Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı; boyundaki omurlar arasındaki yastık görevi gören disklerin, ani bir hareket, zorlanma veya yaşlılığa bağlı olarak hasar görmesi ve omurilik kanalı veya sinir köklerine baskı yapacak şekilde dışarı çıkması durumudur. Hastalar bu duruma genellikle boyun ağrısı, kola vuran ağrılar, uyuşma ve güçsüzlük gibi şikayetlerle başvururlar. Boyun fıtığı tedavisinde fizik tedavi yöntemleri oldukça etkilidir.
Boyun Fıtığı Neden Olur?
Boyun fıtığının en sık nedeni yaşlanmaya bağlı olarak diskin yıpranmasıdır. Bununla birlikte; aşırı, yanlış veya tekrar eden hareketler, zorlanma, travma, obezite, sigara kullanımı, genetik faktörler boyun fıtığının diğer yaygın nedenlerindendir.
Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Boyun fıtığı belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Boyun fıtığı olan kişilerin ortak belirtileri ise boyun ağrısı, kola yayılan ağrı, uyuşma ve güçsüzlüktür. Bunların yanı sıra; baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler de boyun fıtığının işaretçisi olabilir.
Boyun Fıtığının Belirtileri
Ağrı
Uyuşma
Hassasiyet
Güçsüzlük
Baş ağrısı
Mide bulantısı
Denge kaybı
Koordinasyon kaybı
Tuvalete gitme isteği
Konuşma güçlüğü
Boyun Fıtığının Ağrısı
Boyun fıtığında en belirgin ve en sık görülen semptom boyun ağrısıdır. Bu ağrı; zaman zaman sabit veya zonklayıcı olabilmektedir. Boyun fıtığı ağrısının en önemli özelliği, belli bir pozisyonda sabit kalındığında veya uzun süre bilgisayar başında çalışıldığında artmasıdır. Ayrıca bu tip ağrılar baş ağrısı ve migrene de benzemektedir.
Boyun fıtığı sonucunda oluşan diğer bir ağrı tipi ise “radiküler ağrı” olarak adlandırılmaktadır. Radiküler ağrı; omurilikten çıkan sinir köklerinin tahrişi veya iltihaplanması sonucunda oluşmaktadır. Bu ağrı boyundan başlayarak kola doğru ilerleyebilir. Koldaki ağrı bıçak saplanması tarzında hissedilebilmektedir. Ayrıca radiküler ağrı çok yoğun olabilir ve kişiyi günlük aktivitelerini yapmaktan alıkoyabilmektedir.
Boyun fıtığı sonucunda oluşan diğer bir ağrı tipi ise “radiküler ağrı” olarak adlandırılmaktadır. Radiküler ağrı; omurilikten çıkan sinir köklerinin tahrişi veya iltihaplanması sonucunda oluşmaktadır. Bu ağrı boyundan başlayarak kola doğru ilerleyebilir. Koldaki ağrı bıçak saplanması tarzında hissedilebilmektedir. Ayrıca radiküler ağrı çok yoğun olabilir ve kişiyi günlük aktivitelerini yapmaktan alıkoyabilmektedir.
Boyun Fıtığında Uyuşma
Boyun fıtığı sonucu boynunuzda veya omuzlarınızda uyuşukluk hissedebilirsiniz. Bu uyuşma hissi; fıtığın büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak kola da vurabilir. Uyuşukluk hissi bazen o kadar yoğun olabilir ki kişinin kolunu kullanmasını engelleyebilir.
Boyun Fıtığında Hassasiyet
Boyun fıtığı omurgayı oluşturan kemikler, diskler ve eklemler ile omuriliği çevreleyen ligamentlerde hassasiyete yol açabilir.
Boyun Fıtığında Güçsüzlük
Sinir köklerinin hasar görmesi sonucunda oluşan güçsüzlük boyun fıtığının en tehlikeli semptomlarından biridir. Oluşan güçsüzlük; boyunda, kollarda ve ellerde hissedilebilmektedir. Eğer güçsüzlük çok yoğun hissediliyorsa doktora başvurulmalıdır.
Boyun Fıtığında Baş Ağrısı ve Mide Bulantısı
Fıtığın omurilik kanalına baskı yapması sonucunda baş ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtiler de oluşabilmektedir.
Boyun Fıtığında Denge Kaybı ve Koordinasyon Problemi
Denge kaybı ve koordinasyon problemi boyun fıtığının nadir görülen belirtilerindendir. Eğer bu semptomları yaşıyorsanız mutlaka doktora başvurmalısınız.
Boyun Fıtığında Tuvalete Gitme İsteği
Tuvalete gitme isteği boyun fıtığının nadir görülen belirtilerindendir. Bu belirtiler şiddetli ise acil tıbbi müdahale gerektirmektedir.
Boyun Fıtığında Konuşma Güçlüğü
Fıtığın omuriliğe yaptığı baskı sonucunda konuşma güçlüğü de oluşabilmektedir.
