Boyun ağrısı, genellikle boyun kasları, omurgayı oluşturan kemikler (omurlar), boyun sinirleri ve sırtı (göğüs) etkileyen ve bu bölgeleri de kapsayan rahatsızlıklarla ortaya çıkar. Boyun ağrısının en sık nedeni boyun kaslarını zorlayan veya boynun omurgasına baskı yapan tekrarlayan hareketleri veya duruş bozukluğudur. Bu durum uzun süreli oturmayı gerektiren meslekler (bilgisayar kullanımı, uzun süre araç kullanmak vb.) veya kötü uyku pozisyonu gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Boyun Ağrısı Nedir?
Boyun ağrısı; bölgedeki kas, tendon, sinir ya da omurlarını etkileyen durumlar veya boyunda yaşanan yaralanmalar sonucunda hissedilen genel ağrı ve sızı olarak tanımlanabilir. Bu ağrı boyun hareketleri sırasında hissedilebildiği gibi bazen hareketsiz kalındığında da hissedilebilir. Boyun ağrısı özellikle uzun süre bilgisayar başında oturmayı gerektiren meslek gruplarında yaygındır.
Boyun ağrısı genel olarak aşağıdaki durumlar sonucu oluşmaktadır:
- Kasların aşırı zorlanması
- Kötü duruş veya uzun süre aynı pozisyonda kalınması
- Stres ve gerilim
- İnme hareketi (boyun yaralanması)
- Artrit gibi hastalıklar
Boyun ağrısının temel nedeni yaşa bağlı değişikliklerdir. Yaşlandıkça boyundaki omurlarda, eklemlerde ve omurilikte değişiklikler olur. Bu da daha fazla yaralanma ve rahatsızlığa neden olur. Boyun bölgesi vücudun diğer bölgelerine göre daha fazla hareket kabiliyetine sahiptir. Aynı zamanda vücudun diğer bölümlerine göre ağırlığını taşıyan en zayıf bölgedir. Bu nedenle daha fazla hasar görme riski taşır.
Boyun Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Boyun ağrısı esas olarak hareket halindeyken veya boyun bölgesine baskı yapıldığında hissedilen ağrı ve sızı şeklinde tanımlanabilir. Boyun ağrısının en yaygın belirtisi boyun hareketleri sırasında veya boyuna baskı uygulandığında hissedilen ağrıdır. Bu ağrı genel olarak aşağıdaki belirtilerle birlikte görülebilir:
- Boynun hareket etmesinde kısıtlılık
- Baş hareket ederken boyunda veya omuzlarda ağrı hissi
- Bazı durumlarda baş ağrısı
- Ağrı hissinin baş, omuz ve kollara yayılması
- Boynu hareket ettirdiğinde ses gelmesi
- Boynu sağa sola çevirmede zorluk
Daha az rastlanan belirtiler ise aşağıdaki gibidir:
- Ağrı hissinin çene bölgesinde, kulakta ve kafa tasının alt kısmında da hissedilmesi
- Eldeki parmakların uyuşması veya güçsüzlüğü
- Eş zamanlı olarak bir veya her iki kola yayılan ağrı ve uyuşukluk
- El becerilerinde azalma
- Şiddetli vakalarda, idrar kontrolünde kayıplar
Bu belirtiler boyun fıtığı, boyun kırığı ya da ciddi travma yaşanmadığı sürece acil tıbbi müdahale gerektirmeyebilir. Ancak belirtilerin günlük yaşamınızı etkileyecek kadar şiddetlendiği durumda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Boyun Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Boyun ağrısının en yaygın nedeni yaşa bağlı değişikliklerdir. Yaşla birlikte boyundaki omurlarda, eklemlerde ve omurilikte değişiklikler olur. Bu da daha fazla yaralanma ve rahatsızlığa neden olur. Ağrıya yol açabilen diğer durumlar ise şöyle sıralanabilir:
- Boynu ileri veya yana doğru iten ani ve güçlü hareketler (inme)
- Tekrarlayan hareketler ve zorlanma
- Kötü duruş veya uzun süre aynı pozisyonda kalınması
- Artrit gibi hastalıklar
- Herpes zoster (zona) hastalığı
- Stres ve gerilim
- Ağırlıklı olarak bilgisayar kullanmayı gerektiren meslekler
- Kötü uyku pozisyonu
- Yaşlanma ile ortaya çıkan omurgada ve boyundaki yumuşak dokularda değişiklikler
- Belirtileri boyun ağrısına benzer olan fibromyalji hastalığı
Boyun ağrısını tetikleyebilecek bazı aktiviteler şunlardır:
- Boya gibi yukarıya doğru uzanmayı gerektiren meslekler
- Kısa süre içinde tekrarlayan yoğun kullanım (örneğin, bilgisayar klavyesini hızlıca kullanmak)
- Uzun süre aynı pozisyonda kalmak (örneğin, uzun süre bilgisayar ekranına bakmak veya uzun süre direksiyona yaslanmak)
- Ağır kaldırma veya taşıma aktiviteleri
- Bazen de çok yoğun fiziksel aktivite
Kimler Boyun Ağrısı Yaşama Riskine Sahip?
Boyun ağrısı yaşama riski yüksek olan grupta bulunan kişiler şunlardır:
- Uzun süre bilgisayar kullananlar
- Uzun süre direksiyona yaslananlar
- Ağırlıklı olarak yukarıya doğru uzanmayı gerektiren işleri yapanlar
- Ağır nesne kaldıranlar ve taşıyanlar
- Kronik stres yaşayanlar
- Kötü uyku pozisyonu olanlar
- Daha önce boyun yaralanması yaşayanlar
Boyun Ağrısı Teşhisi Nasıl Konulur?
