Damak şişliğinin en yaygın nedeni ağızda meydana gelen bakteriyel enfeksiyonlardır. Bu tür enfeksiyonlar genellikle ağızın temiz tutulmaması, dişlerde çürükler olması veya diş etlerinde enfeksiyon bulunması nedeniyle oluşur. Bakteriyel enfeksiyonlara ilaveten ağız yaraları, herpes simpleks virüsü (HSV) nedenli uçuklar, el-ayak-ağız hastalığı ve aft da damakta şişliğe ve ağrıya neden olabilen diğer durumlardır. Otoimmün hastalıklar da ağız içi şişliklerine yol açabilir.
Damak Şişliği ve Ağrısı Neden Olur?
Damak şişliğinin ve ağrısının altında yatan nedenler şunları içerir:
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Ağız yaraları
- Uçuk
- El-ayak-ağız hastalığı
- İrritan kontakt stomatit
- Allerjik reaksiyonlar
- Autoimmün hastalıklar
Bakteriyel enfeksiyonlar
Ağız içinde bulunan bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar damakta şişlik ve ağrıya neden olabilir. Bu tür enfeksiyonlar genellikle ağızdaki bakterilerin aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkar ve diş eti enfeksiyonları, periodontal hastalıklar veya çene kemiği enfeksiyonları gibi durumları içerir.
Ağız yaraları
Damak da dahil olmak üzere ağız içinde meydana gelebilen yaralar, şişlik ve ağrı yaratabilir. Bu yaralar genellikle travma, yanlış diş fırçalama teknikleri veya sert yiyeceklerin ağıza zarar vermesi nedeniyle oluşur.
Uçuk
Herpes simpleks virüsü (HSV) nedenli siğil veya uçuklar damakta şişliğe ve ağrıya yol açabilir. Genellikle dudakların etrafında çıkan uçuklar, bazen ağız içine ve damak bölgesine de yayılabilir.
El-ayak-ağız hastalığı
Düşük dereceli ateş, boğaz ağrısı ve ağız içinde yaralarla kendini gösteren el-ayak-ağız hastalığı, özellikle küçük çocuklarda görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Bu hastalık sebebiyle damakta şişlik ve ağrı da yaşanabilir.
İrritan kontakt stomatit
Ağız içindeki tahriş, özellikle zararlı kimyasallara veya yiyecek bileşenlerine maruz kalındığında, kontakt stomatit adlı duruma yol açabilir. Bu durum ağızın iç kısmının, dudakların ve damağın şişmesine ve tahriş olmasına neden olur.
Allerjik reaksiyonlar
Ağuç, balık, yumurta veya süt gibi bazı yiyeceklerin tüketilmesi sonrası gelişen alerjik reaksiyonlar da damakta şişlik meydana getirebilir. Bu tür reaksiyonlar vücudun belirli maddelere karşı verdiği tepkiyi gösterir.
Autoimmün hastalıklar
Bazı otoimmün hastalıklar, vücudun bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırmasına neden olarak ağız içinde yaralara ve şişliklere yol açabilir. Bu durumlarda damak şişliğinin yanı sıra diğer semptomlar da görülebilir.
Damak Şişliği ve Ağrısı Nasıl Geçer?
Damak şişliği ve ağrısını hafifletmek için evde uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Tuzlu su gargarası
- Antiseptik içeren ağız gargarası kullanımı
- Buz torbası uygulaması
- Sıcak su ile tuz karışımını içme suyu olarak kullanmak
- Ağız hijyenini sağlamak
- Ağrı kesici ilaçlar kullanmak
Tuzlu su gargarası
Tuzlu su karışımı, özellikle damak şişliği nedeniyle oluşan rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olabilir. Gargara yapmak için bir bardak ılık suya bir çay kaşığı tuz ekleyip karıştırarak çözümü hazırlayın. Hazırladığınız tuzlu suyla günde birkaç kez gargara yaparak şişliği azaltabilirsiniz.
Antiseptik ağız gargarası
Reçetesiz olarak temin edilebilen antiseptik ağız gargaralarını kullanmak, bakteriyel enfeksiyonların yol açtığı damak şişliğini hafifletebilir. Antiseptik gargaraları belirtilen dozajda ve sıklıkta kullanarak ağız sağlığınızı iyileştirebilirsiniz.
Buz torbası uygulaması
Damağınızdaki şişliğin altında yatan sebep ne olursa olsun, buz torbası uygulaması şişliğin daha da artmasını önleyebilir ve rahatlama sağlayabilir. Buz torbasını ince bir bez veya havluya sararak doğrudan cildinize uygulayın. Buz torbasını her 20 dakikada bir 1 saat süreyle kullanabilirsiniz.
Sıcak tuzlu su içeceği
Tuzlu su gargarasına ek olarak, sıcak tuzlu suyu içmek de boğaz ağrısını hafifletebilir ve damaktı rahatlatabilir. Bir çay kaşığı tuzu bir bardak suda çözerek sıcak tuzlu su hazırlayın ve bunu günde birkaç kez içebilirsiniz.
Ağız hijyeni sağlamak
Ağızdaki bakterilerin çoğalmasını önlemek ve olası enfeksiyonları gidermek için ağız hijyenine dikkat etmek oldukça önemlidir. Dişlerinizi günde iki kez florürlü diş macunu ile fırçalayın, diş ipi kullanarak diş aralarını temizleyin ve düzenli olarak diş hekiminize muayene olun.
Ağrı kesici ilaçlar
Damak şişliğine bağlı ağrıyı hafifletmek için asetaminofen veya ibuprofen gibi reçetesiz ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Ancak bu ilaçları kullanmadan önce talimatları dikkatlice okuyun ve gerekiyorsa bir sağlık profesyoneline danışın.