Göğüs ağrısı, kalp ve akciğer problemlerinden kaynaklanabileceği gibi mide rahatsızlıkları nedeniyle de görülebilir. Yaygın nedenleri arasında stres, anksiyete, reflü, mide fıtığı ve kas iskelet sistemi problemleri yer alır. Göğüs ağrısının altında yatan neden kalp krizi, inme ve pulmoner emboli gibi hayatı tehlikeye sokan bir durum varsa derhal müdahale gerektirir. Bu durumlarda acil servise başvurulmalıdır. İleri yaş, yüksek kolesterol, hipertansiyon, sigara kullanımı ve şeker hastalığı gibi risk faktörleri mevcutsa kalp ile ilgili sorun ihtimali daha olasıdır. Göğüs ağrısının kalp ile ilgili olduğundan şüpheleniliyorsa kişinin dinlenmesi sağlanmalı, hızlı ve düzenli nabız takibi yapılmalı, oksijen desteği sağlanmalı ve acil servise haber verilerek tıbbi yardım alınması gerekmektedir.
Göğüs Ağrısı Nedir?
Tıbbi adı torasik ağrı olan göğüs ağrısı; göğüs kafesinin içinde veya dışarısında hissedilen her türlü ağrı ve rahatsızlığı tanımlar. Genellikle göğüs kemiklerinin arkasında ve göğüs kafesinin her iki yanında hissedilir. Bu ağrı bazen hafif bir rahatsızlık iken, bazen de kişiyi acil servise kadar götürecek kadar şiddetli olabilir.
Göğüs ağrısının karakteristik özellikleri (ağrının yeri, türü, süresi, dağılımı, şiddeti ve tetikleyici faktörleri) kişinin yaşadığı göğüs ağrısının nedenini belirlemede yardımcı olur.
Göğüs Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Göğüs ağrısının en temel belirtisi kişinin göğsünde hissettiği ağrı ve rahatsızlık hissidir. Bu ağrı farklı şekillerde hissedilebilir. Kişiler göğüs ağrısını genellikle şu şekilde tanımlar:
- Ağrı
- Basınç hissi
- Sıkışma hissi
- Batma
- Acı
- Şiddetli ve dayanılmaz
- Hafif ve rahatsız edici
- Kurşun düşer gibi
- Elektrik çarpar gibi
- Gaz sıkışması gibi
- Kemikte kırılma hissi
- Kaslarda çekme hissi
- Deride yanma hissi
- Kaşıntı
- Nemi hissetme
- Bulanıklık hissi
- Hısımlık hissi
- Korkuluk hissi
- Zıpkın batması gibi
- Kalfaktör batması gibi
- Ateş, üşüme ve titreme
- Nefes darlığı ve soluk alıp verme güçlüğü
- Göğüste sıkışma ve baskı hissesi gibi.
Ağrı dışında nefes darlığı, soğuk terleme, bayılma, bulantı, kusma ve çarpıntı gibi semptomlar da yaşanabilir. Bu belirtiler özellikle kalp kaynaklı sorunların yaşandığının göstergesi olabilir.
Göğüs Ağrısı Neden Olur?
Göğüs ağrısının yaygın nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Stres ve anksiyete
- Mide ekşimesi (reflü)
- Mide fıtığı
- Şişkinlik ve gaz
- Astım
- Böbrek taşları
- Pankreatit
- Plevra iltihabı
- Zatürre
- Alerjik reaksiyonlar
- Kaburga yaralanmaları
- Zona
- Tromboz
- Aort diseksiyonu
- Mide ülseri
- Kardiyomiyopati
- Kalp kapak hastalığı
- Kalp yetmezliği
- Perikardit
- Angina
- Kalp krizi
Bu sayılanların yanı sıra akciğer embolisi, inme ve hayatı tehlikeye sokan diğer hastalıklar göğüs ağrısına neden olabilir.
