Bel ağrısı, bel bölgesini destekleyen kaslar, sinirler, omurganın dışındaki yapılar ve omurganın içindeki diskleri etkileyen çeşitli sorunlardan kaynaklanabilir. Bel ağrısının en yaygın nedeni kas veya bağların zorlanmasıdır. Bu durum genellikle ağır kaldırma gibi belin zorlanmasına neden olan hareketler veya duruş bozukluğu, aşırı kullanım, egzersiz yaparken aşırı zorlanma ya da sporda yaşanan yaralanmalar sonucu oluşur. Daha nadir görülen nedenler arasında bel fıtığı, siyatik, bel romatizması, kemik erimesi, omurga enfeksiyonları ya da omurilikte meydana gelen yaralanmalar yer alır.
Bel Ağrısı Nedir?
Bel ağrısı, omurgayı oluşturan omurlar arasındaki disklerin, sinir köklerinin veya omurgayı destekleyen kas ve bağların neden olduğu bel bölgesinde meydana gelen ağrıdır. Belin sabah yataktan kalkarken veya uzun süre oturduktan sonra hareket etmeye başlarken ağrıması tipik bir durumdur. Bu ağrılar genellikle birkaç dakikada geçer. Ağrı farklı pozisyonlarda otururken, uzun süre ayakta dururken veya bel bölgesini hareket ettirirken de ortaya çıkabilir. Bel ağrısı vücudun genelinde görülebileceği gibi sadece bel bölgesinde de yaşanabilir. Ağrı bazen bacaklara da yayılabilir.
Yaşanan bel ağrısının dayanılmaz olması durumunda kişide hareketsizliğe neden olabilir. Kişide bel ağrısıyla birlikte bacaklarda güçsüzlük, uyuşma ya da karıncalanma hissi yaşanıyorsa bu siyatik sinirinin zarar gördüğüne işaret edebilir. Bel ağrısı çeşitli sebeplerden kaynaklanabileceği için kişinin mutlaka uzman bir doktura başvurması gerekir.
Bel Ağrısı Türleri Nelerdir?
Bel ağrıları genel olarak iki tipe ayrılır: akut (şiddetli ve kısa süreli) ve kronik (uzun süreli).
- Akut bel ağrısı: Akut bel ağrısı genellikle ani bir zorlanma ya da yaralanma sonucunda ortaya çıkar. Bu tip bel ağrısı birkaç hafta içinde geçer. Örneğin, ağır bir nesneyi kaldırırken ya da belinizi yanlış hareket ettirirken yaşanan zorlanma sonucu akut bel ağrısı meydana gelir.
- Kronik bel ağrısı: Bel ağrısının üç aydan uzun sürdüğü durumlar kronik olarak kabul edilir. Kronik bel ağrısının altında yatan neden her zaman açıkça görülemez. Artrit, fibromiyalji ya da omurgayı etkileyen inflamatuar bir hastalık gibi durumlar kronik bel ağrısına sebep olabilir.
Bel Ağrısı Neden Olur?
Bel fıtığı, kas zorlanması, siyatik, bel romatizması, kemik erimesi ve omurga enfeksiyonları bel ağrısının en yaygın nedenleri arasında gösterilir.
Aşağıda bel ağrısına neden olabilecek durumlardan bazıları sıralanmıştır:
- Kasların zorlanması
- Bel fıtığı
- Siyatik
- Bel romatizması
- Şeker hastalığı (diyabet)
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Böbrek taşları
- Kemik erimesi
- Omurga enfeksiyonu
Bel Fıtığı
Ağır kaldırma, zorlanma ya da aşırı egzersiz gibi aktiviteler sonucu yaşanan kas zorlanmaları sonucu meydana gelen mikrotravmaların varlığıyla bel fıtığı görülebilir. Zamanla bu mikrotravmalar sonucu discin dış kısmı zayıflar ve yırtılır. Disc’in yırtılan yeri sinirlere baskı yapar ve şiddetli ağrı görülür.
Böbrek Taşları
Böbrek taşları da bel ağrısına neden olabilir. Taşın büyüklüğüne ve bulunduğu yere göre değişiklik gösteren böbrek taşları, taşın bulunduğu tarafta ve bazen de iki taraflı bel ağrısına neden olur.
Siyatik
Siyatik; omurgadaki disklerin sinir köklerine baskı yapması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Siyatik rahatsızlığında belin yanısıra kalçaya ve bacakların arkasına doğru yayılan yanma ve elektrik çarpması hissi görülür.