Boyun ağrısı için teşhis süreci, doktorunuzla gerçekleştireceğiniz bir görüşme ve fiziksel muayeneyle başlar. Doktorunuz, yaşadığınız semptomların geçmişini, ne zaman başladığından neyin şiddetlendirdiğine kadar ayrıntılı bir şekilde sormasıyla süreci başlatır. Ardından boynunuzu hareket ettirmenizi isteyerek kısıtlılığın olup olmadığını kontrol eder.
Eğer doktorunuz semptomlarınıza göre bir neden tespit edemezse, aşağıdaki tetikleyicilerle farklı nedenlerin araştırılmasına karar verebilir:
- Ağrının şiddeti
- Ağrı alanının genişliği
- Ağrı ile birlikte başka hangi semptomların yaşandığı
Tıbbi görüntüleme yöntemleriyle teşhis konulabilen durumlar aşağıdaki gibidir:
- Boyun fıtığı
- Boyunda sinir sıkışması
- Kemik çıkıntıları (osteofit) oluşması
- Belirtileri boyun ağrısına benzeyen fibromyalji
Tıbbi görüntüleme yöntemleri şu şekildedir:
- X-ışını: Bu yöntem, kemikleri görüntüler. X-ışını kullanılarak kırık, dejeneratif hastalıklar ve anormal durumlar incelenebilir.
- MR: Bu yöntem yumuşak dokuları görüntülediği için sinirleri, sinir köklerini, omurilikteki boşlukları ve omurların arasındaki diskleri gösterebilir. MR ile her türlü yumuşak doku hastalığı da incelenebilir. Disk herniasyonu, bel fıtığı, omurilik tümörü, hematom gibi sorunlar MR ile tespit edilebilir.
Boyun Ağrısı Hangi Hastalıkların Bulgusu Olabilir?
Boyun ağrısı aşağıdaki hastalıkların bulgusu olabilir:
- Boyun fıtığı
- Boyunda sinir sıkışması
- Kemik çıkıntıları (osteofit) oluşması
- Dizlerde menisküs yırtılması
- Belirtileri boyun ağrısına benzeyen fibromyalji
- Tenden iltihabı (tendinit)
- Tendon yırtığı
Boyun Ağrısına Hangi Bölüm Bakar?
Boyun ağrısı çektiklerinizi anlatabileceğiniz ve boynunuzla ilgili muayene olabileceğiniz bölüm Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümüdür.
Boyun Ağrısına Evde Ne Tür Çözümler Uygulanabilir?
Boyun ağrısını gidermek için evde uygulanabilecek çözümler şöyle sıralanabilir:
- Ağrı olan bölgeye soğuk kompres uygulamak: Özellikle boyun fıtığı ve sinir sıkışmasından kaynaklanan ağrılarda bu yöntem etkilidir. Soğuk kompresin etkinliği kan akışının yavaşlaması ve iltihaplanmanın azalmasıyla görülür. Soğuk kompresin etkinliği artırmak için buza batırılmış havlu ya da buz torbası doğrudan cilde uygulanmamalıdır. Soğuk kompresi uygularken cilt ile kompres arasında bir örtü ya da havlu olması gerekir. Kompresi günde birkaç kez, her seferinde yaklaşık kırk dakikaya kadar uygulamak yeterlidir.
- Sıcak kompres uygulamak: Boyundaki kasların gevşemesini sağlayan sıcak kompres, kan akışını artırarak iyileşmeyi destekler. Özellikle kas kaynaklı boyun ağrılarında tercih edilir. Doğrudan cilde uygulanmamalıdır; havlu ya da benzeri bir örtü ile cilt ile kompres arasında bir engel olması gerekir. Sıcak kompresi de günde birkaç kez uygulamak yeterlidir. Ayrıca duş alırken suyun boyna düşmesine izin vermek de sıcak kompres etkisi yaratır. Bunun yanında elektrikli yastıkların kullanımı da sıcak kompres için uygun bir tercihtir.
Ne Zaman Doktor Randevusu Alınmalıdır?
Aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışmanız önerilmektedir:
- Ağrı nedeniyle günlük aktivitelerinizi sürdüremiyorsanız
- Ağrı şiddetini artıran herhangi bir durum yokken devam ediyorsa
- Ağrı için uyguladığınız ev tedavilerinin hiçbir etkisi olmuyorsa
- Ağrı ile birlikte ateş, titreme ve halsizlik gibi semptomlar yaşıyorsanız
- Ağrının sebebi belli değilse ve daha önce geçirdiğiniz bir travma yoksa
- Ağrı şiddetini artırıyorsa ve uyuşukluk ile güçsüzlük gibi diğer belirtiler ortaya çıkıyorsa
Diyet ve Egzersizin Boyun Ağrısına Etkisi Var Mıdır?
Diyetin boyun sağlığına etkisi dolaylı yoldan gerçekleşebilir. Örneğin, aşırı kilolu kişilerin daha fazla eklem sorunu yaşadığı için diyetle kilo vermeleri önerilmektedir. Bunun yanında;
- Meyve ve sebze tüketmek vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin karşılanmasına yardımcı olur. Bu da bağ dokusunun güçlenmesini sağlar. Ayrıca meyve ve sebzeler antioksidan açısından da zengindir. Daha az serbest radikal vücutta daha az hasara yol açar.
l
Diyetin yanı sıra egzersizin de boyun sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır:
- Düzenli egzersiz yapılan kişilerde bağ dokusu daha güçlü olur. Bu sayede eklem sorunları yaşama olasılıkları azalır. Ayrıca egzersiz kan akışını artırdığı için iyileşmeyi de hızlandırır.)
- Eğer kişi spor yapıyorsa egzersiz öncesi ve sonrası esnetme hareketleri yaparak sakatlanma riskini azaltabilir.
l