Ayak bileği sinir sıkışması olarak da bilinen peroneal sinir sıkışması, yürümeyi ve ayak hareketlerini kontrol eden sinirin baskı altında kalması sonucu oluşur. Bu baskı, yaralanma, uzun süreli oturma pozisyonu, ayakta durma ya da ayağın tekrarlayan hareketleri gibi nedenlerle meydana gelebilir. Semptomlar arasında ayakta dururken zorlanma, ayak hareket ettirme güçlüğü ve parestezi bulunur. Tedavi yöntemleri arasında istirahat, buz torbası uygulaması, fizik tedavi egzersizleri ve steroid içeren ilaçlar yer alabilir. Ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Peroneal Sinir Sıkışması Nedir?
Peroneal sinir sıkışması, ayak bileğinin dış kısmını ve topuğu kontrol eden sinirin baskı altında kalması nedeniyle görülen bir durumdur. Bu baskı sonucu sinirde hasar meydana gelir ve bu da hareket kabiliyetinde azalmaya neden olur. Bu durum, özellikle yürürken veya ayak bileğini bükme ve döndürme gibi belirli hareketleri yaparken zorlanmaya neden olabilir. Peroneal sinir sıkışması, yaralanmalar, uzun süre oturmayı gerektiren pozisyonlar, ayakta durma veya ayağın tekrarlayan hareketleri gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Peroneal Sinir Nerededir?
Peroneal sinir, uyluğun dış tarafını takip ederek dizin altındaki fibula adı verilen bacağın küçük kemiğinin yanından geçer ve daha sonra ayak bileğinin dış tarafına ve ayağın üstüne doğru ilerler. Vücudun bu bölgesindeki herhangi bir hasar veya baskı, peroneal sinir sıkışmasına neden olabilir.
Peroneal Sinir Sıkışmasının Belirtileri Nelerdir?
Peroneal sinir sıkışmasının belirtileri şunlardır:
- Ayakta dururken ya da yürürken zorlanma
- Ayak bileğini bükme ve ayak parmaklarını yukarı kaldırmada zorluk
- Ayak bileğinin dış kısmında ve/veya topukta uyuşma, karıncalanma veya “iğne batma” hissi
- Bacak kaslarında güçsüzlük
- Ayakkabı bağlama veya ayakkabının içine girebilecek bir şeyi alma gibi ayak hareketlerini yaparken zorlanma
Peroneal Sinir Sıkışmasının Nedenleri Nelerdir?
Peroneal sinir sıkışmasının yaygın nedenleri şunlardır:
- Dizde kırıklar ya da yaralanmalar
- Uzun süre oturmayı gerektiren pozisyonlar (özellikle dizler bükülü iken)
- Yoğun egzersiz
- Şeker hastalığı (diyabet)
- Sarılık (hepatit)
- Kullanılan ilaçlar (özellikle kemoterapi ilaçları)
Peroneal Sinir Sıkışmasının Risk Faktörleri Nelerdir?
Peroneal sinir sıkışması için risk faktörleri şunları içerir:
- Diyabet gibi uzun süreli hastalıklar
- Kemoterapi gibi peroneal siniri etkileyebilecek yan etkileri olan ilaçlar
- Bacaklarda veya ayak bileklerinde geçirmiş olabileceğiniz önceki yaralanmalar
- Ağır egzersiz programları
- Hamilelik
- Farklı şekillerde bağlanmış topuklu ayakkabılar giymek
Peroneal Sinir Sıkışmasının Komplikasyonları Nelerdir?
Tedavi edilmezse peroneal sinir sıkışması, kalıcı sinir hasarına ve peroneal sinirin kontrol ettiği kaslarda kalıcı zayıflığa yol açabilir. Bu da ayak hareketlerinde sınırlamalara ve yürüme bozukluğuna neden olabilir. Ayrıca, uzun süreli bası nedeniyle ciltte yaralar oluşma riski artabilir.
Peroneal Sinir Sıkışması Nasıl Teşhis Edilir?
Peroneal sinir sıkışması tanısı için öncelikle semptomların gözlemlenmesi ve sağlık geçmişinin incelenmesi gerekmektedir. Doktor fiziki muayene sırasında affected area’ya baskı yapabilir ya da vücudun affected area’ya olan tepkisini gözlemleyebilir. Bunun yanı sıra doktor, affected area’daki elektriksel aktiviteyi ölçmek için elektromiyografi (EMG) ve sinirin etrafındaki kasların gücünü değerlendirmek için sinir iletim çalışması yapabilir. MR taraması ise olası diğer yaralanmaları veya affected area’deki anormallikleri değerlendirmek için kullanılabilir.
Peroneal Sinir Sıkışmasının Tedavisi Nasel Yapılır?
Peroneal sinir sıkışması tedavisinde şu yöntemler kullanılabilir:
- Tıbbi steroid içeren ilaçlar
- Düşük etkili ağrı kesiciler
- Fizik tedavi
- Buz torbası uygulamaları
- Ayak bileği destekleri ya da atelleri
- Cerrahi müdahale (ciddi vakalarda)
Ağrı Yönetimi
Peroneal sinir sıkışmasından kaynaklanan ağrıyı hafifletmek için doktor tıbbi steroid içeren ilaçlar yazabilir ya da düşük etkili ağrı kesiciler önerebilir.
Fizik Tedavi
Fizik tedavi, affected area’deki kasların güçlenmesine ve esnemesine yardımcı olarak semptomların hafifletilmesine katkıda bulunabilir.
Buz Uygulamaları
Ayağınızın üzerine bir buz torbası koymak, affected area’deki şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
Destekleyici Aygıtlar
Düşük etkili ağrı kesiciler ile buz torbası uygulamaları semptomları hafifletebilir. Ayrıca ateller ya da ayak bileği destekleri kullanmak affected area’deki baskıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Cerrahi Müdahale
Eğer diğer tedaviler etkili olmazsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Bu işlem sırasında doktor affected area’deki dokuları serbest bırakarak sinirin üzerindeki baskıyı azaltır.