Sonografi genellikle rahim ve yumurtalıkların incelenmesi için yapılan bir ultrason türüdür. Bu işlem sırasında sonda, vajina içine yerleştirilerek daha net görüntüler elde edilir. Ameliyatsız doğum kontrol yöntemlerinden biri olan sonografi, kadınların üreme organlarını detaylı bir şekilde incelemek için kullanılır.
Vajinal Sonografi Nedir?
Vajinal sonografi, radyasyonsuz bir teknoloji olan ultrasonun bir türüdür. Ultrason dalgaları, kadının pelvik bölgesinde bulunan rahim, yumurtalıklar ve diğer üreme organları hakkında bilgi toplamak için kullanılır. Vajinal sonografi, özellikle hamilelik sürecini izlemek amacıyla yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir.
Bu test, rahim, yumurtalıklar, safra kesesi ve mesane gibi bölgelerin detaylı görüntülerini sunarak, doktorların hastaların sorunlarını daha iyi anlamasına yardımcı olur. Kadınların üreme sistemiyle ilgili sorunları teşhis etmek için de önemlidir.
Vajinal Sonografi Hangi Durumlarda Yapılır?
Gebelik süresince, kandaki insan koryonik antijen (İKA) seviyesi ve hormon analizi ile gebelik belirlenebilirken, sonografi ile gebeliğin kesin olarak tanımlandığı söylenebilir. Vajinal sonografi, gebelikteki hafta sayısını ve embriyonun ya da fetüsün gelişim durumunu değerlendirmek için kullanılır. Kandaki İKA seviyesinin yüksekliği, gebeliğin kaç haftalık olduğunu gösterir. Ancak, kesin bilgiye ulaşmak için sonografi yapılması gereklidir.
Bununla birlikte, vajinal sonografi aynı zamanda şu amaçlarla da gerçekleştirilir:
- Hamileliğin takibi
- Emzirme problemleri
- Düzensiz adet döngüsü
- Ağır ve aşırı adet kanaması
- Rahim ve yumurtalık büyümeleri
- Şiddetli alt karın ağrısı
- Polikistik over sendromu
- Over kistleri
- Üretra ve meydana gelen travmalar
- Mesane taşı
- Uterus ve rahim ağzı darlığı
- Gebelik dışı gebe kalma durumları
- Ektopik gebelik
- Kahverengi kan pıhtısı
- Radyofrekans ablasyonu gibi tedavilerin takibi
Vajinal Sonografi Nasıl Yapılır?
Vajinal sonografi, rahim duvarının kalınlığına bağlı olarak düzenlenir. Genellikle, kadınların üreme çağındaki herhangi bir dönemde yapılabilse de, en çok gebelik döneminde uygulanır. Önceden yapılan transvajinal sonografi ile rahmin içindeki hacimsel değişiklikler ve yumurtalıkta kist ya da miyomun varlığı tespit edilebilir.
Aşırı kilolu kadınlarda, önceki cerrahi işlem geçirmiş bölge varsa veya ağır akıntı olması durumunda ameliyat gerekebilmektedir. Vajinal sonografi genellikle 6 ila 12 haftalar arasındaki gebelik döneminde uygulanır. Bu dönemde, gebeliğin doğru bir şekilde teşhis edilmesi ve gebelik komplikasyonlarının olup olmadığının belirlenmesi mümkündür. Buna ek olarak, erken gebelik döneminde yapılan vajinal sonografi, gebelin sağlam olduğu bilgisi verir. 20 haftadan sonra ise standart ultrason ile devam edilir.
Vajinal sonografi sırasında kadın, oturma pozisyonunda olacak ve uzman doktor, sonda üzerindeki su bazlı jel uygulayarak vajinanın içine yerleştirecektir. Jel, ses dalgalarının iletilmesini kolaylaştırır. Doktor, uzaktan kumandalı bir cihazla sonda hareket ettirir ve rahim, yumurtalıklar ve diğer organelerin görüntülerini yakalamaya çalışır. Testin süresi genellikle 30 dakika civarındadır.
Vajinal Sonografi Zorlu mu?
Vajinal sonografi sırasında ağrı hissedilebilir; ancak bu durum kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kadınlar hiçbir ağrı yaşamazken, bazıları hafif bir rahatsızlık hissedebilir. Ağrıyı azaltmak için kadına oturmayı bırakması ve dik durması önerilir. Bunun yanı sıra, sonda uygulanan jelin soğuk olması nedeniyle başlangıçta soğuk hissi de oluşabilir.
Doktor, kadının rahatlayabileceği bir pozisyona geçmesini isteyecek ve sonda uygulama esnasında ağrı durumunda durdurma imkanı verecektir. Çoğu zaman, vajinal sonografi sırasında ağrıya neden olan faktörlerden biri de kadının stres ve kaygı durumudur. Dolayısıyla, kadının rahatlaması ve sakin kalması oldukça önemlidir.
Vajinal Sonografi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Vajinal sonografi sonrasında normalde herhangi bir tedavi gerekmeyebilir. Ancak, test sonucunda herhangi bir sorun tespit edilirse, doktor tarafından uygun tedavi yöntemleri önerilecektir. Vajinal sonografi sonrasında, vajina içindeki hassasiyet hissedilebilir. Bu durum, sonda uygulanan jel nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu hassasiyeti azaltmak için, kadınlar tuvaletin ardından birkaç kez gitmelidir.
Ayrıca, vajinal sonografi sonrası gün içinde sigara kullanımından kaçınılmalıdır. Sigara, rahim ağzını daraltarak kan akışını engeller ve bu da testin doğruluğunu etkileyebilir. Bu nedenle, sigara kullanımından kaçınmak sonuçların daha net elde edilmesi açısından önemlidir.