Pelvik ağrı, pelvik bölgedeki yani karın altı ve kalça arasındaki bölgede hissedilen rahatsızlık ve acı hisleridir. Bu ağrı bir doku hasarı sonucu ortaya çıkabileceği gibi pelvik organleri etkileyen bir hastalığın da belirtisi olabilir. Pelvik ağrı genellikle kadınları etkileyen bir rahatsızlık olsa da erkeklerde de görülebilir.
Pelvik Ağrı Nedir?
Pelvik ağrı, pelvik bölgedeki (karın altı ve kalça arasındaki bölge) organları, dokuları ve kemikleri etkileyen herhangi bir rahatsızlığın belirtisi olarak görülebilir. Pelvik bölge, üreme organları, mesane, rektum ve alt karın kaslarının yer aldığı vücudun önemli bölgelerinden biridir. Bu nedenle pelvik bölgeyle ilgili yaşanan herhangi bir sorun, vücudun genel dengesini de bozar. Pelvik ağrı genel olarak adet döneminden önce veya sırasında ortaya çıkan sancılar, kasılmalar ya da kramplar şeklinde tanımlanabilir.
Pelvik ağrısı kadınlarda daha yaygın görülür ve erkeklerden yüzde 10 ila 15 daha fazla bu ağrıyı deneyimler. Birçok kadında pelvik ağrı, adet döneminden önce veya menstruasyon sırasında ortaya çıkar. Bu tür ağrılar genellikle hafif olup zamanla şiddetini kaybeder. Ancak bazı durumlarda pelvik ağrısı kronik hale gelir ve yaşam kalitesini ciddi oranda düşürür.
Pelvik Ağrı Neden Olur?
Pelvik bölgedeki organları etkileyen hastalıklar, yaralanmalar veya enfeksiyonlar bu bölgede ağrı oluşmasına neden olur. Kadınlarda görülen pelvik ağrısının en yaygın nedeni jinekolojik hastalıklardır. Erkeklerde ise daha çok ürolojik sorunlar pelvik ağrıya neden olur.
Pelvik ağrısının nedenleri şöyle sıralanabilir:
Adet Ağrısı (Dismenore)
Adet döneminin başlamasıyla vücutta bazı hormonal değişimler meydana gelir. Bu değişimlere bağlı olarak adet döneminde bazı kadınlarda kramplara bağlı ağrılar oluşabilir. Dismenore olarak adlandırılan bu ağrı, pelvik bölgedeki kasların kasılmasından kaynaklanır.
Yumurtlama Dönemi (Ovülasyon)
Yumurtlama dönemi olarak bilinen ovülasyon sırasında kadınların yumurtalığında meydana gelen hormonal değişimlere bağlı olarak tüp bebek tedavisi süreci içinde olan kadınlarda hafif pelvik ağrı görülebilir.
İliak Kisti
Bazı kadınlarda yumurtalıklara bağlı olarak gelişen iliak kist adı verilen kistler pelvik ağrısına neden olabilir. Bu kistler genellikle zararsızdır ve herhangi bir belirtiye neden olmaz ancak büyüyen kistler pelvik ağrısı yanı sıra adet düzensizliği ve hormon dengesizliğine de yol açabilir.
Endometriozis
Endometriozis, kadınların üreme çağında sık görülen bir hastalıktır. Rahmin içini kaplayan dokunun rahmin dışarısında -genellikle yumurtalıklar ve fallop tüplerinin yakınında- büyümesidir. Endometriozis pelvik bölgede ağrı oluşmasına neden olur. Ayrıca adet dönemlerinde şiddetli ağrılar, aşırı kanamalar ve kısırlılık gibi belirtilere de yol açar.
Myomlar
Rahmin içinde ya da dışında gelişen myomlar kadınlarda pelvik ağrısına neden olabilir. Myom kaynaklı ağrı adet dönemlerinde kanamaya bağlı olarak şiddetlenebilir.
Enfeksiyonlar
Pelvik bölgedeki organların iltihaplanması yani enfekte olması bu bölgedeki sinirlerin uyarılmasına ve dolayısıyla pelvik ağrının ortaya çıkmasına neden olur. Pelvik enfeksiyon (PID) olarak bilinen bu durum genellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaynaklanır. Gonore ve klamidya en yaygın görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardandır ve PID’nin başlıca nedenlerindendir.
Apandisit
Vermiform apeks olarak bilinen apandis iltihaplandığında akut karın ağrısına neden olur. Apandisit şüphesiyle hastaneye başvuran kişilerin yaklaşık yarısına laparoskopik cerrahi adı verilen kapalı yöntemle apandis ameliyatı uygulanır. Apandisitin patlaması durumunda ise enfeksiyon riskine karşı açık ameliyatla apandis alınır.
