Ağrılar vücudun birçok yerinde hissedilebileceği için genellikle hangi organın rahatsız olduğu konusunda net bir bilgi vermez. Bu nedenle ağrı şikayetleri olan hastaların hekim tarafından detaylı bir muayeneden geçirilmesi ve gerekirse ek tetkiklerin planlanması teşhis açısından büyük önem taşır.
Ağrılar akut ya da kronik, lokalize ya da yaygın olarak sınıflandırılabilir. Dokunma, bası, hareket gibi uyaranlara karşı vücudun verdiği bu koruyucu yanıt mekanizması ağrı olarak tanımlanır. Ağrının genel amacı zarar görmüş ya da zarar görme ihtimali bulunan doku ve bölgelerin korunmasıdır. Ağrı iletimi sinir lifleri aracılığı ile gerçekleşir. Sinir lifleri bedenimizin her yerini sarar ve beyne kadar ulaşır. Beyindeki ağrı merkezi yorumlama yaparak ağrının nereden geldiğini ve ne anlama geldiğini belirler. Buna rağmen beyin bazen hatalı yorumlama yapabilir ve ağrıyı beklenmeyen yerlerde algılamamıza neden olabilir. Beyin zarar görmüş ya da zarar görme ihtimali bulunan bölgeleri korumak için kasların kasılması ile oluşan koruyucu refleksleri tetikler. Ayrıca ağrı hissi bize sağlık sorunları ile ilgili doktorlara başvurmamızı sağlayarak iyileşme sürecini destekler.
Ağrının temel olarak 3 nedeni bulunmaktadır. Bunlar; doku travması, doku inflamasyonu ve doku iskemisi( yetersiz kan akışı) olarak adlandırılır.
Ağrılar Nereye Bağlıdır?
Ağrılar genel olarak şu bölgelerde görülmektedir.
- Beyin : Beyin tüm vücutta hissedilen ağrıların %80’inin nedenidir. Baş ağrıları, migren, gerilim tipi baş ağrıları ve diğer nörolojik hastalıkların yanı sıra beyin tümörlerine bağlı gelişen ağrılar bu grupta değerlendirilir.
- Göz : Gözle ilgili hastalıklar(basınç artışı, glokom, göz enflamasyonu), göze yabancı cisim batması, korneanın çizilmesi gibi durumlar nedeniyle yaşanan göz ağrıları sık karşılaşılan durumlardır.
- Kulak : Akut orta kulak iltihabı, kulak zarı delinmesi, kulak çınlaması gibi kulak hastalıklarına bağlı oluşan kulak ağrıları sıklıkla karşılaşılan durumlardır.
- Diş : Diş çürükleri, diş etlerinde yaşanan iltihaplanmalar, diş absesi gibi diş ve ağız sağlığı ile ilgili durumlara bağlı oluşan diş ağrıları yaygındır.
- Sinüs : Sinüzit gibi sinüslerin iltihaplandığı durumlara bağlı oluşan sinüs ağrıları baş ağrılarının önemli nedenleri arasında yer alır.
- Boğaz : Boğaz enfeksiyonları(tonsilit, farenjit vb.), yabancı cisim batması gibi durumlar boğaz ağrısına neden olur.
- Göğüs : Kalp krizi, akciğer embolisi, pnömoni, aort diseksiyonu gibi hayati risk taşıyan hastalıkların yanı sıra reflü, gastrit, mide fıtığı gibi sindirim sistemi hastalıkları da göğüs ağrısına neden olur.
- Sırt : Sırt bölgesinde kas veya bağ yaralanmaları, fıtıklaşmış omurilik sinirleri, kemik erimesi veya omurga eğrilikleri nedeniyle oluşan sırt ağrıları yaygındır.
- Belde : Bel fıtığı, bel incinmesi, bel kaslarının zorlanması veya beldeki eklemlerin iltihaplanması bel ağrısına neden olan durumlardır.
- Karın : Apandisit, safra kesesi iltihabı, böbrek taşları, pankreas iltihabı gibi karın organlarını etkileyen hastalıkların yanı sıra kasların zorlanması veya karın duvarında fıtıklar karın ağrısına neden olur.
- Bacak : Damar iltihabı, bacak toplardamarlarında pıhtı oluşumu(bacaklarda ödem), bacak kaslarının zorlanması veya bacak fıtığı bacak ağrılarına neden olan durumlardır.
- Eklemler: Yaralanmalar, romatizmal hastalıklar, aşırı kullanım veya enfeksiyon sonucu eklem bölgelerinde oluşan hasar ve iltihaplanma eklem ağrılarına yol açar.
Ağrılar genellikle burada sıralandığı şekilde organik sorunlara bağlı olarak ortaya çıkar ancak bazı durumlarda psikolojik sorunlar da ağrı meydana getirebilir.
Ağrı Hangi Hastalıklara Bağlı Ortaya Çıkmaktadır?
Ağrının şikayeti ile başvurulan hastanelerde yapılan tetkikler sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre hekimler hastalığın teşhisini koyarlar. Teşhis sonrası hekim tarafından hastalara tedavi planlanır ve tedavi sürecinde yapılan kontrollerde ağrı şikayetinin hangi hastalığa bağlı olduğu konusunda fikir birliği sağlanmış olur.
Ağrının şikayeti ile başvurulan hekimler tarafından konulan teşhisler şu şekildedir;
- Migren
- Tansiyon
- Diyabet
- Reflü
- Bel Fıtığı
- Safra Kesesi Taşı
- Böbrek Taşı
- Guatr
- Sinüzit
- Panik Atak
- Mide Ülseri vb.
Ağrı şikayeti ile başvuran hastalara konulan teşhisler genellikle bu şekildedir ve bu hastalıklara bağlı gelişen ağrılar hafif şiddette ve dayanılabilir düzeydedir.
Ağrının Şikayet Olarak Sunulduğu Bazı Hastalıklar ve Ağrı Durumları Şunlardır;
- Apandisit(karın sağ alt)
- Akciğer Embolisi( göğüs sağ yan)
- Böbrek Taşı(banttan aşağıya inmeyen çok şiddetli ağrı)
- Kalp Krizi( göğüs ortası)
- Mide Fıtığı( göğüs yan)
- Zatürre( göğüs sol yan)
Ayrıca şu durumlarda görülen ağrılar dikkate alınmalıdır.
- Ciltte soğukluk ve renk solgunluğu ile birlikte görülen bacak ağrıları bacak damarlarındaki pıhtılaşmayı işaret eder.
- Ciltte kızarıklık, ısı artışı ve şişlik ile birlikte görülen bacak/topuk ağrıları ise bacaklarda damar ilaçtahbi pıhtılaşmasını gösterir.
- Başta ateş olmak üzere iştahsızlık, halsizlik ve baş ağrısı ile birlikte görülen göğüs ağrıları zatürre belirtisi olabilir.
Bu tarz vakalarda daha önceden tanısı konulmamış sistemik hastalıklara bağlı görülebilecek komplikasyonların söz konusu olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.