Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı; omurganın (bel bölgesi) disklerinin, sinir köklerine veya omuriliğe baskı yapacak şekilde kaymasıdır. Disklerin yıpranması sonucu omurganın etrafındaki sert yapının (diskin dış kısmı) zayıflaması ve hasar görmesiyle birlikte diskin içeriği dışarıya doğru sarkar. Sakruma kadar uzanan omuriliğin bel segmentlerindeki sinirler, bel fıtığından etkilenebilir. Bu durumda bel ve bacaklarda ağrı, uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Bel Fıtığı Neden Olur?
Bel fıtığı; omurganın disk adı verilen yastık görevi gören yumuşak dokularının aşınması, yıpranması veya ağır kaldırma gibi ani hareketler sonucu meydana gelen yaralanmalar sonucunda oluşur. Aşağıdaki durumlar bel fıtığı oluşumunu tetikleyebilir:
-
Yaş: 30-50 yaş arasındaki bireylerde daha yaygındır.
-
Aşırı Kilolu Olmak: Vücut ağırlığının belirli sınırların üzerinde olması ve hareketsizlik, bel fıtığını tetikler.
-
Ağırlık Kaldırma: Ağırlık kaldırma, bel fıtığının yaygın nedenlerindendir.
-
Sigara Kullanımı: Sigaranın omurgadaki kan akışını azaltması sonucu diskler beslenemez ve hasar görür.
-
Genetik Faktör: Ailede bel fıtığı öyküsü olması, oluşumunu kolaylaştırır.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığı olan kişilerde aşağıdaki belirtiler görülür:
-
Bel ağrısı,
-
Uyluk ve baldırda ağrı,
-
Bacaklarda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük hissi,
-
Uzanırken veya öne eğilirken bel ağrısının artması,
-
Öksürme veya aksırırken bacaklarda güçsüzlük,
-
İdrar kaçırma gibi kontrol kaybı.
Ağrılı Bel Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ağrılı bel fıtığı tedavisinde öncelikle kişinin yaşam kalitesini artıracak yöntemler tercih edilir. Bu yöntemler; fiziksel aktivitelerin sınırlandırılması, ilaç kullanımı ve fizik tedavi yöntemleridir. Kişinin genel sağlık durumu iyi ise cerrahi yöntemlere başvurulabilir.
1. Egzersiz ve Fiziksel Aktivite Sınırlaması
Bel fıtığı ağrısını azaltmak için egzersizler yapılabilir. Ancak şiddetli ağrısı olan kişilerde aktivite sınırlandırması yapılmalıdır. Egzersizler uzman fizyoterapistler eşliğinde yapılmalıdır.
2. İlaç Tedavisi
Bel fıtığından kaynaklanan ağrı ve iltihaplanmanın giderilmesi için ağrı kesici ve iltihap önleyici ilaçlar kullanılabilir. İlaçların kullanım dozu ve süresi doktor tarafından belirlenmelidir.
3. Fizik Tedavi
Fizik tedavi yöntemleri, bel fıtığı ağrısını hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca bel bölgesinin güçlenmesine yardımcı olarak ileride oluşabilecek bel fıtığı riskini de azaltır. Aşağıdaki fizik tedavi yöntemleri ile bel fıtığı tedavi edilebilir:
a. Manuel Terapi: Manuel terapi; mobilizasyon ve manipülasyon tekniklerinden oluşan, bel bölgesinin esnekliğini artırmayı hedefleyen bir tedavi yöntemidir. Uzman fizyoterapistler tarafından uygulanan manuel terapide eller kullanılarak omurga hareketliliği artırılır.
b. Sıcak Soğuk Uygulamaları: Bel bölgesine sıcak ve soğuk kompres uygulanması kan akışını artırarak iltihaplanmayı azaltır.
c. Ultrason: Ultrason dalgaları ile yapılan fizik tedavi yöntemi, kan akışını artırarak şişlik ve ödemin azalmasını sağlar. Ayrıca ağrıyı hafifletir ve kasları gevşetir.
d. TENS: TENS cihazı ile düşük voltajlı elektrik akımı gönderilir. Bu sayede bel bölgesindeki ağrı sinyalleri bloke edilir ve kişinin ağrı algısı azalır.
e. Lazer: Düşük seviyeli lazer tedavisi (LLLT) ile doku derinliklerine ulaşan lazer ışınları, kan akışını artırır ve iltihaplanmayı azaltır. Ayrıca dokulardaki onarıcı hücrelerin çalışmasını hızlandırarak iyileşmeyi destekler.
4. Cerrahi Yöntemler
Cerrahi yöntemlere başvurulmadan önce diğer tedavi yöntemleri denenmelidir. Cerrahi yöntemler; daha önce uygulanan konservatif tedavilere rağmen şiddetli bacak ağrısı yaşayan veya ağrı dışında bacaklarda güçsüzlük, refleks kaybı, idrar kaçırma gibi belirtilerin ortaya çıkması durumunda tercih edilir.
a. Mikrodiskektomi
Mikrodiskektomi; cerrahların mikroskop yardımıyla disk parçalarının çıkarılmasıdır. Bu sayede sinirlere baskı yapan disk parçaları temizlenir ve bacaklardaki ağrı hafifletilir.
b. Endoskopik Diskektomi: Endoskopik diskektomi; endoskop cihazının kullanıldığı bir cerrahi yöntemdir. Bu yöntemde sinirleri korumak için özel aletler kullanılır ve disk parçalarının çıkarılması sağlanır.
Ağrılı Bel Fıtığı İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Bel fıtığı tedavisi için ortopedi, nöroloji veya beyin cerrahisi bölümlerine başvurulabilir.