Böbrek Taşı
Böbreklerde oluşan taşlar idrar yolu aracılığıyla mesaneye geçmeye çalışırken pelvik bölgede de ağrı oluşmasına neden olur.
Sindirim Sistemi Hastalıkları
Sindirim sistemini mide , bağırsak , karaciğer ve pankreas sindirim sisteminin bileşenleri arasında yer alır. Sindirim sisteminin herhangi bir bileşeninde yaşanan yaralanma ya da enfeksiyon pelvik bölgedeki ağrıları tetikleyebilir. kabızlık , gaz oluşumu, ishal gibi rahatsızlıklar da pelvik bölgede basınç hissi oluşmasına neden olur.
Fıtık
Karın duvarındaki dokular yırtıldığında veya zayıfladığında fıtık meydana gelir. Fıtık oluşumu karın bölgesinde ağrı oluşmasına neden olurken aynı zamanda pelvik bölgedeki organları da etkileyebilir.
Kronik Pelvik Ağrı Sendromu
Kronik pelvik ağrı sendromunda ise nedeni tam olarak belirlenemeyen devam eden pelvik ağrıları söz konusudur. Bu ağrılar haftalar, aylar hatta yıllar boyu sürebilir.
Pelvik Ağrısına Ne İyi Gelir?
Pelvik bölgedeki ağrılar hafif düzeydeyse evde uygulanabilecek bazı yöntemlerle bu ağrılar kontrol altına alınabilir. Pelvik bölge ağrıları için iyileştirici etki sağlayan yöntemler şöyle sıralanabilir:
- Sıcak kompres uygulamak
- Ağrı kesici ilaçlar kullanmak
- Ağrıyan bölgeyi dinlendirmek
- Bol sıvı tüketmek
- Lifli gıdalar tüketmek
- Stresten uzak durmak
Bununla birlikte eğer pelvik ağrıları şiddetliyse veya kronikleşmişse altında yatan nedenin bulunması ve uygun tedavinin planlanması için mutlaka bir uzmana danışılması gerekir. Yapılan tetkik ve analizler sonucu nedene yönelik tedavi planlandığında pelvik ağrıları kontrol altına alınabilir.
Pelik Taban Ağrısı Nedir?
Pelik taban ağrısı, pelvis tabanında yani karın altı ile kalça arasındaki vücut kaslarının yanı sıra bağ ve sinirlerde meydana gelen herhangi bir yaralanma veya hasardan kaynaklanan ağrılardır. Pelvis tabanı kasları vücudun içinde önemli bir işlevi olan üreme organları ile sindirim sisteminin bağlarını destekler. Aynı zamanda vücudun dik durmasını sağlayan omurgayı da destekler.
Pelik taban kasları vücudun önemli yapılarından biri olduğu için bu kaslarda meydana gelen herhangi bir hasar vücudun işlevselliğini de olumsuz yönde etkiler. Pelik taban kasları esnekliğe sahiptir ve vücutta farklı hareketlerin yapılabilmesini destekler. Ancak ağır egzersizler, uzun süre oturmak, travmalar veya doğum gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak pelvis tabanı kaslarında yırtılma ya da hasar meydana gelebilir. Bu tip yaralanmalar sonucunda pelvis tabanı kaslarında gerginlik artar ve normal işlevlerini yerine getiremezler. Dolayısıyla pelik tabanda hasar meydana geldiğinde pelik taban bölgesinde ağrı oluşması da olasıdır.
Pelvik Ağrı Nasıl Teşhis Edilir?
Pelvik bölgedeki şiddetli veya kronikleşen ağrılar nedeniyle doktora başvurulduğunda öncelikle ayrıntılı bir öykü alınır ve fiziksel muayene yapılır. Doktora başvuru sırasında hastanın hikayesinin detaylandırılması teşhiste önemli bir yer tutar. Teşhis için doktor tarafından aşağıdaki testlerin yapılmasına karar verilebilir:
- Düz ensede oturma testi
- Knee-to-chest pozisyonu
- Prone position test (Yüzüstü yatma pozisyonu)
- Ağrı profil haritası oluşturma çalışması
- Kardiyovasküler egzersiz testleri
- Denge testleri
- Güç testleri
- Esneklik testleri
Bazı durumlarda görüntüleme yöntemlerine de başvurulabilir. Pelvik muayene ile birlikte aşağıdaki görüntüleme yöntemleri de teşhis için kullanılabilir:
- Ultrasonografi (USG)
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
- Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Tüm bu değerlendirmeler sonucunda pelvik bölgedeki ağrıların nedeni belirlenir ve tedavi süreci planlanır.