Ayak sağlığını önemsemeyen pek çok kişi yaş ilerledikçe ayak ağrıları ile karşılaşır. Özellikle ayakta uzun süre kalan kişilerde görülen bu sorun, çocuklarda da zaman zaman ortaya çıkabilir. Genellikle gün içerisinde ya da son dönemlerde fazla mı yoruldum soruları ile kendini belli eden ayak altı ağrısı, dinlenme ile geçer. Dinlenme, soğuk kompres uygulama ve hafif germe egzersizleri ile giderilebilecek olan ayak altı ağrısı bazen bir hastalığın habercisi de olabilir.
Ayak Altında Ağrı Neden Olur?
Ayak tabanı ağrısının en yaygın nedeni plantar fasiit ve düz ayaktır. Bu durumlarda genellikle ağrı sabahları daha yoğundur. Hammertoe, Ayak parmaklarının ortasındaki eklemlerin anormal şekilde bükülmesi nedeniyle oluşan bir deformitedir ve topuklu ayakkabı giymekten kaynaklanabilir. Nabızsız İneks (Kienbock Hastalığı) olarak bilinen hastalıkta el bileğindeki kemiklerin kan akışı bozulur ve ölür. Buna bağlı olarak da ayak tabanında ağrı yaşanır. Mortons Nöroması ise ayağın üçüncü ve dördüncü parmağı arasındaki sinirin kalınlaşması sonucu oluşur. Ayakta ağrı ve uyuşma hissi yaratır. Ayrıca diyabet, gut, romatizma, aşırı kilolu olma, kullanılan ilaçlar ve ayakkabı seçimi de ayak altı ağrılarının nedenleri arasında yer alır.
Plantar Fasiit
Plantar fasiit, ayağın tabanını destekleyen plantar fasyanın iltihaplanmasıdır. Aşırı kullanım, obezite, düz tabanlık veya yüksek kemer gibi ayak yapısındaki anormallikler nedeniyle oluşur. Sabahları ilk adımlarda ayağın tabanında hissettiği batıcı tarzda ağrıdır. Ağrı gün içinde aktivite ile genleşir ancak dinlenme ile hafifler.
Diyabet
Diyabetin kontrolsüz seyri ayak sağlığını da olumsuz etkiler. Kandaki yüksek şeker seviyeleri periferik sinirleri besleyen damarları hasara uğratır. Ayakta uyuşma, karıncalanma, batma ve yanma hissi; güçsüzlük ve ağrı görülür. Ayaklarda terleme bozukluğu yaşanır; kuru, çatlak, mantar enfeksiyonuna yatkın hale gelirler; tırnaklarda sararma ve kalınlaşma görülür.
Mortons Nöroması
Morton nöroması, ayağın üçüncü ve dördüncü parmağı arasındaki sinirin kalınlaşmasıdır. Bu durum çeşitli nedenlerle sinir dokusunun zarar görmesiyle oluşur. Topuklu ayakkabı giymek, koşturmaya bağlı yaşanan travmalar ve ayağın ön kısmının aşırı kullanımı risk faktörleridir. Belirtileri arasında parmaklarda yanma hissi, iğne batıyormuş gibi ağrı ve hissizlik yer alır.
Düz Tabanlık
Düz tabanlık, ayağın kemerinin düşük veya hiç olmaması durumudur. Doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. Aşırı yüklenme sonucu plantar fasiite neden olabilir. Düz taban olan kişilerde yürürken veya koşarken ayağın tabanında, ayak bileğinde ve topukta ağrı; yorgunluk; bacaklarda kramplar; sırt, diz ve kalçada ağrı; ayakkabıların iç kısmının aşınması; denge sorunu; bağ dokuda gevşeklik görülebilir.
Asya Sendromu
Ayak tabanı ve topukluğa yapılan travma veya aşırı kullanım sonucu gelişen Asya sendromunda plantar fasyanın iltihaplanması söz konusudur. Semptomları arasında özellikle sabahları yürümeye başlarken hissedilen ayak tabanı ağrısı; dinlense de geçmeyen gece ağrıları; topuk dikeni oluşumu yer alır.
