Bel ve karın ağrıları yaygın sağlık sorunlarıdır. Çoğu kişi yaşamının bir döneminde bel ve karın ağrısı çeker. Bel ve karın ağrıları genelde kısa süreli ve hafif olur. Ancak bazı durumlarda uzun süre devam eden ve şiddetli ağrılara dönüşebilir. Bu durumlar kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Bel ve karın ağrısının tedavisi, ağrının nedenine bağlıdır. Doktorlar genellikle dinlenmeyi, ağrı kesici ilaçlar almayı ve fizik tedavi görmeyi önerir. Ancak daha ciddi sağlık sorunlarından kaynaklanan bel ve karın ağrıları durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu nedenle bel ve karın ağrısı şikayeti olan kişilerin öncelikle bir doktora başvurması ve altında yatan nedenin belirlenmesi önemlidir.
Bel ve Karın Ağrısı Nedir?
Bel ve karın ağrısı; kişi bel ve karın bölgesinde ağrı, sızı veya rahatsızlık hissetmesini ifade eder. Bel ve karın ağrısı birlikte görülabildiği gibi kişi sadece bel veya sadece karın ağrısı da yaşayabilir. Bel ve karın ağrısı genelde hareket etme, oturma veya uzanma gibi fiziksel aktivitelerle artar.
Kimi zaman bel ve karın ağrısına mide bulantısı, kusma gibi şikayetler de eşlik edebilir. Bel ve karın ağrısının nedeni kas zorlanması, fıtık, siyatik, böbrek taşı veya bağırsak problemleri olabilir. Ağrı hafif ise dinlenme, sıcak kompres uygulama, ağrı kesici ilaçlar kullanma gibi evde bakım yöntemleri ile geçebilir. Ancak şiddetli ve dayanılmaz bel ve karın ağrısı durumunda doktora başvurulması gerekir. Doktor, fiziksel muayene, görüntüleme testleri (x-ray, MR…) ve laboratuvar testleri (kan, idrar…) isteyerek bel ve karın ağrısının nedenini belirler ve uygun tedaviyi planlar.
Bel ve Karın Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Bel ve karın ağrısının en temel belirtisi, kişinin bel ve karın bölgesinde ağrı hissetmesidir. Bu ağrı kısa süreli veya uzun süreli olabilir. Ağrı hafif düzeyde olabileceği gibi şiddetli ve dayanılmaz boyutta da olabilir. Bel ve karın ağrısı genel olarak birlikte görülür ancak kişi sadece bel veya sadece karın ağrısı da yaşayabilir.
Ağrı genelde hareket etme, oturma veya uzanma gibi fiziksel aktivitelerle artar. Kişi bel ve karın ağrısıyla birlikte kasık bölgesinde de rahatsızlık hissedebilir. Ayrıca bel ve karın ağrısına mide bulantısı, kusma, ateş, üşüme-titreme, terleme gibi belirtiler de eşlik edebilir. Bu belirtiler; kişinin gün içinde normal aktivitelerini yapmasını zorlaştıracak kadar şiddetli olabilir.
Bel ve Karın Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Bel ve karın ağrısının nedenleri arasında kas zorlanması, siyatik, bel fıtığı, hamstring (arka bacak) kasında zorlanma; böbrek taşı, idrar yolu enfeksiyonu, apandisit, gebelik gibi durumlar yer alır. Bel ve karın ağrısının nedeninin belirlenmesi önemlidir çünkü tedavi yöntaları nedene göre değişir.
Kasılan bel kasları sonucu oluşan bel ve karın ağrısının nedeni kas zorlanmasıdır. Uzun süre oturarak çalışmak ya da spor sakatlanmaları sonucu kaslarda zorlanma meydana gelir. Bel fıtığı veya siyatikte sinirlerdeki tahriş sonucu oluşan bel ve karın ağrısının nedeni sinir hasarıdır. Daha ciddi sağlık sorunlarında ise tümör veya organ yaralanmaları söz konusu olabilir.
Bel ve Karın Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Bel ve karın ağrısının teşhisi; doktor tarafından yapılan fiziksel muayene, görüntüleme testleri (x-ray, MR…), elektromyografi (EMG) testi ve laboratuvar testleri (kan, idrar) ile konulur. Doktor öncelikle hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi alır.
