Boyun fıtığı, boyun bölgesindeki omurlar arasında bulunan disklerin yıpranmasıyla oluşan bir rahatsızlıktır. Bu yıpranma sonucu disklerdeki jel benzeri madde dışarı çıkar ve sinirlere baskı yaparak boyun, kol ve elde ağrıya neden olur. Fizik tedavi yöntemleriyle iyileşmeyen boyun fıtığı rahatsızlığında cerrahi yöntemler gündeme gelir. Boyun fıtığı ameliyatı hakkında merak edilenleri Liv Hospital’dan Nöroşirürji Uzmanı Prof. Dr. Engin Sönmez anlattı.
Yaşlanmaya bağlı olarak omurlar arasında bulunan disklerin yıpranması sonucu oluşan boyun fıtığı; ağır kaldırma, travma, zorlama gibi aktivitelerle de tetiklenebilir. Fizik tedavi ve ağrı yönetimi yöntemleriyle iyileşmeyen boyun fıtığında cerrahi yöntemler uygulanabilir. Cerrahi yöntemler arasında yer alan boyun fıtığı ameliyatıyla ağrılara neden olan sinir baskısı ortadan kaldırılır. Ancak birçok hasta boyun fıtığı ameliyatının ne kadar riskli olduğunu düşünerek korkar. Ameliyat sonrası süreç hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan hastalar, bu süreçte neler bekleyeceklerini bilemediği için endişe yaşar. Aslında boyun fıtığı ameliyatı son derece güvenli bir operasyondur ve hastalar kısa süre içinde günlük yaşamlarına dönebilir.
BOYUN FITIĞI AMELİYATI NASILDIR?
Boyun fıtığı ameliyatında amaç, sinir köklerine veya omuriliğe baskı yapan materyalin çıkarılmasıdır. Bu materyal genellikle fıtıklaşmış disk dokusudur ancak bazen kemik spurları ya da stenoza neden olan mevcut disk de olabilir. Boyun fıtığı ameliyatında yaklaşım genellikle posterior (arka) ya da anterior (ön) yöndendir. Posterior yaklaşımda vücudun arka tarafından, anterior yaklaşımda ise önden girilir. Hangi yaklaşımın tercih edileceği, cerrahın tercihine ve hastanın özel durumuna bağlıdır.
BOYUN FITIĞI AMELİYATINDAN SONRA NE OLUR?
Boyun fıtığı ameliyatı sonrası süreç, her cerrahi operasyonda olduğu gibi dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Ameliyattan sonra hastanede birkaç gün yatmanız gerekebilir. Bu süre zarfında ağrılarınız kontrol altına alınacaktır. Genellikle boyun fıtığı ameliyatı sonrası ağrı minimal düzeydedir ancak her hastanın ağrı eşiği farklı olduğu için bazı hastalarda daha fazla ağrı olabilir. Ameliyat sonrası bölgesel uyuşukluk ve güçsüzlük de görülebilir ancak bu durum geçicidir. Sinirlerin onarımı zaman alır ve birkaç hafta hatta bazen birkaç ay sürebilir. Ameliyat bölgesinde bir miktar şişlik oluşabilir ve bu da boyun hareketlerini kısıtlayabilir. Ancak tüm bu yakınmalar zamanla düzelecektir.
BOYUN FITIĞI AMELİYATI SONRASI AĞRILAR
Boyun fıtığı ameliyatından sonra ağrılar beklenen bir durumdur. Bu ağrılar genellikle hafif seviyededir ve kontrol altına alınabilir. Ameliyat bölgesinde oluşan doku hasarına bağlı olarak ağrı meydana gelir. Vücudun bu hasarı onarmasıyla birlikte ağrılar da azalacaktır.
