Göz üstü okül etmesi olarak da bilinen gözyaşı ağrısı, birçok kişinin hayatının bir döneminde deneyimlediği yaygın bir durumdur. Göz hareketleri, gözde yabancı cisim hissi, göz üşütmesi ve göz yorgunluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Genellikle göz kaslarının aşırı kullanımı veya göz yorgunluğundan kaynaklanır ve dinlenme, soğuk kompres uygulaması ve yapısal göz bozukluğunun düzeltilmesi gibi basit önlemlerle geçer. Ancak semptomlar devam ederse veya şiddetini artırırsa, altta yatan daha ciddi bir durumun olup olmadığını belirlemek için bir göz doktoruna görünmek önemlidir. Bu makalede gözyaşı ağrısının ne olduğu, neden oluştuğu, belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Göz Üstü Ağrısı Nedir?
Göz üstü ağrısı, göz içindeki veya çevresindeki dokuların hassasiyeti ve acı hissetmesi durumudur. Bu ağrı, göz sağlığını etkileyebilecek çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Göz üstü ağrısının tıbbi terimi ise “oküler ağrı”dır. Göz okül etmesi olarak da bilinir. Göz üstü ağrısı genellikle aşırı göz kullanımı, uzun süre bilgisayar ekranına bakma gibi göz yorgunluğuna neden olan faaliyetler, ışığa veya rüzgara karşı duyarlılık, yüksek gözyaşı üretimi veya yabancı bir cismin göze kaçması gibi nedenlerle ortaya çıkar.
Göz üstü ağrısı yaşanırken göz hareketlerinde yaşanan kısıtlılık ve gözde yabancı cisim hissi gibi semptomlar görülebilir. Ağrı kendini batma, yanma veya sızlama hissi şeklinde gösterebilir. Göz üstü ağrısının tedavisi ağrının nedenine bağlıdır. Dinlenme genellikle önerilirken, yapılandırılmış göz bozukluklarının düzeltilmesi de göz sağlığını iyileştirebilir.
Göz Üstü Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Göz üstü ağrısı yaşayan kişilerde görülen genel belirtiler arasında şunlar bulunur:
- Ağrının farklı şekillerde hissedilmesi (batma, yanma, sızlama)
- Göz hareketlerinde kısıtlılık
- Göz yorgunluğu hissi
- Baş ağrısı
- Gözde sulanma
- Işığa karşı hassasiyet
- Göz kapağı şişliği
- Göz kaslarında kramp
Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazen birleşik şekilde ortaya çıkabilir. Örneğin, göz üstü ağrısıyla birlikte yaşanan baş ağrısı ve göz yorgunluğu hissi kişinin uzun süre ekrana baktıktan sonra göz üstü ağrısı yaşadığına işaret edebilir.
Göz Üstü Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Birçok kişi hayatlarının bir döneminde göz üstü ağrısı yaşar ve bu durum genellikle aşırı göz kullanımı veya göz yorgunluğundan kaynaklanır. Göz üstü ağrısının yaygın nedenleri şunlardır:
- Aşırı göz kullanımı
- Yabancı cisim kaçması
- Göz kuruluğu
- Rüzgar ve ışık hassasiyeti
- Sınav ve iş toplantılarında yoğun odaklanma
- Uzun süre bilgisayar kullanma
- Aşırı derecede dezenfektan içeren kontakt lensler kullanma
- Tıbbi veya kimyasal travma
- Cilt fonksiyonlarında meydana gelen değişiklikler
- Sinüslerin iltihaplanması
- Migren
Ayrıca diyabet, hipertansiyon, tiroit hastalıkları ve böbrek yetmezliği gibi sistemik rahatsızlıkların yanı sıra göz yaşı bezini etkileyen romatizmal hastalıklar da göz kurumasına bağlı olarak göz üstü ağrısı meydana getirebilir.
Göz Üstü Ağrısının Tanısı Nasıl Konulur?
Göz üstü ağrısının tanısı genellikle hastanın şikayetlerini belirtmesi ve doktorun yapacağı fiziksel muayene ile konulur. Göz doktorları, hastanın geçmiş tıbbi öyküsünü alır, şikayetlerin ne zaman başladığını ve sürecin nasıl ilerlediğini öğrenir. Ayrıca görme keskinliği ölçümü, göz baskı ölçümü, göz hareketliliğinin değerlendirilmesi ve aydınlatmalı gömülü lens ile detaylı göz muayenesi yapılabilir. Bu muayeneler sonucunda gözyaşı bezinin değerlendirilmesi, korneanın yüzeyinin incelenmesi ve eksik gözyaşı değerlendirilmesi için özel boyaların kullanılmasıyla birlikte gerekirse iltihaplanmanın belirlenmesi yapılabilir. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda göz üstü ağrısının nedeni belirlenerek uygun tedavi planlanabilir.
Göz Üstü Ağrısının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göz üstü ağrısının tedavisi aşamasında öncelikle ağrının nedeninin belirlenmesi gerekir. Eğer göz üstü ağrısı basit bir yorgunluktan kaynaklanıyorsa dinlenme ve uyku önerilirken, bilgisayar başında geçirilen süreye ara verilmesi ve doğrudan ekrana bakılmaması tavsiye edilebilir. Ağrı yabancı cisim kaçması gibi bir nedene bağlıysa bu cismin çıkarılması gerekirken, göz kuruluğuna bağlı ağrı yaşanması durumunda yapay gözyaşı damlaları kullanılması önerilir. Kontakt lens kullanıcıları ise lenslerini belirli bir süre çıkarmalıdır.
Ayrıca aşırı dezenfektan içeren kontakt lens kullananlar lenslerini düzenli olarak temizlemeli ya da kullandıkları lenslerin dezenfektan içeriğini azaltan alternatif lensleri tercih edebilirler. Ilık kompres uygulaması da göz kuruluğu ve rüzgar hassasiyeti gibi durumlarda rahatlama sağlayabilir. Migren türü baş ağrıları ile ilişkili olan göz üstü ağrılarında ise hastaların migren ilaçlarını zamanında alması önemlidir.
Göz Üstü Ağrısına Hangi Bölüm Bakar?
Göz üstü ağrısı yaşayan kişilerin öncelikle bir aile hekimine danışmaları önerilir. Aile hekimi gerekli yönlendirmeyi yaparak hastaları uygun bölümlere yönlendirebilir. Göz üstü ağrısının tedavisi oftalmoloji (göz hastalıkları) bölümü tarafından gerçekleştirilebilir.
Göz Üstü Ağrısından Nasıl Korunabilirim?
Göz üstü ağrısından korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Aşırı kullanımda mola verme
- Dengeli ve sağlıklı beslenme
- K vitamini açısından zengin gıdalar tüketme
- Ayrıca omega-3 alımı
- D vitaminini düzenli olarak alma
- Gözü yoran aktiviteden kaçınma
- Bilişim görme rehabilitasyonu uygulama
- Işığa ve rüzgara karşı dikkat etme
- Dışarıdayken güneş gözlüğü takma
- Daha kaliteli görebilmek için göz kaslarını çalıştırma
- Daha az bilgisayar kullanma
- Daha sık blink yapma (lens kullananlar için)
- Daha sık aralıklarla lens çıkarıp dinlendirme
- Yapay gözyaşı kullanma
Koruyucu önlemler olarak sağlıklı bir yaşam tarz benimsemek ve özellikle bilgisayar gibi göz yoran aktiviteleri yaparken molalar vermek de göz üstü ağrısından korunmaya yardımcı olabilir.