Diz arkası ağrıları, diz ekleminin anatomisi gereği yaşayabileceği birçok sorundan kaynaklanabilir. Bu sorunlar dizin kullanımıyla ortaya çıkan aşınma ve yıpranma, travmaya bağlı gelişen yaralanmalar ya da dizin hareketini etkileyen kas ve tendon problemleri gibi farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Diz ağrılarının başlangıcı akut olarak ifade edilirken, kronik ağrılarda ise uzun süre devam eden diz sorunları söz konusudur.
Diz Arkası Ağrılarında Hangi Belirtiler Olur?
Diz arkası ağrıları, yürürken ya da merdiven inip çıkarken hissedilen rahatsızlık hissi, şişlik, hareket kısıtlılığı veya güçsüzlük gibi belirtiler verebilir. Bu şikayetler özellikle diz ekleminde travmatik bir yaralanma ya da aşırı kullanım öyküsü olduğu durumlarda dikkate alınmalıdır. Soğuk uygulama yapmak şişliği azaltabilir. Diz arkasında ağrı ve gerilme hissi oluşuyorsa diz ekleminde bir sorun olduğu düşünülmelidir. Bu şikayetlere ek olarak bacak kaslarında kasılma, sertlik ya da spazm gibi rahatsızlıklar da görülebilir. Diz ağrısı yaşayan bireylerde bu semptomların yanında ek olarak bacaklarda güçsüzlük, his kaybı veya uyuşma gibi belirtiler de yaşanabilir. Ağrı dinlenmeyle geçmiyorsa bir uzmana görünmekte fayda vardır.
Diz Arkası Ağrılarının Nedenleri Neler olabilir?
Diz arkası ağrılarının en sık görülen nedenleri arasında dizin aşınma ve yıpranmasına bağlı gelişen osteoartrit, diz kapağına bağlı diz ağrısı olarak bilinen patellofemoral ağrı sendromu, hamstring kaslarının aşırı kullanımı sonucu gelişen tendinopatiler veya kas yaralanmaları ile birlikte biceps femoris tendonu ve popliteus tendonu yaralanmaları yer alır. Bu nedenlerle birlikte diz ekleminde oluşan kistlere bağlı olarak da ağrı gelişebilir.
Gelişen teknolojiyle birlikte diz sağlığını tehdit eden en önemli faktörlerden biri hareketsiz yaşam biçimi ve aşırı kilodur. Hareketsiz kalan kaslar ve eklemler zamanla esnekliklerini kaybeder. Aşırı kilolu bireylerde dizlere binen yük arttığı için diz ekleminde yıpranma görülür. Hareketsiz yaşam biçimine sahip bireylerde diz sağlığını tehdit eden diğer bir faktör de yapılan aktivitelerin dengesiz ve hatalı olmasıdır. Örneğin; uzun süre bisiklet çeviren veya uzun koşular yapan bireylerde hamstring kasları aşırı kullanıma bağlı olarak zorlanabilir ve bu durum da diz arkasında ağrı meydana getirebilir.
Günlük yaşamın gözden kaçırılan ama diz sağlığını doğrudan etkileyen bir diğer önemli faktörü de ayakkabı seçimidir. Topuklu ayakkabılar ya da spor yaparken koşu ayakkabıları yerine tercih edilen günlük ayakkabılar diz sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Yapılan çalışmalar uygun ayakkabı seçiminin diz sağlığını korumada önemli rolü olduğuna işaret etmektedir. Ayakkabı tercihini düz taban ya da hafif kavisli ayakkabılardan yana kullanmak, topuk yüksekliğinin 3-4 cm ile sınırlı kalmasına dikkat etmek, ayağı rahatça saran ve kaymayan bir ayakkabı seçmek uygun ayakkabı seçimidir.
Diz Arkası Ağrılarında Tanı Nasıl Konulur?
Diz arkasındaki ağrılardan şikayetçi olan bireylerin öncelikle ortopedi ve travmatoloji hekimine başvurması gerekmektedir. Başvuru sonrası hekim tarafından detaylı bir değerlendirmeye tabi tutulan bireyin şikayetlerinin öyküsü alınır, yapılan fiziksel muayene ile birlikte bulgular değerlendirilir ve ardından gerekli görülen durumlarda görüntüleme yöntemlerine başvurularak tanı konulmaktadır.
Diz Arkası Ağrılarında Hangi Tedavi Yöntemleri Uygulanır?
Diz arkasındaki ağrıların tedavisi, ağrının nedenine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Genel olarak ağrının nedeni diz ekleminde oluşan iltihabi bir durum ise bu iltihabı ortadan kaldırmaya yönelik ilaçlar, aşırı kullanım sonucu gelişen ağrılar için istirahat, soğuk kompres uygulaması ve egzersiz, tendon iltihaplanmaları için masaj ve germe egzersizleri yanı sıra steroid içeren enjeksiyonlar gibi konservatif tedavi yöntemleri ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında şiddetli ağrılarda cerrahi olmayan yöntemlerle ağrı kontrolü sağlanabilmektedir. Bu yöntemler; platelet rich plasma (PRP) ve soğuk plazma (COLD PLASMA) enjeksiyonları ile mezokil (Meso-DS) enjeksiyonlarını kapsamaktadır.
Diz ekleminde yaralanma, travma ya da deformiteye bağlı bir problem varsa ortopedik cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Bu yöntemler; artroskopik cerrahiler, açık cerrahi yöntemler ya da protez cerrahilerinden yararlanılarak gerçekleştirilebilmektedir.
Diz Arkası Ağrılarında Hangi Egzersizler Etkilidir?
Diz arkasındaki ağrılarda egzersiz tedavisi sıklıkla hamstring kaslarının esnekliğini arttırmaya ve güçlendirmeye odaklanmaktadır. Tedavi sürecinde bireylere yönelik özel egzersiz programı hazırlanması için fizyoterapi ve rehabilitasyon hekimine danışılması önerilmektedir.