Bacaklarda varis, bacak ve ayaklar arasındaki toplardamarların (ven) genişleyip kıvrımlı hale gelmesidir. Bacaklarda varis genellikle ağrılı değildir ancak varisli damarlar kan pıhtısı oluşturma, kanama ve bacak yarası riski taşır. Varisli damarlar genellikle ciltte mavi ya da mor renkli damarlara benzerler. Bacaklarda varis genetik yatkınlık, uzun süre ayakta ya da oturuyor kalma, aşırı kilolu olma ve hamilelik gibi nedenlerle oluşur. Varislerin tedavisinde yaşam tarz değişiklikleri, varis çorapları, ilaçlar ve damarları onaran cerrahi yöntemler uygulanabilir.
Bacaklarda Varis Nedir?
Bacaklarda varis, bacak ve ayaklar arasındaki toplardamarlarda (ven) basıncın artması sonucu damar duvarlarının zayıflayıp genişlemesiyle oluşan mavi ya da mor renkli kıvrımlı damarlardır. Toplardamarlar, kanın kalbe doğru akışını sağlamak için tasarlanmış kapakçıklar içeren kan damarlarıdır. Bu damarların duvarları yumuşak ve esnek olup içinde bulunduğu basınç normalden fazla olduğunda genişleyerek varisli damarı oluşturur. Bacakların alt kısımlarında oluşmasına rağmen vücudun herhangi bir yerinde de varis oluşma ihtimali vardır. Bacaklarda varis en yaygın görülen çeşididir.
Varis Oluşum Nedenleri Nedir?
Bacaklarda varis oluşum nedenleri; genetik yatkınlık, uzun süre ayakta ya da oturuyor kalma, aşırı kilolu olma, hamilelik ve yaşlanma olarak sıralanabilir. Varisli damar oluşumunu tetikleyen bu nedenlerin yanı sıra bacaklarda meydana gelen travmalar da varisleri etkileyen faktörlerdendir.
Bacaklarda varisi tetikleyen nedenler
- Genetik yatkınlık
- Uzun süre ayakta kalmak
- Uzun süre oturuyor kalmak
- Aşırı kilolu olmak
- Hamilelik
- Bacaklarda meydana gelen travmalar
- Dengesiz beslenme
- Karşıt alınamayan sıvılar
- Yaşlanma
- Damar duvarlarını güçlendiren hormonların azalması
Bacaklarda Varis Belirtileri Nelerdir?
Bacaklarda varis belirtileri; ciltte mavi-mor renkli damara benzer görüntü, kaşıntı hissi, bacaklarda ağırlık hissi, bacaklarda kramp ve bacaklarda ödem şeklinde sıralanabilir. Bu belirtiler bacaklarda varisin erken dönem bulguları olarak kabul edilir. Varis hastalığı ilerlediğinde ise belirtiler şunları içerir: Ciltte kahverengi lekeler, bacak yaraları ve kanamalar.
Bacaklarda varisin erken dönem belirtileri
- Ciltte mavi-mor renkli damara benzer görüntü
- Bacaklarda kaşıntı hissi
- Bacaklarda ağrı ve kramp
- Bacaklarda ağırlık hissi
- Bacaklarda ödem oluşumu
Bu belirtiler bacaklarda varisin erken dönem bulgularıdır ve dikkate alındığında hastalığın ilerlemesi önlenebilir.
Bacaklarda varisin ilerlemesiyle oluşan belirtiler
- Ciltte kahverengi lekeler
- Bacak yaraları
- Kanama
Varis hastalığının ilerlemesi durumunda ciltte kahverengi lekeler, bacak yaraları ve kanamalar gibi ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu bulgular, damar sağlığının önemli ölçüde bozulduğunu ve acil tıbbi müdahale gerektirdiğini gösterir.
Bacaklarda Varis Ağrısı Olur mu? Varis Ağrısına Ne İyi Gelir?
Bacaklarda varis ağrısı oluşabilir. Bacaklarda varis ağrısı oluşmasının nedenleri arasında kan akışının bozulması ve toplardamar basıncının artması yer alır. Bacaklarda varis ağrısı oluştuğunda dinlenmek, soğuk kompres uygulamak, egzersiz yapmak ve bacakları kalp seviyesinden yukarıda tutmak gibi yöntemler kullanılarak bu ağrı hafifletilebilir.
Bacaklarda varis ağrısının nedenleri
Bacaklarda varis ağrısının nedenleri; damar içinde kan birikmesine bağlı olarak kan akışının yavaşlamasıdır. Aynı zamanda artan toplardamar basıncı da varis ağrısına neden olmaktadır. Damar duvarlarının zayıflamasından kaynaklanan bu iki durum, bacaklarda ağrı hissedilmesine yol açmaktadır.
Bacaklarda varis ağrısına ne iyi gelir?
Bacaklarda varis ağrısına iyi gelen yöntemler arasında dinlenme, soğuk kompres uygulama, egzersiz yapma ve bacakları kalp seviyesinden yukarıda tutma yer alır.
- Dinlenmek: Özellikle uzun süre ayakta kaldıktan sonra dinlenmek, bacaklardaki kan dolaşımını düzene sokarak ağrıyı hafifletebilir.
- Soğuk kompres: Soğuk kompres uygulamak, bacaklardaki iltihabı azaltarak damarların etrafındaki dokuları rahatlatır ve ağrıyı dindirir.
- Egzersiz: Yüzme gibi eklemlere yük binmeyen egzersizler yapmak, bacaklardaki kan dolaşımını artırarak ağrının giderilmesine yardımcı olur.
