yürüyüşlerini ifade eder. Egzersizler kişinin ağrısına göre hafif şekilde başlayıp giderek süre ve yoğunluk olarak arttırılabilir.
Duruş eğitimi ile birlikte diğer fizik tedavi yöntemleri kişilerin sırt kaslarının güçlendirilmesine destek olarak sırt bölgesinde yanma hissi ile ağrı oluşumunu engelleyebilir. Kognitif davranış terapisi ile kişinin zihinsel olarak stresle başa çıkabilmesi sağlanarak sırt bölgesinde meydana gelen gerginlik azalır. Düşük seviyeli lazer tedavisi ile kişinin sırtındaki ağrılı bölgeye doğrudan lazer uygulanarak iyileşme süreci hızlandırılır.