Karpal tünel sendromu, el bileği içinden geçen median sinirin basıya uğraması sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. En yaygın semptomları el ve parmaklarda ağrı, uyuşukluk hissi, karıncalanma ve güçsüzlüktür. El bileğinin çok fazla bükülmesi, tekrarlayan hareketler ve stres sendromun en yaygın nedenlerindendir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç kullanımı, fizik tedavi ve el bileği ateli kullanımı yer alır. Şikayetler ilerlemediği takdirde cerrahi müdahale gerekmez.
Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Karpal tünel sendromu (KTS), median sinirin el bileğindeki karpal tünelden geçerken baskı altında kalması ve sinirin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Karpal tünel, el bileği kemiği ile bağların oluşturduğu bir kanaldır. Bu kanaldan median sinir ile parmakların tendonları geçer. Median sinir, elin iç kısmı ve parmakların duyularından sorumludur. Ayrıca başparmağın hareket etmesini de sağlar. Karpal tünel sendromu oluştuğunda median sinirinin parmak uçlarına giden sinyalleri etkilenir.
Bu sendrom, el bileğinde ağrı, uyuşukluk, karıncalanma hissi ve güçsüzlük gibi belirtilere yol açar. Özellikle tekrarlayan el bileği hareketleri, aşırı kullanım, genetik yatkınlık, kadın olmak ve hamilelik sendromun en yaygın nedenlerindendir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç kullanımı, fizik tedavi ve el bileği ateli kullanımı yer alır. Şikayetler ilerlemediği takdirde cerrahi müdahale gerekmez.
Karpal Tünel Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
Karpal tünel sendromunun belirtileri genellikle elin avuç içine yakın kısmında ve başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın uçlarında görülür. En yaygın semptomları şunlardır:
-
Ağrı: Özellikle gece artan el bileği ağrısıdır. Bu ağrı kola kadar yayılabilir.
-
Uyuşukluk: Elin avuç içi tarafında uyuşukluk hissi oluşur.
-
Karıncalanma: Elin avuç içi tarafında karıncalanma hissi oluşur.
-
Güçsüzlük: Elin güçsüzleşmesi sonucu nesneleri tutma güçlüğü yaşanabilir.
-
Nesne Düşürme: Ellerdeki his kaybı nedeniyle nesneleri tutarken zorluk çekme ve düşürme.
-
Başparmak Hareketi Zorluğu: Başparmağın hareket etmesinde zorluk yaşanabilir.
-
Yıldırım Çarpması Gibi Acı: Bazı kişilerde bileğe vurulan bir yıldırım çarpması hissine benzer bir ağrı hissi olabilir.
Karpal Tünel Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Karpal tünel sendromunun en yaygın nedeni median sinirin bükülmesine neden olan bileklerin aşırı kullanımına bağlı olarak meydana gelen iltihaplanmadır. Bunun dışında şu nedenler de sıkça görülmektedir:
-
Tehlikeli Meslekler: İnşaat işçiliği, bilgisayar kullanımı gibi mesleklerde uzun süre aynı hareketlerin tekrar edilmesi sonucu meydana gelir.
-
Genetik Yatkınlık: Aileden gelen kalıtsal özellikler arasında yer alır.
-
Diyabet Hastalığı: Diyabetik nöropatiye bağlı olarak median sinirin hasar görmesi sonucu oluşur.
-
Hipertansiyon: Uzun süreli yüksek tansiyon sinirlerin hasar görmesine neden olur.
-
Romatizmal Hastalıklar: Romatoid artrit gibi hastalıklar sendromun riskini artırır.
-
Tiroid Hastalıkları: Tiroid bezinin az çalışması veya fazla çalışması karpal tünel sendromunu tetikleyebilir.
-
Hamilelik: Hamilelik döneminde ödem oluşması median sinirin bükülmesine neden olur.
-
Bilek Yaralanmaları: Bilekte meydana gelen yaralanmalar sendroma sebep olur.