- Bacakları yukarı kaldırmak: Bacakları kalp seviyesinden yukarıda tutmak, kan birikimini azaltarak toplardamar basıncını düşürür ve ağrıyı hafifletir.
Bacak Varisi Komplikasyonları Nelerdir?
Bacak varisinin komplikasyonları; deri değişiklikleri, venöz yetmezlik, yüzeyel tromboflebit, pigmentasyon değişiklikleri, venöz ülserler ve kanama olarak sıralanabilir. Bunlar arasında en yaygın görüleni yüzeyel tromboflebit olarak kabul edilir.
Bacak varisinin en sık görülen komplikasyonları
- Yüzeyel tromboflebit: Genellikle bacağın alt tarafında görülen sert, kızarık bir alandır.
- Deri değişiklikleri: Bacak derisinde kuruluk, sertleşme veya renk değişikliği gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Venöz ülserler: Bacakların alt kısımlarında yaralar oluşabilir.
Bu komplikasyonlar, bacak varisinin ilerlemesiyle birlikte görülebilir. Bacak varisinin tedavi edilmemesi durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için erken müdahale önemlidir.
Varis Çorapları Ne İşe Yarar?
Varis çorapları; kan akışını düzenleyerek toplardamar basıncını azaltır, ödem oluşumunu engeller ve bacak kaslarını destekler. Bu çoraplar, kan dolaşımını iyileştirerek bacaklarda ağırlık hissi, yorgunluk ve şişlik gibi semptomları azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca bacak varisinin ilerlemesini engelleyerek venöz hastalıkların tedavisinde önemli bir rol oynar.
Varis çoraplarının faydaları
- Toplardamar basıncını azaltırlar.
- Damar duvarlarını güçlendirirler.
- Kan akışını düzenlerler.
- Ödem oluşumunu engellerler.
- Bacak kaslarını destekleyerek yorgunluk hissini azaltırlar.
Varis çorapları, kan dolaşımını iyileştirerek bacaklardaki ağırlık hissini azaltır ve varisin ilerlemesini engeller.
Diyetle Varis Tedavisi Mümkün Mü?
Diyetle varis tedavisi mümkün olup zayıflama, lif tüketiminin arttırılması ve tuz alımının azaltılmasıyla gerçekleşir. Varis tedavisinde diyetin etkisi şu şekilde olur: Zayıflamak varisin etkisini azaltır çünkü fazla kilo bacaklardaki damarlar üzerinde ek baskı oluşturur; lif tüketiminin arttırılması bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önler; kabızlık toplardamar basıncını artırıp varis riskini yükselttiği için lif alımına dikkat edilmesi gerekir; tuzun azaltılması ise ödemin oluşumunu engelleyerek vücuttaki sıvı dengesini iyileştirir.
Diyetle varis tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler
- Zayıflamak: Fazla kilolardan kurtulmak, varisin etkisini azaltabilir.
- Lif tüketimini artırmak: Lifli gıdalar tüketmek bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlığı önler.
- Tuzu azaltmak: Tuzun azaltılması ödemin oluşumunu engeller.
- Sıvı alımını artırmak: Yeterli miktarda sıvı tüketmek vücuttaki toksinlerin atılmasını sağlar.
Diyetle varis tedavisinde beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Sağlıklı bir diyetle varisin etkileri azaltılabilir.
Varisten Nasıl Korunur?
Varisten korunmak için sağlıklı kiloda kalmak, düzenli egzersiz yapmak, uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınmak ve otururken bacakları yukarıda tutmak önemlidir. Ayrıca sıkı giysilerden kaçınmak ve yeterince sıvı almak da koruyucu faktörler arasında yer alır.
Varisten korunmak için alınması gereken önlemler
- Sağlıklı kiloda kalmak: Aşırı kilo bacaklardaki damarlar üzerindeki baskıyı artırdığı için kilo kontrolüne dikkat edilmelidir.
- Düzenli egzersiz yapmak: Egzersiz kan dolaşımını iyileştirerek damar sağlığını korur.
- Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınmak: Özellikle uzun süre ayakta ya da oturmuş pozisyonda kalmaktan kaçınmak damarlardaki basıncı azaltır.
- Otururken bacakları yukarıda tutmak: Bacakları kalp seviyesinden yukarıda tutmak kan birikimini engelleyerek damar sağlığını korur.
- Sıkı giysilerden kaçınmak: Sıkı giysiler damarları sıkıştırarak kan dolaşımını bozabilir bu nedenle gevşek giysiler tercih edilmelidir.
- Yeterince sıvı almak: Yeterli sıvı alımı vücuttaki toksinlerin atılmasını sağlar ve damar sağlığını korur.
Bacak Varisi Ameliyatı Nasıldır?
Bacak varisi ameliyatında genel ya da lokal anestezi uygulanabilir. Ameliyatta varisli damarın çıkartılması ya da içine madde enjekte edilerek kapanmasının sağlanması gibi yöntemler kullanılabilir. Ameliyat sonrası hasta birkaç saat dinlendikten sonra taburcu edilir.
Bacak varisi ameliyatında kullanılan yöntemler
- Açık cerrahi yöntemler: Bu yöntemlerde varisli damar doğrudan görülerek çıkartılır.
- Kapatma yöntemleri: Bu yöntemde varisli damarın içine madde enjekte edilerek damarların kapatılması sağlanır. Damara yapılan bu işlemlerden sonra hasta birkaç saat dinlendikten sonra taburcu edilir.
Ayrıca lazer tedavisi de bacak varisi ameliyatında kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde dalga boyu uygun lazer ışığı varis damarlarına gönderilir ve bu sayede damarın duvarı ısıtılarak kapanması sağlanır.