Baş ağrısı, stres, yorgunluk, sinir ve kas gerginliği gibi basit nedenlerden kaynaklanabileceği gibi migren ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkların da belirtisi olabilir. Baş ağrısı bir rahatsızlık değil, daha çok bir semptom yani belirti olduğu için doğru tanının konulabilmesi için uzman bir sağlık profesyoneline danışılması gerekir. Peki, baş ağrısına hangi doktor bakar? Baş ağrısı şikayeti ile hangi doktora gidilir? Baş ağrısının nedeni öğrenilmeden baş ağrısına özel bir tedavi yoktur. Bu nedenle baş ağrısının nedeninin belirlenmesi için nöroloji uzmanına başvurulması gerekir. Nöroloji doktoru kan tahlilleri ve gerek görmesi durumunda MR ya da tomografi çekilmesini isteyerek baş ağrısının nedenini bulmaya çalışır. Baş ağrısı şikayeti ile gidilebilecek diğer birimlerin de bulunduğu düşünüldüğünde sürecin nasıl ilerleyeceğine dair kafa karışıklığı olabilir. Bu nedenle baş ağrısı için hangi doktor sorusuna verilecek cevap ile gidilmesi gereken birim netleşir.
Baş Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Baş ağrısı için gidilecek ana birim nöroloji yani beyin ve sinir hastalıkları bölümüdür. Nöroloji doktoru; migrain, gerilim tipi baş ağrısı, cluster baş ağrısı gibi baş ağrısı türleri ile ilgilenir. Ayrıca nöroloji bölümü epilepsi, inme (felç), parkinson hastalığı ve alzheimer hastalığı gibi beyin ve sinir sistemini etkileyen hastalıklara da bakar. Bu nedenle baş ağrısı şikayeti ile nöroloji bölümüne gidilmesi gereken durumlar dışında söz konusu baş ağrısının altında yatan nedenin nörolojik bir sorun olmadığı kararının verilmesi de bu birim tarafından gerçekleştirilir.
Baş ağrısı şikayeti ile nöroloji bölümüne giden hastaların bazı durumlarda iç hastalıkları ve kardiyoloji bölümlerine de yönlendirilmesi gerekebilir. İç hastalıkları ve kardiyoloji bölümü de hipertansiyon, düşük tansiyon, kalp ritim bozukluğu gibi sorunlara bakarak baş ağrısının altında yatan nedenin kardiyovasküler sorunlar olup olmadığını değerlendirebilir. Yine kadın hastalıkları ve doğum bölümü hormonal değişiklikler sonucu oluşabilecek baş ağrıları için gidilebilecek birimlerden biridir.
Baş ağrısı şikayeti ile gidilebilecek diğer birimler şöyledir:
- Alerji ve immunoloji
- Göz Hastalıkları
- Kulak Burun Boğaz
- Üroloji
- Dahiliye
- Kardiyoloji
- Genetik Hastalıklar
- Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları
- Hematoloji
- Hepatoloji
- Neuromuscular Medicine (Nöromusküler Tıp)
- Rheumatology (Romatoloji)
- Psychiatry (Psikiyatri)
Tüm bu birimlerin ortak olarak kullandığı tıbbi terimler arasında baş ağrısı da bulunur. Dolayısıyla baş ağrısı şikayeti ile bu birimlere de gidilebilir ancak hedefe ulaşmak yani baş ağrısının nedenini bulmak ve tedavisini gerçekleştirmek isteniyorsa nöroloji bölümüne gidilmesi gerekir.
Baş Ağrısı Çeşitleri
Migren, gerilim tipi baş ağrısı ve cluster baş ağrı en sık görülen baş ağrısı türleridir. Baş ağrısı çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
- Migren
- Gerilim tipi baş ağrısı
- Cluster baş ağrı
- Küme tipi baş ağrı
- Sekonder baş ağrılar (Hastalık belirtisi olan baş ağrılar)
- Trigeminal nevralji (Yüz sinirlerinin tek taraflı etkilenmesi sonucu görülen ani ve çok şiddetli baş ağrısı)
- Sinüzit
Migren Baş Ağrısı
Migren baş ağrıları genellikle kişinin günlük yaşamını etkileyecek düzeyde şiddetli olan ve bulantı, kusma gibi belirtiler de gösterebilen tekrarlayan baş ağrılarıdır. Migrenin en önemli özelliği ataklar şeklinde seyretmesi ve kişide korku, üzüntü gibi duygusal tetikleyicilerin yanı sıra adet dönemleri, bazı gıdalar, ışık, ses gibi fiziksel tetikleyicilerle de ortaya çıkabilmesidir. Ataklar genellikle tek taraflıdır ancak iki taraflı da olabilir. Ataklar sırasında kişi çarpıcı, pul görüntüler (aura) görebilir ve çevresel seslere aşırı duyarlılık gösterebilir.