Stres ve anksiyete
Bireylerde yaşanan yoğun stres ve anksiyete göğüs ağrısını tetikleyebilen psikolojik durumlardır. Stres ve anksiyetin vücuttaki etkilerinden biri de kasların gevşemesi yerine gerginleşmesidir. Bu gerginlik özellikle göğüs kaslarında sıkça yaşanır. Bireyler stres ve kaygı haliyle göğüslerinde bir ağrı hissetmeye başlamaktadırlar.
Mide ekşimesi (reflü)
Mide asidinin yemek borusuna geri gelmesiyle oluşan mide ekşimesi, göğüste yaşanan ağrıların yaygın bir nedenidir. Reflü hastaları göğüslerinde bir yanma hissi yaşarlar.
Mide fıtığı
Mide fıtığı, mide kısmının göğüs boşlularına kaçmasıdır. Mide fıtığı yaşayan bireylerde reflü, mide ekşimesi ve gastroözofageal reflü hastalığı gibi rahatsızlıklar daha sık görülür. Mide fıtığı da göğüs ağrısının nedenlerinden biridir.
Şişkinlik ve gaz
Bireylerde sindirim sisteminin yeterince çalışmaması sonucunda göğüs ağrısı meydana gelebilir. Bireyler bu ağrıyı şişkinlik ve gaz oluşumu halinde daha yoğun bir şekilde hissederler.
Astım
Astım hastalığı solunum yollarındaki iltihaplanma ve hassasiyetle karakterizedir. Astım krizleri sırasında hava yollarındaki kasların spazmı nedeniyle solunum yolları daralır. Bu durum nefes darlığına, hırıltılı solunuma ve öksürüğe neden olabilir. Astım ayrıca akciğerlerin hava yolları ile olan bağlantısını etkileyerek akciğer zarlarında tahrişe neden olabilir. Tüm bunlar göğüste sıkışma hissi ve ağrıya yol açabilir.
Böbrek taşları
Böbrek taşları mide veya bağırsaklarla komşuluğu nedeniyle göğüs ağrısını tetikleyebilir. Ayrıca böbrek taşları idrar yolu enfeksiyonu, kanlı idrar, sık idrara çıkma ve aşırı sıvı kaybı gibi belirtilere de yol açar.
Pankreatit
Pankreasın iltihaplanması olarak tanımlanan pankreatit, akut ya da kronik formlarda görülebilir. Pankreatit göğüste yaşanan ağrıların nedenlerinden biri olsa da bu ağrının pankreatite özgü olmadığını belirtmek gerekir. Pankreatit vakalarında hastalar genellikle karın bölgesinde üst kısımda bir ağrı hissederler ancak bu ağrı sıklıkla sol kola doğru yayılır. Pankreatit şüphesi olan hastaların acil servise başvurması önemlidir.
Plevra iltihabı
Plevra; akciğerleri saran iki katmanlı zarın adıdır. Göğüs boşluğunun içini kaplayan bu zarın iltihaplanması plevrit ya da plevral evre olarak adlandırılır. Plevrit geçiren bireylerde nefes alıp verme ile ilişkilendirilebilen keskin bir göğüs ağrısı yaşanır. Ayrıca hafif ateş, kuru öksürük ve göğüste her türlü harekete bağlı olarak artan ağrı gibi belirtiler de görülür.
Zatürre
Zatürre, akciğerlerin hava keseciklerinin iltihaplanmasıdır. Göğüs ağrısına neden olan zatürrede öksürük, nefes darlığı, yüksek ateş, titreme ve balgamla birlikte meydana gelen öksürük gibi belirtiler görülür.
Alerjik reaksiyonlar
Alerjik reaksiyonlar vücudun belirli maddelere karşı gösterdiği intoleranslardır. Polen, toz veya yiyecek gibi alerjenlere karşı gelişen reaksiyonlar bireylerde göğüs ağrısı da dahil olmak üzere çeşitli semptomlara yol açabilir. Şiddetli alerjik reaksiyonlar anafilaksiye neden olabilir ve bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
Kaburga yaralanmaları
Kaburga yaralanmaları veya kırıkları, direkt travma veya aşırı egzersiz gibi kaburgalarda meydana gelen zorlanmalar sonucunda oluşur. Kaburga yaralanması yaşayan bireyler derin nefes alma, öksürme veya gülme ile artan keskin göğüs ağrısı yaşarlar.
