Sezaryen (C) nedir, normal doğumda ağrılar ne zaman başlar, ne zaman doktora gidilmesi gerekir?
Sezaryen, doğumun vajinal yerine cerrahi bir yöntemle, genellikle anne karnının alt kısmında bir kesi yapılarak gerçekleştirilen bir operasyondur. Sezaryen doğumdan sonra ağrı olup olmaması yanı sıra bu ağrıların normal sınırlar içinde olup olmadığı da anneleri doğum sonrası en çok düşündüren konuların başında gelir. Sezaryen sonrası ağrılar farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve bazı durumlarda ağrının kaynağını belirlemek gerekebilir. Sezaryen sonrası ağrı normal midir? Ne zaman doktora gitmek gerekir? Bu soruların yanıtlarını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Sezaryen (C) Nedir?
Sezaryen, anne karnının cerrahi olarak kesilerek bebeğin vajinal yerine tıbbi bir müdahale ile doğmasıdır. Genellikle anne karnının alt kısmında bir kesi yapılır ve bu kesi aracılığı ile bebek dünyaya getirilir. Sezaryen doğum planlanmış olabilir ya da acil bir durum söz konusu ise gerçekleştirilir.
Sezaryen Doğum Ağrıları Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Sezaryen doğumdan sonra annelerin en çok şikayetçi olduğu konuların başında ağrılar gelir. Sezaryen doğumdan sonra anneler hem bebeğin bakımından hem de kendi sağlık durumlarından dolayı ekstra yorgun hissedebilirler ve bu durum ağrı eşiğinin daha hassas olmasına neden olabilir. Sezaryen doğumdan sonra ağrının olması beklenen bir durumdur fakat annelerin merak ettiği konu sezaryenden kaynaklı olan bu ağrıların normal sınırlar içinde olup olmadığı ve ne zaman doktora gitmesi gerektiğidir.
Ağrının kaynağı belirlenemez ise bu durum ilerleyen dönemlerde farklı sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bu nedenle sezaryen doğum sonrasında oluşan ağrıların takibi önemlidir. Sezaryen doğumdan sonra oluşan ağrılarda ilk 1 hafta içerisinde dikkatli olunması gerekir. Eğer sezaryenden sonra 1 haftadan fazla bir süre geçmesine rağmen ağrılar devam ediyorsa ve bu ağrılar kişiyi normal hayatından alıkoyacak kadar şiddetliyse mutlaka bir doktora görünmekte fayda vardır. Ayrıca kişide ateş, titreme, halsizlik gibi enfeksiyon belirtileri varsa acilen doktora gidilmesi gerekir.
Ağrının Normal Mi Yoksa Anormal Mi Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Sezaryen doğum sonrası ağrılar genellikle karnın alt kısmında ve bel bölgesinde hissedilir. Karnın alt kısmında oluşan bu ağrılar rahim kasılmalarına bağlı oluşan ağrılardır ve bu ağrılar normaldir. Ayrıca sezaryenin bir cerrahi operasyon olduğu düşünüldüğünde karın bölgesinde ve özellikle de operasyon bölgesinde ağrı olması beklenen bir durumdur. Bu nedenle annelerde karın bölgesinde operasyon bölgesinin etrafında ve altında ağrılar olması normaldir.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Sezaryen doğumdan sonra ilk hafta içinde ağrı olması beklenen bir durumdur ve bu durum kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. İlk hafta içindeki ağrılar kişiyi normal hayatından alıkoyacak kadar şiddetli değilse doktora gitmeye gerek yoktur. İlk bir hafta içerisinde doktora gidilmesi gereken durumlar;
- Operasyon bölgesinde kanama olması,
- Ateş, titreme, ağır terleme gibi enfeksiyon belirtilerinin olması,
- Operasyon bölgesinde kızarıklık, şişlik, sıcaklık hissi gibi enfeksiyon bulgularının olması
- İdrar yaparken yanma, sık idrara gitme, idrardan kan gelmesi gibi idrar yolları enfeksiyonu belirtilerinin olması
- Göğüs bölgesinde ağrı, nefes darlığı gibi pıhtı atmasına bağlı bulguların olması şeklindedir.
Ayrıca ilk hafta içinde emzirme ile ilgili problemler yaşayan annelerin de doktora başvurmasında fayda vardır.
Ağrıların Takibi Nasıl Olmalı?
Sezaryen doğum sonrası ağrıların takibinde dikkat edilmesi gereken noktalar;
- Ağrının ne zaman başladği ve ne zamana kadar sürdüğü,
- Ağrının hangi seviyede olduğu,
- Ağrının kesilmesi için ne yapıldığı ve ağrının hangi yöntemlerle hafiflediği ya da geçmediği
- Ağrının kişinin günlük aktivitelerini etkileyip etkilemediği şeklindedir.
Ağrı takibi yapılırken kişinin kronik bir hastalığı olup olmadığı, sürekli ilaç kullanıp kullanılmadığı gibi detaylarında takibe dahil edilmesi gerekir.
Kronik Ağrı Nedir?
Kronik ağrı; doku hasarı olmaksızın veya normal iyileşme sürecini tamamlamadan 3 aydan uzun süredir devam eden ağrıdır. Sezaryen (C) sonrasında yaşanan ağrıların çoğu akut yani anlık ortaya çıkan ve kısa süre devam eden ağrılardır. Fakat bazı annelerde bu ağrıların kronikleşmesi söz konusu olabilir. Sezaryen (C) sonrasında oluşan kronik ağrılar kişinin hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve kişide yorgunluk, umutsuzluk, endişe gibi duyguların ortaya çıkmasına neden olabilir. Kronik ağrı yaşayan kişilerde akut ağrıların tedavisinde kullanılan yöntemler yetersiz kalabilir ve bu nedenle kronik ağrının tedavisi için farklı yöntemler denenmelidir. Kronik ağrısı olan kişilerde fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemlerine ek olarak psikiyatri ya da anestezi ve reanimasyon bölümlerüne de danışılması gerekebilir.
Sezaryen (C) Doğumdan Sonra Ağrı Yönetimi Nasıl Olmalı?
Sezaryen (C) sonrasında oluşan ağrılar normaldir ve bu doğumdan kaynaklı olan ağrılar hızlı bir şekilde normale döner. Ancak bazı durumlarda ağrı yönetimi için ilaç tedavisi gerekli olabilir. Ağrı yönetimi için kullanılan ilaçlar;
- Asetaminofen (parasetomol)
- Ibuprufen
- Naproksen sodyum
- Ve kodein kombinasyonu şeklinde olabilir.
Sezaryen (C) doğumundan sonra annelere genellikle kodein ve naproksen sodyum içeren ilaçlar verilir. Kodien içeren ilaçlar; annelerin emziriyor olması durumunda bebeğe, naproksen sodyum ise hem anneye hem de bebeğe geçiş göstermektedir. Bu nedenle annenin emziriyor olması halinde doktora danışarak kullanması önerilir. Asetaminofen içeren ilaçlar da kullanılabilir fakat bu ilaç hepatotoksik yani karaciğer hasarına neden olabilir. Bu nedenle uzun süreli kullanımından kaçınılması gerekir.