Bilek burkulması, bileği oluşturan kemiklerin hareket ederek bağların zorlandığı ve yırtıldığı yaralanma türüdür. Burkulma sonucu oluşan yaralanmalar sonucu hafif düzeyde gerilmeden tamamen kopmaya kadar sorun yaşanabilir. Burkulma sonucu yaşanan ağrı ve şişlik genellikle 1-2 hafta içerisinde geçer. Ancak yaşanan ağrı ve şişlik ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Bilek burkulması durumunda RICE yöntemi uygulanabilir. Bu yöntem; soğuk kompres uygulamak, istirahat etmek, bileği yükseltmek ve sargı kullanmaktan oluşur. Hafif burkulmalarda istirahat, soğuk kompres uygulama ve yükseltme yöntemleri kullanılabilir. Orta ve ciddi burkulmalarda ise fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçleri gerekebilir.
Bilek Burkulması Nedir?
Bilek burkulması, bilek eklemini oluşturan kemiklerin anormal şekilde hareket etmesi sonucu oluşan yaralanmadır. Burkulma sonucunda bağlar zorlanarak hasar görür ve yırtılır. Bilek burkulmasında yaşanan şişlik, ağrı, hareketsizlik ve morarma gibi belirtiler bağlarda oluşan yaralanmaya işaret eder. Burkulmada yaşanan yaralanma hafif düzeyde bağlarda gerilme, orta düzeyde bağlarda yırtılma ya da tam bir bağ kopması şeklinde olabilir.
Bilek Burkulması Belirtileri Nelerdir?
Bilek burkulması sonucu yaşanan belirtiler sıklıkla şunları içerir:
- Ağrı: Burkulma sonucu yaşanan hasarın derecesine bağlı olarak ağrı oluşur.
- Şişlik: Vücudun yaralandığı bölgede oluşan ödem nedeniyle şişlik meydana gelir.
- Hareket kısıtlılığı: Ağrı ve şişlii nedeniyle bileğin hareket etmesi zorlaşır.
- Morluk: Şiddetli burkulmalarda morarma görülebilir.
Burkulma sonucu yaşanan bu belirtiler hafif burkulmalarda kısa sürede geçerken, ciddi burkulmalarda daha uzun süre devam edebilir. Burkulmanın ciddiyetine göre tedavi yöntemi belirlenir.
Bilek Burkulması Nasıl Teşhis Edilir?
Burkulmanın teşhisi öncelikle fiziksel muayene ile yapılır. Fiziksel muayene sırasında bilekte yaşanan ağrı, şişlik ve morarmaya bakılır. Burkulmanın tam teşhisi için görüntüleme testlerine ihtiyaç duyulur. Bu testler;
- X-ray: Bilekte herhangi bir kemiğin kırılıp kırılmadığını tespit etmek için çekilir.
- MR: Bilekteki yumuşak dokuların detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlar.
Bilek Burkulması Neden Olur?
Burkulma genellikle spor ya da günlük hayatta bileğin ters dönmesi sonucu oluşan düşmeler ya da darbeler nedeniyle meydana gelir. Burkulmaya neden olan diğer faktörler ise şunlardır:
- Spor aktiviteleri: Yoğun ve rekabetçi spor aktiviteleri burkulmanın en yaygın nedenidir.
- Daha önce yaşanan burkulma: Daha önce bilek burkulması yaşayan kişilerde tekrarlayan yaralanmalar görülme ihtimali yüksektir.
- Zemin farklılıkları: Bileğin alçakta ya da yüksekte kalan bir zemine aniden temas etmesi sonucu yaşanan burkulmalar da oldukça yaygındır.
- Yaş: Özellikle çocuk ve gençlerde burkulma riski daha yüksektir.
- Gevşek bağ dokuları: Genetik olarak gevşek bağ dokulara sahip olan kişilerde burkulma riski daha fazladır.
Bilek Burkulması Olanlar Ne Yapmalı?
Bilek burkulması yaşandığında RICE yöntemi uygulanmalıdır:
- Rest (İstirahat): Yaralanan bölgeyi dinlendirmek için istirahat etmek önemlidir.
- Icing (Buz Kompres): Yaralanan bölgeye buz ya da buz torbası uygulayarak şişliği azaltmak mümkündür.
- Compression (Sargı): Yaralanan bölgenin üzerine elastik bir bandaj ya da sargı kullanarak kompresyon uygulamak şişliği azaltır ve ağrıyı hafifletir.
- Elevation (Yükseltme): Yaralanan bölgenin kalp seviyesinden yukarıda tutulması şişliği azaltmaya yardımcı olur.
Bilek Burkulmasına İyi Gelen Yöntemler Nelerdir?
Bilek burkulmasının ağrısını azaltmak ve şişliğini gidermeye yardımcı olacak yöntemler şunlardır:
- Ağrı kesici ilaçlar: İbuprofen ya da naproksen gibi reçetesiz ilaçlar ağrıyı hafifletebilir ve iltihabı azaltabilir.
- Soğuk kompres: Özellikle ilk 48 saat içinde soğuk kompres uygulamak şişliği ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
- Sargı kullanımı: Elastik bir bandaj ya da sargı kullanarak bileğe kompresyon uygulamak şişliği azaltır.
- Fizik tedavi: Burkulma ciddi ise fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçlerine ihtiyaç duyulabilir.
Bilek Burkulması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bilek burkulmasının tedavisine öncelikle RICE yöntemiyle başlanır. Hafif burkulmalarda tedavi soğuk kompres, istirahat, sargı kullanımı ve yükseltme ile yapılır. Orta ve ciddi burkulmalarda ise şu yöntemler kullanılabilir:
- İlaç tedavisi: Ağrıyı kontrol altına almak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) kullanılabilir.
- Fizik tedavi: Ciddi burkulmalarda fizik tedavi yöntemlerine başvurulabilir.
- Cerrahi müdahale: Çok nadir durumlarda, ciddi yaralanmalar sonucunda ortaya çıkan komplikasyonlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bilek Burkulması Ne Kadar Sürede İyileşir?
Bilek burkulmasının iyileşme süresi yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak değişir:
- Bilek burkulmasının hafif ya da 1.derecede olması durumunda yaklaşık 1-2 haftada iyileşme görülür.
- Orta seviye ya da 2.derecede burkulmalarda iyileşme süresi yaklaşık 2-6 hafta kadar sürebilir.
- Ciddi ya da 3.derece burkulmalarda ise iyileşme süreci 6 hafta ve üzerini alabilir.
İyileşme sürecinin hızlanması için dinlenme, buz uygulaması, sargı kullanımı ve bileğin yükseltilmesi önemlidir. Ayrıca doktor tavsiyelerine uyulmalı ve fizik tedavi seanslarına düzenli olarak katılınmalıdır.