Fibromiyalji
Fibromiyalji, tüm vücutta kaslarda, bağlarda ve tendonlarda yaygın ağrı ve sertliğe neden olan kronik bir hastalıktır. Hastalarda yorgunluk, uyku bozuklukları, depresyon ve anksiyete gibi semptomlar da görülür. Fibromiyalji nedeniyle ayak tabanında ağrı oluşabilir.
Sedef Hastalığı (Akrondroplazi)
Sedef hastalığı, bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucu ortaya çıkan kronik inflamatuar bir hastalıktır. Deride pullu döküntüler oluşmasına neden olduğu gibi eklem yerlerinde de iltihaba yol açar. Ayak parmaklarında şişlik ve ağrı; topuk dikeni oluşumu; ayaktabanın derisine yakın bölgelerde sertleştirme nodülleri; tırnaklarda çukurlaşma ve renk değişimi gibi belirtiler görülebilir.
Gut Hastalığı
Gut hastalığı, eklem bölgelerinde özellikle de parmakta görülen şişlikle karakterize olan inflamatuar bir artrit türüdür. Gut hastalarında böbrek taşı riski yüksektir. Gut hastalığında yüksek pürin içeren yiyecekler tüketildiğinde kanda ürik asit seviyesi yükselir. Ürik asidin kristalleşmesiyle eklem bölgelerinde görülen şişlik, ısı artışı, kızarıklık ve ağrı gut atağını işaret eder.
Romatizma
Romatizma, vücudun çeşitli yerlerinde eklem iltihaplanması sonucu oluşan şişlik ve sertliktir. Gut ve fibromiyaljiyi de kapsayan geniş bir terimdir. Ayak parmaklarının eklemlerinde romatizmaya bağlı olarak ağrı görülebilir.
Kienbock Hastalığı (Nabızsız İneks)
Kienbock hastalığında el bileğindeki kemiklerin kan akışı bozulur ve ölür. Bu duruma benzer olarak ayakta da görülür. Ayakta uzun süre çalışmak zorunda kalan kişilerde görülen bu hastalıkda nefes almakta zorluk çekilir.
Bursit
Bursit, vücuttaki sıvı dolu keseciklerin iltihaplanmasıdır. Topuk bölgesinde bursit gelişebilir ve buna bağlı olarak topukta ağrı yaşanır.
Ayak Tabanı Ağrısına Ne İyi Gelir?
Ayak tabanı ağrısı çekiyorsanız öncelikle hemen hemen her sağlık sorununda tavsiye edilen dinlenme tekniğini uygulamalısınız. Ağrılı bölgeye soğuk kompres uygulamak da şişliği azaltacağı için rahatlamanıza yardımcı olur. Bununla birlikte yürüyüş bandı gibi yumuşak zeminlerde yürümek veya koşmak ayaklarınıza binen yükü azaltacağı için ağrıyı hafifletecektir.
Ayak tabanı ağrınız varsa germe egzersizleri yapmak rahatlamanıza yardımcı olabilir. Topuk dikeni oluştuysa bu egzersizlere özellikle plantar fasyayı germeye yönelik egzersizler dahil edilmelidir. Ayak kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler de faydalı olabilir.
Ayrıca ortopedik destekli ayakkabılar giymek, ayağınızı rahatlatacak ayakkabılar tercih etmek, yürüyüş veya koşu yaparken yastıklamalı spor ayakkabılar kullanmak, ayağınızı fazla yormaktan kaçınmak, fazla kilonuzdan kurtulmak da ayak sağlığınızı düzeltmeye yardımcı olacaktır.
Elbette bitkisel çözümler denenebilir fakat bunların hepsinin geçici etkisi olacaktır. Eğer rahatsızlığınız uzun süre devam ediyorsa bir doktora görünmeniz önerilir.