-
Obezite: Vücuttaki aşırı yağ oranı sinirlerin hasar görmesine neden olur.
Karpal Tünel Sendromu Kimlerde Görülür?
Karpal tünel sendromu, kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Kadınlarda 30-60 yaş aralığında, erkeklerde ise 45-64 yaş aralığında daha yaygındır. Bunun dışında şu gruplarda sık görülmektedir:
-
Hamile Kadınlar: Hamilelik döneminde ödem oluşmasına bağlı olarak sık görülür.
-
Şeker Hastaları: Diyabet hastalarının median siniri hasar gördüğü için sendrom riski yüksektir.
-
Tiroit Hastaları: Tiroid bezinin az veya çok çalışması karpal tünel sendromunu tetikleyebilir.
-
Yaralanma Geçirenler: Bilek yaralanması geçiren kişilerde meydana gelir.
-
Obezler: Obez kişilerde vücuttaki aşırı yağ median siniri hasar görmesine neden olur.
Karpal Tünel Sendromu Teşhisi Nasıl Yapılır?
Karpal tünel sendromu belirtileri görüldüğünde öncelikle bir nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. Teşhis sürecinde ilk olarak şikayetlerin başlangıcı, süreci ve şiddeti hakkında detaylı bilgi alınarak fiziksel muayene yapılır. Fiziksel muayenede el bileğinin her iki tarafındaki basınca karşı his kaybı olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca parmak uçlarının ısı algısını kontrol etmek için hafif dokunuşlarla test yapılır. Bunun yanı sıra şu testler de uygulanabilir:
-
Tinel Belirtileri Testi: Tinel belirtisi testinde doktor el bileğine hafifçe vurur ve bu sırada median sinirin olduğu bölgede karıncalanma hissedilmesi istenir. Eğer hasta bu hissi yaşıyorsa karpal tünel sendromundan şüphe edilir.
-
Phalen Testi: Phalen testinde hasta elini ters şekilde birleştirerek 1 dakika bekletilir. Bu süre zarfında parmaklarda ağrı, uyuşukluk veya karıncalanma hissedilmesi durumunda tanı konulur.
Elektroniyonografi (ENG)
Teşhis sürecinde uygulanan yöntemlerden biri de elektroniyonografi (ENG) testidir. Bu test sayesinde median sinirin bilek bölgesindeki elektriksel aktivitesi ölçülür. ENG testi yapılmadan önce hastaya iğne elektrotları takılır. Test sırasında doktor hastaya çeşitli uyarılarda bulunur ve bu sırada iğne elektrotlarından yapılan ölçümler kaydedilir. Bu sayede median sinirin elektriksel aktivitesinin ne kadar hızlı olduğunu ölçülür. Ayrıca testte ortaya çıkan dalga formları sinirin sağlığı hakkında bilgi verir.
Elektromiyografi (EMG)
Teşhis sürecinde uygulanan diğer bir yöntem ise elektromiyografi (EMG) testidir. Bu test sayesinde hastada kas zayıflığı olup olmadığı belirlenir. EMG testinde iğne elektrotları hastanın kollarındaki kaslara yerleştirilir. Elektrotlar sayesinde kasların elektriksel aktivitesi kayıt altına alınır. Bu sayede kasların ne kadar güçlü olduğu ve herhangi bir hasar olup olmadığı anlaşılır. EMG testi genellikle ENG testi ile birlikte uygulanır.
Karpal Tünel Sendromu Nasıl Geçer? Karpal Tünel Sendromu Tedavisi
Karpal tünel sendromunun tedavisi için öncelikle belirtilerin hafiflemesi için önlem alınmalıdır. Bu önlemler dışında şu tedavi yöntemleri de uygulanabilir:
Dinlenme ve Atel Kullanımı
Dinlenme ve atel kullanımı özellikle hafif vakalarda etkili olabilir. Dinlenme ile el bileğinin dinlendirilmesi ve tekrarlayan hareketlerden kaçınılması önemlidir. Ateller ise median sinire binen yükü azaltarak el bileğini sabitler ve ağrıyı hafifletir. Ancak atelin gün içinde de kullanılması önemlidir.