Ağrının başlangıcı, süresi, tipi, konumu, yayılımı gibi ayrıntılı bilgiler edinilir. Daha sonra doktor; hassas noktaları tespit etmek için karnı muayene eder. Ayrıca reflekslerinizin kontrolünü yapar ve kuvvet kaybı ya da hassasiyet kaybı olup olmadığını belirler. Gerekli görülmesi halinde görüntüleme testleri isteyerek iç yapınız hakkında daha fazla bilgi edinebilir.
Bel ve Karın Ağrısı İçin Hangi Bölüm Doktoruna Gidilir?
Bel ve karın ağrısı için öncelikle Dahiliye (İç Hastalıkları) bölümüne gidilmelidir. Doktor; muayene bulgularına göre gerektiğinde sizi ilgili sağlık kuruluşuna yönlendirecektir.
Bel ve Karın Ağrısında Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Bel ve karın ağrısını önlemek için alınabilecek korunma yöntemleri şunlardır:
- Duruş bozukluklarından kaçınılmalıdır. Özellikle otururken sırt ve bel desteği olan sandalye tercih edilmelidir.
- Ağır kaldırılmamalıdır. Kaldırmak gerekiyorsa dizlerden kuvvet alınılmalıdır.
- Karına soğuk kompres uygulamaktan kaçınılmalıdır. Soğuk kompres yerine ısıtıcı yastık ya da sıcak su torbası kullanılmalıdır.
- Mümkün olduğunca fazla hareket edilmeli; düzenli spor yapılmalıdır.
- Kilo kontrolü sağlanmalı; sağlıksız beslenmeden kaçınılmalıdır.
- Tütün ürünleri kullanılmamalı; alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Bel ve Karın Ağrısında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bel ve karın ağrısında tedavi yöntemleri; dinlenme, ilaç tedavisi, fizik tedavi yöntemleri ve cerrahi müdahale şeklinde sıralanabilir.
Daha hafif vakalarda dinlenme, özellikle zorlanan kasların dinlendirilmesi; basit yaralanmalarda ise buz uygulaması yeterli olabilir. Buz uygulaması ilk 48 saat içinde yapılmalıdır. Daha sonra sıcak uygulamaya geçilmelidir.
Ağrı şiddetliyse doktor tarafından reçete edilen nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (ağrı kesici/ateş düşürücü) veya kas gevşeticiler kullanılabilir. Ayrıca steroid içeren ilaçlar reçete edilebilir.
Ağrı devam ederse doktor; epidural steroid enjeksiyon gibi invaziv tedaviler önerecektir. Fizik tedavi yöntemleri arasında ise transkütan elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), ultrasonik dalgalarla kaslara ısıtma veya masaj gibi yöntemler yer alır.
Tüm bu tedavilere rağmen hasta düzelmiyorsa cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Cerrahi yöntemler arasında laparoskopik ya da açık cerrahiyle fıtık onarımı, mikrodiskektomi veya endoskopik lomber diskektomi yer alır.
Bel ve Karın Ağrısında İyileşme Süreci Nasıldır?
Bel ve karın ağrısında iyileşme süreci; altında yatan nedene göre farklılık gösterir. Hafif vakalarda dinlenme ile iyileşme sağlanabilirken daha ciddi vakalarda invaziv tedaviler gerekebilir.
Tüm bu tedavilere rağmen hasta düzelmiyorsa cerrahi yöntemlere başvurulabilir. Cerrahi müdahale içeren durumlarda iyileşme süreci de uzayabilir. Hastaların belirtilen tedavilere düzenli olarak devam etmeleri, doktorun önerdiği fiziksel aktiviteleri yapmaları ve kontrollerine gelmeleri iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
Bel ve Karın Ağrısının Komplikasyonları Nelerdir?
Bel ve karın ağrısının komplikasyonları arasında kronikleşen ağrılar; sinir hasarına bağlı olarak idrar veya dışkı kontrolünde kayıplar yaşanması; bağırsak veya mesane ameliyatı gibi cerrahi müdahalelere ihtiyaç duyulması yer alır.
Eğer bel fıtığı veya siatikte sinirlerdeki tahriş devam ederse bu durum kronikleşen ağrılara yol açabilir. Bel fıtığına bağlı olarak gelişen sinir hasarında idrar veya dışkı kontrolünde kayıp yaşanabilir. Bu durum acil cerrahi müdahale gerektirir.