Elde edilen bulgulara dayanarak, olası komplikasyonlar ve boyun fıtığının şiddeti göz önünde bulundurularak hasta için en uygun olan cerrahi teknik belirlenir. Yapılacak cerrahinin tarzı, hastanın iyileşme sürecinde yaşayabileceği ağrı ve konforu doğrudan etkilemektedir. Herni veya ekstrem ağrı gibi şikayetlerle başvuran ancak konservatif tedavilere yanıt vermeyen hastalarda genellikle anterior yaklaşım tercih edilir. Ameliyat sonrası gelişebilecek komplikasyonları en aza indirecek şekilde dikkatli ve titiz bir yöntemle cerrahi gerçekleştirilmelidir.
AĞRILARI KONTROL ALTINA ALMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Boyun fıtığı ameliyatından sonra ağrıları kontrol altına almak için bazı önlemler alınabilir:
- Ağrılarınız için size önerilen ilaçları düzenli olarak kullanın.
- Ağrı kesicileri doktorunuzun önerdiği dozda ve sıklıkta alın.
- İzotonik sıvılar ve elektrolitler alınarak vücudun sıvı dengesini koruyun.
- Beslenmenize dikkat edin, vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar tüketin.
- Ameliyat bölgesini yormaktan kaçının ve dinlenin.
- Uykusuzluk durumunda uyku düzeninizi sağlamaya çalışın.
Ayrıca, derin nefes alıp vererek gevşemek ve meditasyon gibi gevşeme teknikleri kullanmak da ağrıyı hafifletebilir.
FİZİKSEL TEDAVİ VE REHABİLİTASYON SÜRECİ
Boyun fıtığı ameliyatından sonra fiziksel tedavi ve rehabilitasyon süreci önemlidir. Bu süreçte fiziksel tedavi uzmanının önerilerine uymanız gerekmektedir. Ameliyat sonrası ilk günlerde dinlenme dışında özel bir tedavi gereksinimi olmayabilir ancak ertesi gün itibariyle fiziksel aktivitelerinizi artırmanız beklenir.
Pazartesi Cuma günleri seanslara katılmanız gerekebilir. İlk iki hafta içerisinde ameliyat bölgesini kuvvetlendiren egzersizlerin yanı sıra duruş ve hareket düzeninin boyun fıtığı tekrarlamasını engellemesi için eğitimi verilecektir. Üçüncü haftadan itibaren kol ve eldeki güçsüzlüğü gidermeye yönelik egzersizlere başlanacaktır.
AMELİYAT SONRASI KONTROLLER NE ZAMAN YAPILACAK?
Boyun fıtığı ameliyatından sonra kontroller genellikle şu şekilde planlanır: İlk kontrol, ameliyattan bir hafta sonra gerçekleşir ve bu süre zarfında tıbbi durum değerlendirilmesi yapılacaktır. İkinci kontrol ise yaklaşık üç hafta sonra gerçekleştirilir. Bu süreçte hastanın iyileşme durumu gözlemlenir ve gerekli tıbbi müdahaleler yapılır. Kontrollerin sıklığı ve içeriği, hastanın özel durumuna bağlı olarak değişebilir.
KORUYUCU TEDAVİLER VE TAKİP SÜRECİ
Boyun fıtığı ameliyatından sonra koruyucu tedaviler ve takip süreci oldukça önemlidir. İlk hafta içinde fiziksel aktivitelerinizi aşamalı olarak normale döndürmeniz beklenir. Ameliyat bölgesi iyileştikten sonra koruyucu egzersizlere başlanacaktır. Bu egzersizler sayesinde boynu destekleyen kasların güçlenmesi sağlanacak ve böylece boyun fıtığının tekrar etme riski azaltılacaktır.
Takip süreci de oldukça önemlidir. Ameliyattan sonra belirli aralıklarla doktora giderek durumunuz hakkında bilgi vermeniz ve kontrollerden geçmeniz gerekecektir. Bu kontroller sayesinde olası komplikasyonlar erken dönemde tespit edilebilir ve tedavi edilebilir.