İdrar Yolu Enfeksiyonu
Enfeksiyonun türüne göre idrar yolu enfeksiyonları da bel ağrısını tetikleyebilir.
Şeker Hastalığı (Diyabet)
Diyabetin seyrinde kontrolsüz yükselen kan şekerleri nedeniyle karın ve mide bölgelerinde oluşan iltihaplar, diyabete bağlı oluşan bel ağrısının nedenleri arasında gösterilir.
Tüberküloz Hastalığı
Halk arasında verem olarak bilinen tüberküloz hastalığı kemikleri de etkileyebilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Tüberkülozun omurgayı etkilemesi sonucu ise bel ağrısı meydana gelir.
Kemik Erimesi
Menopoz döneminde olan kadınlarda ya da uzun süre steroid içeren ilaçlar kullanan kişilerde görülebilen kemik erimesi de bel ağrısına sebep olabilir.
Bel Ağrısına Neden Olan Diğer Durumlar
Aşağıda bel ağrısına sebep olabilen diğer durumlar sıralanmıştır:
- Omurganın eğriliği (skolyoz)
- Aşırı kilolu olmak
- Ağırlıklı olarak oturarak çalışan kişilerde
- Yaş faktörü
- Sert zeminlerde yürüyüş yapmak ve koşmak
- Zorlanmaya bağlı olarak gelişen omurga yaralanmaları
- Açık veya kapalı travmalar
- Gebelik
- Genetik faktörler
Bel Ağrısında Hangi Doktora Gidilir?
Eğer yaşadığınız bel ağrısı yüksek veya düşüklük göstermiyor ve kronikleşmiş durumdaysa bu süreçte uzman olarak fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümüne başvurabilirsiniz. Fakat bel bölgesinde meydana gelen akut ve şiddetli bir ağrı yaşanıyorsa öncelikle acil servise gidilmesi gerekir.
Bel Ağrısına Ne İyi Gelir?
Yaşanan bel ağrısına iyi gelen uygulamalardan bazıları şunlardır:
- Ilık duş ya da banyo
- Düz yüzeyde dinlenme
- Ağrıyan bölgeye sıcak ya da soğuk kompres uygulama
- Ağrıyan bölgeyi hafifçe esnetme
- Ağrıyan bölgeyi nazikçe hareket ettirme
- Ağrıyan bölgeyi hafifçe ovma
- Ağır egzersizlerden kaçınma
- Duruşu düzeltme
Bölgesel Isı Uygulamaları
Sıcak su torbası, elektrikli battaniye ya da sıcak havlularla bölgesel ısı uygulamaları yapmak yaşanan bel ağrısına iyi gelen yöntemler arasında yer alır. Isı uygulaması kan akışını hızlandırır ve kaslarda gevşemeyi sağlar. Soğuk kompres ise ödem oluşumunu engelleyerek yaşanan bel ağrısını hafifletmeye yardımcı olur.
Ilık Duş ya da Banyo
Ilıka suyla duş ya da banyo yapmak kan dolaşımını hızlandırarak kasların gevşemesine yardımcı olur. Bu yöntem özellikle uyku öncesi yaşanan bel ağrılarına iyi gelir.
Düz Zeminde Dinlenme
Ağrı yaşandığı sırada hareketsiz kalmak ve düz bir zeminde dinlenmek yaşanan bel ağrısını hafifletebilir.
Ağrıyan Bölgeyi Hafifçe Esnetme ve Hareket Ettirme
Ağrıyan bölgeyi nazikçe esnetmek ve hareket ettirmek yaşanan bel ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bu uygulamaları yapmadan önce uzman bir doktora danışılması gerekir.
Ağrıyan Bölgeyi Nazikçe Ovma
Ağrıyan bele nazikçe ovmakta yaşanan bel ağrısından kurtulmaya yardım edebilir. Bu yöntemi uygularken sert hareketlerden kaçınılması ve bölgeyi nazikçe ovması önemlidir.
Duruşu Düzeltme
Duruş bozukluğu sonucu yaşanan bel ağrılarında duruşu düzeltmekte doğal bir iyileştirici olarak görülebilir.
Ağır Egzersizlerden Kaçınma
Ağır egzersizler yerine hafif yürüyüşler yaşanan bel ağrısını hafifleterek kişiyi daha dinç hissettirebilir.