Özellikle doğal doğum sonrası anne ve babaların merak ettiği bebek bakımı ile ilgili soruları uzmanlar yanıtlıyor.
Anne sütünün beslenmedeki önemi tartışılmaz. Ancak annelerin aklındaki en büyük soru işareti “sadece anne sütü yeter mi?” konusudur. Uzmanlara göre ilk 6 ay hiçbir ek gıda verilmeden yalnızca anne sütü bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılar. Bu süre zarfında su verilmesi de gereksizdir. Altıncı aydan sonra anne sütü beslenmede tek gidadan bebeklerin büyüme ve gelişim ihtiyaçlarının karşılanması için ek gıdalara başlanması gerekmektedir. Bebeğin 6 ayını doldurduğu ancak bir yaşına henüz girmemiş tüm bebeklerde ek gıdaya geçiş süreci başlamaktadır. Bu süreçte bebeğe verilecek gıdaların dikkat edilmesi gereken bazı noktaları var.
Ek Gıdaya Geçişte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlk Gıda Pirinç Gevreti Olmalı: Türkiye’de ek gıdaya geçişte en çok tercih edilen ilk gıda pirinç gevreği. Pirinç gevresi alerji riski düşük olması nedeniyle güvenli bir tercihtir. Bebek pirinç gevresini ilk kez tadarken anne veya babanın onun yanında olması, beslenme sırasında kur yapması ve güler yüzlü olması, bebeğin yeni tatlara karşı daha istekli olmasını sağlar. Ayrıca bebeğin katı gıdaya alışmasını kolaylaştırır.
- Pürüzsüz Kıvam: Bebeğin damak zevkine uygun, pürüzsüz ve kremsi kıvamda olması gerekir. Bebeğin 6 ayından önce damak zevki tam oturmamış olduğundan yiyeceklerin çok pürüzsüz olması önemlidir. Bebeğe ek gıda vermeden önce eller iyice yıkanmalı, kullanılan tüm alet ve ekipmanlar steril edilmelidir. Ek gıda öğle veya akşam anneden emzirdikten sonra verilmelidir. İlk başta bebeğe 1-2 çay kaşığı kadar tatlı veya tuzlu fark etmez ama mevsim sebzeleri doğrultusunda sebze püreleri verilebilir. Bebeğin yeni bir yiyeceği 3-4 gün denedikten sonra başka bir yiyeceğe geçmesi gerekir. Bu sayede bebeğe hangi yiyeceğin alerjiye sebep olduğunu anlamak daha kolay olur.
- Demir İçeriği Yüksek Besinler: Türkiye’de demir yetersizliği anemi sıklığı oldukça yüksektir. Bu nedenle bebeklerde demir yetersizliğinin önlenmesi çok önemlidir. Ek gıda ile beslenmeye başlandığında demir içeriği yüksek bebek kahvaltıları tercih edilmelidir. Bebeklerde demir yetersizliği aneminin en önemli nedenlerinden biri de prebektüs beslenmesidir. Bu nedenle bebeklerin 6 aydan sonra beslenmesinde dikkatli olunmalıdır.
- Su Vermek Gerekmez: Ek gıdaya geçişte anne sütü her zamanki gibi verilmeye devam edilir. Ek gıdaya geçişte su vermeye gerek yoktur çünkü anne sütü bebeğin susuzluk ihtiyacını tamamen karşılar.
- 3 Gün Aynı Gıda Bebeğe yeni bir gıda tanıtıldığında en az 3 gün o gıdayla beslenilmesi gereklidir. Bu süre zarfında bebeğin o yiyeceğe alerjik bir tepki verip vermediği gözlemlenmelidir.
- Yoğurt ve Peynir: Yoğurt ve peynir gibi kalsiyum ve protein kaynakları beslenmeye 7-8 aylıkken başlanmalıdır.
- Sebze Püreleri: Sebze püreleri içerisinde patates, balkabağı, brokoli, havuç gibi mevsim sebzeleri tercih edilmelidir.
- Meyve Püreleri: Elma, armut, muz gibi mevsim meyveleri tercih edilmelidir.
- Tahıllar: Pirinç, buğday, yulaf gibi tahıllar tüketilebilir.
- Et Grupları: Küçük miktarlarda kırmızı et, tavuk, hindi gibi protein kaynakları tüketilebilir.
- Süt: Sadece anne sütü ile beslenen bebeklerde 6. aydan sonra ek gıdaya geçildiğinde anne sütünün miktarında azalma olabilir. Bu noktada bebeğe mamayla birlikte süt de verilebilir.
- Kahvaltı: Ek gıda ile beslenmeye başlanıldığında bebek kahvaltıları önem kazanır. Bebekler 6-8 aylıkken ek gıdaya başladıkları için kahvaltıya da erken başlamış olurlar.
- Aşama Aşama Tanıtın: Yumurtayı haşladıktan sonra sarısını 6. aydaki bebeklere kahvaltıda birkaç çay kaşığı kadar veririz. Beyaz peynir ve lor peyniri 6 aylıktan büyük bebeklere kahvaltıda güvenle verebileceğimiz süt grupları arasındadır.
- Kahvaltı Zamanı: Bebeğin uyandığı saatten itibaren 1-2 saat bekledikten sonra kahvaltıya geçilmesi daha uygundur. Kahvaltının ardından öğle yemeğine kadar sütten kesilmeleri gerekir.
- Kahvaltı İçeriği: Yumurtanın sarısı, peynir çeşitleri, tarife uygun olarak hazırlanmış bebek reçelleri ve mamaları bebeklerin tüketebileceği yiyecekler arasında yer alır.
Bebeklerde Ek Gıda Belirtileri Nelerdir?
- Bebeğin 6 ayını doldurmuş olması gerekir.
- Bebeğin ağzını sürekli olarak yumurta gibi yuvarlak nesnelere doğru itmesi ek gıda isteğinin en önemli belirtilerinden biridir.
- Bebeğin el ve göz koordinasyonunun gelişmesi gerekir.
- Bebeğin oturması ve başını dik tutabilmesi sağlıklı bir şekilde beslenmesi açısından önemlidir.
- Bebeğin ek gıda isteğinin en önemli göstergesi sürekli olarak parmağını ağzına götürmesidir.
- Bebeğin farklı yiyecekleri deneyimlemek istemesi dikkat edilmesi gereken bir diğer belirtidir.
Ek Gıda Hangi Belirtileri Göstererek Başlar?
Bebekte ek gıda belirtileri başlama süreci nasıl olmalı diye düşünen ailelar için uzmanlar bu belirtileri sıralıyor:
- Bebeğin 6 aylık olması,
- Bebeğin ağzını yuvarlak nesnelere doğru itmesi,
- Bebeğin farklı yiyecekleri deneyimlemek istemesi,
- Bebeğin el ve göz koordinasyonunun gelişmiş olması,
- Bebeğin oturması ve başını dik tutabilmesi.
Ters İlişki Ağrıları Neden Olur?
Ters ilişki sonrası ağrı yaşanması normaldir ancak bu ağrının fazla olması durumunda doktora başvurulması gerekir. Genelde doktora gidilmesine gerek olmadan ağrı hafifse evde uygulanabilecek yöntemler ağrının hafifletilmesine yardımcı olabilir.