Gerilim Tipi Baş Ağrısı
Gerilim tipi baş ağrıları, migrene göre daha hafif şiddette olan ve kronikleşme ihtimali bulunan baş ağrı tipleridir. Gerilim tipi baş ağrıları stres, yorgunluk ve sinir gibi tetikleyicilerle ortaya çıkabilir. Genellikle hafif ve orta şiddette olup atağın erken dönemlerinde oluşan gerginlik hissi ile karakterizedir. Başın her iki tarafında da yaygın olarak hissedilen ağrı ile birlikte bazen kulak çınlaması ve gözlerde yorgunluk hissi de oluşur.
Cluster Baş Ağrısı
Cluster baş ağrıları çok şiddetli, dayanılmaz ve genellikle tek taraflı olan baş ağrılarıdır. Bu tip baş ağrıları gruplar halinde ortaya çıktığı için cluster olarak adlandırılır. Atağın ortaya çıkmasını tetikleyen herhangi bir faktör yoktur ancak mevsimsel değişiklikler sıcak havalar veya soğuk havalar sonucunda görülebilir. Cluster baş ağrıları genellikle sabah erken saatlerde ortaya çıkar ve kişiyi uykusundan edebilir. Şiddetli olmasından dolayı kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyecek düzeyde olabilen cluster baş ağrıları süre bazında haftalarca devam edebilir.
Küme Tipi Baş Ağrısı
Küme tipi baş ağrıları da aynı cluster tipi baş ağrılarla benzer özellikler gösterir. Tek taraflı şiddetli baş ağrılarıdır ancak farklı olarak erkeklerde daha sık görülür ve kadınlara göre görülme sıklığı daha fazladır. Küme tipi baş ağrıların süresi haftalarca sürebildiği gibi aylarca devam eden dönemler sonrasında yıllarca hiç yaşanmadan tekrar edip bu şekilde seyreder.
Sekonder Baş Ağrılar
Sekonder baş ağrılar başka hastalıklardan kaynaklanan baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıların nedeni tespit edilebilir. Beyin tümörü, menenjit, ensefalit gibi beyin rahatsızlıkları; kabakulak, kızamık, su çiçeği gibi çocukluk hastalıkları yanı sıra travma sonucunda kafa içinde veya dışında oluşan yaralanmalar sekonder baş ağrılarına neden olabilen durumlara örnektir.
Trigeminal Nevralji
Trigeminal nevralji ya da diğer adıyla tic douloureux, yüzün yaklaşık üçte birini sağlayan trigeminal sinirin sebep olduğu şiddetli, keskin, bıçak saplanır tarzda olan yüz ağrısıdır. Trigeminal nevralji kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür ve her yaşta ortaya çıkabilir ancak özellikle yaşlı nüfusta daha fazla rastlanır.
Sinüzit Baş Ağrısı
Sinüzit; burun tıkanıklığı, koyu burun akıntısı, yüz kemiklerinin arkasında veya yanlarında basınç ve dolgunluk hissi, öksürük, yüksek ateş gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır. Sinüzit akut veya kronik olarak seyredebilir. Akut sinüzitte belirtiler birkaç hafta devam ederken kronik sinüzitte belirtiler birkaç ay hatta birkaç yıl sürebilir. Sinüzit baş ağrısı burun tıkanıklığının yanı sıra yüz kemiklerinin arkasında veya yanlarında basınç ve dolgunluk hissiyle birlikte görülebilir.
Baş Ağrılarına Hangi Tetkikler Yapılır?
Nöroloji uzmanına yapılan muayenede hekim tarafından öncelikle detaylı bir anamnez alınır yani hasta geçmişi dinlenilir. Daha sonra fiziki muayene aşamasına geçilerek tıbbi terminolojide head to toe yani ayaktan itibaren kafaya doğru bir vücut değerlendirmesi yapılır. Baş ağrısının nedenine ilişkin bulgular elde edilmesi durumunda bunların ışığında tetkik istenerek kesin tanıya ulaşılır.
Tıbbi görüntüleme yöntemleri arasında yer alan MR ve tomografi makineleri beyin yapısının incelenmesine imkan tanıyarak beyin kaynaklı problemler olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olurken röntgen cihazları da boyun yapısının değerlendirilmesi için kullanılabilir. Kan tahlilleri ise kan dolaşımında meydana gelebilecek problemler hakkında bilgi verebilir. Bu tetkikler sonucunda nöroloji uzmanı tarafından istenen rapor oluşturulur ve hasta ile paylaşılır.