Rahim (uterus) içi zarı (endometrium) her ay bir adet döngüsü ile yenilenir. Bu yenilenme sırasında ve sonrasında kadınlarda akıntıya neden olacak hormonal değişiklikler yaşanır. Adet döneminin başlangıcıyla birlikte çoğu kadında akıntıyla birlikte ağrı da görülebilir. Adet dönemi ağrıları daha çok kramplar şeklinde karın alt bölgesinde hissedilir, sırt ve bacaklara da vurabilir. Rahimde ağrı ve akıntı birlikte yaşanır, bu durum normal adet döneminden farklı bir duruma işaret edebilir. Bu gibi durumlarda uzman bir doktora başvurmak ve gereken tetkikleri yaptırmak önemlidir.
Rahim Ağrısı ve Akıntı Neden Olur?
Adet döneminin başlamasıyla birlikte rahim ağrısı ve akıntısı yaşanması normal kabul edilir. Akıntı, adet döneminde hormon seviyelerindeki değişim nedeniyle rahmin ve vajinanın ürettiği mukusun miktarındaki artışa bağlı olarak meydana gelir. Rahim ağrısı ise kasılmaların bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu durumlar genel olarak her kadında yaşanabilen, doğal kabul edilen durumlardır.
Adet dönemi bitip geçmesine rağmen ağrı ve akıntı devam ediyorsa bu normal bir durum değildir. İlerlemiş vakalarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek fibroidler, polipler, endometriozis veya pelvik inflamatuar hastalık (PID) gibi rahim ve yumurtalıkları etkileyen durumların incelenmesi gerekir. Ağrılı adet dönemleri genç yaşta başlayan, ilerleyen zamanlarda kendiliğinden sonlanmayan, ağrı kesici ilaçlara yanıt vermeyen ve kişiyi sosyal hayatında engelleyecek kadar şiddetli ise ciddi olarak değerlendirilmelidir.
Adet Dönemi Ağrıları ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
Ağrılı adet dönemleri genellikle genç kadınlarda görülür ve 20’li-30’lu yaşlarda en üst seviyeye ulaşır. 40’lı yaşlardan sonra kadınların büyük bir çoğunluğunda rahim ağrısı şikayeti azalmaya başlar. Menopoz dönemine giren kadınlarda ise adet dönemleri tamamen sonlandığı için artık hiç bir kadında rahim ağrısı şikayeti yaşanmaz.
Ağrılı adet dönemlerinin en yaygın nedeni kadın vücudunda prostaglandin adı verilen kimyasal bileşiklerin üretiminin artmasıdır. Prostaglandinler, iltihaplanmaya neden olabilen bileşiklerdir. Servis ağrısı yaşayan kadınlarda doğum yapma öyküsü olmayanlarda daha fazla prostaglandin üretimi gözlemlenir.
Prostaglandin düzeyi yüksek olan kadınlar daha çok ağır regl kanaması (adetten pıhtılı kan gelmesi) yaşar ve bu durum da ağrı yaratabilir. Yine yüksek prostaglandin seviyeleri nedeniyle regl dönemi bitmesine rağmen akıntı ve ağrı şikayeti devam edebilir.
Adet döneminin başlangıcından 1-2 gün önce ve bitiminden 2-3 gün sonra yaşanan ağrılar normal kabul edilir. Eğer bu sürenin çok dışında ağrı şikayeti varsa doktora başvurulması önerilir.
Adet Dönemi Ağrılarında Başvurulması Gereken Doktor
Adet döneminde yaşanan ağrıların tıbbi ismi dismenore olarak bilinir. Dismenore şikayeti olan kadınların mutlaka jinekoloji bölümüne başvurması gerekir.
Rahim Ağrısı ile İlgili Testler ve Tanılar
Adet dönemindeki ağrıların altında yatan nedenleri bulmak için yapılacak testlerin belirlenmesi sürecinde şikayetlerin detaylı bir şekilde doktorla paylaşılması önemlidir. Doktorun soracağı sorular ile tıbbi öykü alınır ve fiziksel muayene ile tanı süreci başlar. Gerekli görüldüğü takdirde pelvik muayene yapılabilir. Ayrıca rahim, yumurtalık ve fallop tüplerini değerlendirmek amacıyla transvajinal ultrasonografi (TVUS) görüntüleme yöntemi de tercih edilebilir.
Ağrılı Regl Dönemlerine Ne İyi Gelir?
Ağrılı adet dönemleri için bazı doğal yöntemler ve yaşam tarzı değişiklikleri şikayetleri hafifletebilir:
- Düşük etkili doğum kontrol hapları, prostaglandin üretimini azaltacağı için ağrılı adet dönemlerinin de etkisini azaltabilir.
- Yogadan pilates gibi egzersiz türlerine kadar her türlü spor aktivitesi vücutta endorfin salgılanmasına neden olur, bu da ağrı hissiyatını azaltabilir.
- Sıcak su torbası veya elektirikli battaniye kullanmak rahimdeki kasların gevşemesini sağlar ve ağrıyı hafifletir.
- Ağrılı adet dönemleri için ilaç olarak NSAID grubu ilaçlar etkilidir. Doktor tavsiyesi ile bu gruptaki ilaçlar kullanılabilir.
- Akupunktur yöntemi ağrılı adet dönemlerinin tedavisinde de kullanılabilir.
Dengeli beslenme, yeterli su tüketimi, kafein alımının sınırlandırılması da ağrılı adet dönemlerinin etkisini azaltabilir.
Rahim Ağrısına Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
Normalden çok daha fazla kanama olması, kanamanın içerisinde yoğun şekilde pıhtıların bulunması, regl dışı dönemlerde kanama olması, kanamanın çok geç bitmesi, çok şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme, baş dönmesi gibi semptomlar yaşanması durumunda doktora başvurulması önerilir.