Zona
Zonaya varicella zoster virüsü neden olur. Su çiçeği geçiren bireylerde zona çıkma olasılığı yüksektir. Zona hastalığında kişilerin ciltlerinde kabarcıklar meydana gelir. Zona hastalığı kişilerin sinirlerini etkilediği için bu hastalık göğüs bölgesinde sinirlerin izlendiği yol boyunca deride döküntülere neden olur. Kişiler ayrıca bu döküntülerin etrafında yanma ve ağrı hissedebilirler.
Tromboz
Tromboz; damarların içinde kan pıhtısı oluşmasıdır. Çeşitli nedenlerden kaynaklanabilen trombozun akut olarak gelişmesi hayatı tehlike yaratan bir durumdur. Akciğer trombozu (pulmoner emboli), bacaklarda oluşan derin ven trombozu (DVT) belirtilerinden biridir. Akciğer trombozu olan kişilerde nefes darlığı, hızlı nabız, öksürük, göğüste batma hissi ve balgamla birlikte kan tükürme gibi belirtiler görülür.
Aort diseksiyonu
Aort diseksiyonu, aortun iç zarının yırtılmasıyla meydana gelir. Aort diseksiyonu yaşayan bireyler yüksek kan basıncı, kolesterol, kalp krizi veya kalp ameliyatı geçirmiş olmak gibi risk faktörlerine sahiptir. Bu rahatsızlığı olan kişilerde ani başlayan çok şiddetli göğüs ağrısı yaşanır. Bu ağrı doğum yeri bilinmeyen sırt veya karın bölgesine de yayılabilir.
Mide ülseri
Mide zarının iltihaplanması veya hasar görmesi sonucu mide ülseri oluşur. Mide ülseri olan kişiler midelerinin üst kısmında yanma veya ağrı hissederler. Bu ağrı göğsün ortasında da hissedilebilir zira mide yemek borusunun hemen altında yer alır.
Kardiyomiyopati
Kardiyomiyopati kalbin normalden daha fazla çalışmasına ve dolayısıyla yıpranmasına neden olan bir hastalıktır. Bu rahatsızlığı olan kişilerde genellikle doğum yeri bilinmeyen göğüs ağrısı yaşanır.
Kalp kapak hastalığı
Kalp kapaklarının iyi çalışmaması sonucu ortaya çıkan kalp kapak hastalıkları, kişilerin kan akışının normalden daha fazla gerilim veya basınca maruz kalmasına neden olur. Kalp kapak hastalığı olan kişilerde nefes darlığı, çarpıntı ve göğüs ağrısı gibi semptomlar yaşanabilir.
Kalp yetmezliği
Kalp yetmezliği kalbin normal kan pompalama görevini yerine getirememesi halidir. Kalp yetmezliği yaşayan kişilerin bacaklarında ödem oluşur, nefes darlığı yaşanır ve göğüste bir sıkışma hissi olur.
Perikardit
Kalbi saran zarın iltihaplanmasına perikardit denir. Perikardit akut ya da kronik formlarda görülebilir. Bu rahatsızlıkta kişilerin bağışıklık sistemi zayıflar, ateşi yükselir ve göğüslerinde keskin bir ağrı hissi yaşanır.
Angina
Angina genellikle kalbin oksijeye ihtiyaç duyması ancak bu ihtiyacın karşılanamaması sonucu meydana gelir. Angina nöbetlerinde kişilerde göğüste sıkışma hissi yaşanır.
Kalp krizi
Kalbe kan taşıyan damarların tıkanması sonucu ortaya çıkan kalp krizi, hayati tehlike yaratan bir durumdur. Kalp krizi geçiren kişilerin sol kolunda uyuşma hissi, nefes darlığı ve terleme görülürken göğüste de ağır ve şiddetli bir ağrı yaşanır.