İlaç Tedavisi
Karpal tünel sendromunda inflamasyonu azaltmaya yardımcı olmak için nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar kullanılır. Ayrıca ağrı kesicilerden de faydalanılabilir. İltihap giderici ilaçlar doktorun önerdiği dozda kullanılmalıdır. Bunun dışında kortikosteroid enjeksiyonları da ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir.
Fizik Tedavi Uygulamaları
Fizik tedavi uygulamaları sayesinde median sinir üzerindeki baskı azaltılarak sendromun semptomları hafifletilir. Fizik tedavi uzmanı tarafından belirlenen egzersiz programı ile tendonlar esnetilir ve kan akışı artırılır. Ayrıca fizik tedavi seansları sırasında ultrason gibi diğer yöntemler de uygulanabilir.
Cerrahi Müdahale
Cerrahi müdahale genellikle ağır vakalarda veya diğer tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı durumlarda tercih edilir. Cerrahide amaç median sinirin üzerindeki baskıyı azaltmaktır. Bu yöntemle median siniri saran bağlar kesilerek bası ortadan kaldırılır ve sinirin işlevselliği geri kazandırılır. Cerrahi işlem sonrası fizik tedaviye de devam edilerek iyileşme süreci hızlandırılır.
Karpal Tünel Sendromunda Fizik Tedavi Uygulamaları
Karpal tünel sendromunun tedavisinde fizik tedavi uygulamaları oldukça önemlidir. Fizik tedavi uzmanı tarafından uygulanan çeşitli yöntemlerle median sinir üzerindeki baskı azaltılır ve semptomlar hafifletilir.
Fizik tedavi seanslarında şu yöntemler uygulanabilir:
-
Ultrason Tedavisi: Ultrason dalgaları kullanılarak median sinire giden kan akışı artırılır ve dokularda iyileşme sağlanır.
-
Elektroterapi: Sinirlerin uyarılmasıyla ağrı algısı azaltılır ve kasların güçlenmesi sağlanır.
-
Mekanik Traksiyon: El bileğinin gerilimi azaltılarak median sinir üzerindeki baskı hafifletilir.
-
Egzersiz Programı: Fizik tedavi uzmanı tarafından hazırlanan özel egzersiz programıyla tendonlar esnetilir, kas gücü artırılır ve el bileğinin hareketliliği korunur.
Fizik tedavi seanslarına düzenli olarak katılmak ve evde verilen egzersizleri düzenli olarak yapmak iyileşme sürecini hızlandırır.
Karpal Tünel Sendromunda Hangi Egzersizler Yapılır?
Karpal tünel sendromunda fizik tedavi uygulamaları ile birlikte çeşitli egzersizler de yapılır. Bu egzersizler sayesinde median sinir üzerindeki baskı azalır ve semptomlar hafifler. Karpal tünel sendromunda yapılan egzersizler şunlardır:
-
El Bileği Esnetme Egzersizi: Bu egzersiz ile el bileğinin esnekliği artırılır ve ağrılar hafifler:
-
Kolunuzu önünüzde düz bir şekilde uzatın.
-
Başka bir elinizin işaret parmağını kullanarak ileri doğru esnetin.
-
15 saniye bu pozisyonda bekleyin ve başlangıç pozisyonuna dönün.
-
Her iki el için 3 kez tekrarlayın.
-
-
Başparmak Germe Egzersizi: Başparmağın esnekliğini artırarak ağrıları azaltır:
-
Bir avucunuzla diğerinin başparmağını yakalayın.
-
Başparmağı yavaşça kendinize doğru çekin.
-
15 saniye bu pozisyonda bekleyin ve başlangıç pozisyonuna dönün.