Özetle Boyun Fıtığı Belirtileri
-
Boyun bölgesinde ağrı
-
Boyundan kola doğru giden bıçak saplanır tarzda yoğun ağrı
-
Kollarda, el bileklerinde ve parmaklarda uyuşma ve karıncalanma hissi
-
Omuzlarınızda veya boynunuzda hassasiyet
-
Baş dönmesi, baş ağrısı ve mide bulantısı
-
Denge kaybı, koordinasyon problemi
-
Tuvalete gitme isteği
-
Konuşma güçlüğü
Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun fıtığından şüpheleniliyorsa öncelikle fiziki muayene yapılmalıdır. Fiziki muayene sonucunda hastanın şikayetleri doğrulanırsa kesin teşhis için görüntüleme yöntemlerine başvurulmalıdır. Teşhis için en yaygın kullanılan yöntemler röntgen, MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) taramalarıdır.
Röntgen
Röntgen görüntüleme yöntemi kemiklerin ve eklemlerin görüntülenmesi için kullanılmaktadır. Röntgen görüntüleme yöntemi sayesinde omurga yapı bozuklukları, kemik kırıkları ve dejeneratif hastalıklar tespit edilebilmektedir.
MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme)
MRI görüntüleme yöntemi sayesinde omurgayı oluşturan kemikler, eklemler ile omuriliği çevreleyen ligamentler görüntülenebilmektedir. Ayrıca MRI sayesinde yumuşak dokular hakkında detaylı bilgi alınabilmektedir.
Boyun Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Fizik tedavi, medikal tedavi ve cerrahi yöntemler boyun fıtığı tedavisinde kullanılmaktadır. Genellikle cerrahi dışındaki tedavi yöntemleri yeterli gelmekte ve hastaların şikayetleri bu yöntemlerle hafifletilmektedir.
Medikal Tedavi
Medikal tedavi yöntemleri; dinlenme, ilaç kullanımı, servikal (boyun) yastıkları ve atelleri kullanımı gibi yöntemleri içermektedir. Medikal tedavi yöntemlerinin tek başına yeterli gelmediği durumlarda fizik tedaviye başvurulmaktadır.
Medikal Tedavi Yöntemleri
-
Dinlenme: Boynu dinlendirerek üzerine binen yük azaltılabilir. Bu sayede kasların gevşemesi sağlanarak şikayetler hafifletilebilir. Ancak dinlenme aşırıya kaçılmadığında daha etkili sonuçlar doğurmaktadır.
-
Servikal Yastıklar: Servikal yastıklar sayesinde boynun doğal eğimi korunmakta ve daha iyi desteklenmesi sağlanmaktadır. Bu sayede kasların gevşemesi sağlanmakta ve şikayetler hafifletilmektedir. Ayrıca servikal yastıklar sayesinde gece daha sağlıklı bir uyku uyuma imkanı doğmaktadır.
-
İlaçlar: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve iltihap önleyici ilaçlar kullanılarak şikayetler hafifletilmektedir. Bu ilaçların doktor kontrolünde kullanılması önemlidir.
Fizik Tedavi
Fizik tedavi yöntemleri; boyun hareketliliğini artırmaya yönelik uygulamalar, germe egzersizleri, kuvvetlendirme egzersizleri, elektroterapi yöntemleri gibi yöntemleri içermektedir. Fizik tedavi yöntemlerinin yanı sıra hastanın kendi evinde uygulayabileceği egzersizler de tedavinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.
Fizik Tedavi Yöntemleri
-
Boyun Hareketliliğini Artırmaya Yönelik Uygulamalar: Bu uygulamalar sayesinde boynun hareketliliği artırılmakta ve kasların gevşemesi sağlanmaktadır. Bu sayede boyundaki baskı azalmakta ve şikayetler hafiflemektedir.
-
Germe Egzersizleri: Germe egzersizleri sayesinde kasların esnemesi sağlanmakta ve kas gerginliği azalabilmektedir. Ayrıca germe egzersizleri sayesinde kan dolaşımı artmakta ve sinirlerin üzerindeki baskı azalabilmektedir.
-
Kuvvetlendirme Egzersizleri: Kuvvetlendirme egzersizleri sayesinde boyundaki kasların kuvvetlenmesi sağlanmaktadır. Bu sayede boynun desteklenmesi artmakta ve daha az hasar görmesi sağlanmaktadır.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi; medikal tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda uygulanmaktadır.
Cerrahi Yöntemler
-
Anterior Servikal Disektomi: Cerrahın boyundan yapılan küçük bir kesiden disk alanını temizlediği cerrahi tekniktir. Bu yöntemde disk tamamen çıkarılabildiği gibi kısmen de çıkarılabilmektedir. Diskin yerine graft denilen doku yerleştirilmektedir.
-
Posterior Servikal Laminektomi: Arka yaklaşımla omurgadaki kemiklerin bir kısmının çıkarıldığı cerrahi tekniktir.
Boyun Fıtığı Risk Faktörleri Nelerdir?
Yaşlılık, ailesel yatkınlık, aşırı kilo, sigara içmek, ağır kaldırmak gibi yanlış hareket alışkanlıkları boyun fıtığı riskini artırmaktadır.
Boyun Fıtığı Önlenebilir Mi?
Stres yönetimi, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz yapmak, ağır kaldırmaktan kaçınmak gibi önlemler alındığında boyun fıtığının oluşumu engellenebilmektedir.
Sonuç Olarak
Dinlenme, medikal tedavi yöntemleri ve fizik tedavi boyun fıtığının en etkili tedavi yöntemlerindendir. Ağır işlerden kaçınılması ve stres yönetimi de tedaviyi destekleyen diğer unsurlardandır.