-
Her iki el için 3 kez tekrarlayın.
-
-
Parmak Açma-Kapama Egzersizi: Parmakların hareketliliğini artırarak güçlenmesini sağlar:
-
Avuç içinizi düz bir şekilde önünüze doğru açın.
-
Parmaklarınızı mümkün olduğunca açmaya çalışın ve 5 saniye bekleyin.
-
Ardından avuç içinizi kapatın ve 5 saniye bekleyin.
-
Her iki pozisyonu 10 kez tekrarlayın.
-
-
El Bileği Dönme Egzersizi: El bileğinin hareketliliğini artırarak sertliği azaltır:
-
Bir avucunuza küçük bir top alın.
-
Topu avucunuzda döndürerek el bileğinizi hareket ettirin.
-
Her iki yönde 10 kez tekrarlayın.
-
-
Elleri Ovalama Egzersizi: Kan akışını artırarak rahatlama sağlar:
-
Avuç içlerinizi birbirine sürtüp ovalayın.
-
Ellerde oluşan ısıyı hissetmeye çalışın.
-
1 dakika bu hareketi yapın.
-
-
Esnemeli Egzersizler:
- El bileğinizi geriye doğru 15 saniye çekin ve bırakın (her iki yön için).
-
Yıldız Çizme Egzersizi:
- Havanızda büyük bir yıldız çizin (her iki kol için 5 kez).
-
Yüzük Takıp Çıkarma Egzersizi:
- Parmaklarınıza yüzük takıp çıkararak kuvvetlendirin (3 kez).
Karpal Tünel Sendromu Geçer mi? Ne Zaman Geçer?
Karpal tünel sendromunun geçip geçmeyeceği vakaya göre değişkenlik gösterir. Hafif vakalarda dinlenme, atel kullanımı, ilaç tedavisi ve fizik tedavi uygulamalarıyla belirtiler hafifleyebilir veya tamamen ortadan kalkabilir. Ancak ileri evrelerde veya cerrahi müdahale gerektiren durumlarda iyileşme süreci daha uzun olabilir. Genel olarak belirtilerin hafiflemesi birkaç hafta içinde gerçekleşebilir, ancak tam iyileşme süresi kişiden kişiye değişkenlik gösterir.
Karpal Tünel Sendromunda Hangi Doktora Gidilir?
Karpal tünel sendromunun teşhis edilmesi için öncelikle bir nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. Nöroloji uzmanı tarafından yapılan değerlendirme sonucunda gerekli testler istenebilir ve tanı konulabilir. Ayrıca romatizmal hastalıkların tetkiki için dahiliye uzmanına da başvurulabilir.
Karpal Tünel Sendromu İle İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
Karpal Tünel Sendromu Ağrısı Nasıl Geçer?
Hafif vakalarda dinlenme, atel kullanımı, ilaç tedavisi, fizik tedavi seansları ile egzersizler ağrıyı hafifletebilir veya ortadan kaldırabilir. Ayrıca bileklerinizi dinlendirip, ağrıyan bölgeyi sıcak-soğuk kompres yaparak rahatlatabilirsiniz. Ancak ağrının şiddeti devam ediyorsa mutlaka doktorunuza başvurmanız önemlidir.
Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?
El bileğinin çok fazla bükülmesi, tekrarlayan hareketler, stres, genetik yatkınlık, hamilelik gibi nedenler en yaygın sebepler arasında yer alır. Ayrıca diyabet hastalarında, tiroid sorunları yaşayan kişilerde median sinirin hasar görmesi sonucu sendrom riski artar.
Karpal Tünel Sendromu Geçer mi?
Hafif vakalarda dinlenme, ilaç tedavisi, fizik tedavi seansları ile egzersizler belirtileri hafifletebilir veya tamamen ortadan kaldırabilir. Ancak ileri evrelerde veya cerrahi müdahale gerektiren durumlarda iyileşme süreci daha uzun olabilir.