Bacak ve kalça ağrıları genellikle yaralanmalar, tekrarlayan hareketler veya uzun süre oturma veya ayakta durma gibi aktivitelerle ortaya çıkar. Bu ağrılar basit bir kas gerilmesinden kalça ekleminde artrite kadar farklı şekillerde görülebilir. Ağrı bacaklarda, kalçada veya her ikisinde de hissedilebilir. Fiziksel terapi, ilaçlar veya cerrahi seçenekler gibi tedaviler bacak ve kalça ağrılarının altında yatan nedenine bağlı olarak etkili olabilir.
Bacak ve kalça ağrıları nedir?
Bacak ve kalça ağrıları, bacak kaslarını veya kalça eklemini etkileyen herhangi bir aktiviteden kaynaklanabilen ağrı, rahatsızlık veya hassasiyet hissidir. Bacak ve kalça ağrıları, bacaklarda, kalçada veya her ikisinde de hissedilebilir. Bacak ve kalça ağrıları tek taraflı veya her iki bacakta da eş zamanlı olarak ortaya çıkabilir.
Ağrı hafif bir rahatsızlık hissinden şiddetli, dayanılmaz ağrıya kadar değişkenlik gösterebilir. Bacak ve kalça ağrıları hareket etmeyi zorlaştırabilir, basit günlük aktiviteleri bile önemli ölçüde engelleyebilir.
Bacak ve kalça ağrılarında sıklıkla görülen semptomlar
Bacak ve kalça ağrıları aşağıdaki semptomlarla birlikte görülebilir:
- Bacakların üst kısmında veya kalçada ağrı
- Kalçadan diz kapağına kadar inen sıklıkla diz olarak adlandırılan ağrı
- Diz kapağında, dizin iç veya dış tarafında hissedilen ağrı
- Şişlik
- Kas zayıflığı
- Hareket kısıtlılığı
- Ağrıyı artıran yürüyüş veya merdiven çıkma gibi aktiviteler
- Ağrı düz uzandığında veya otururken artabilir
- Ağrı dinlendikten sonra sabahları daha kötü olabilir
- İstirahat esnasında hissedilen ağrı
Bacak ve kalça ağrılarının olası nedenleri
Bacak ve kalça ağrılarının çeşitli nedenleri olabilir. Yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
Kas gerilmesi
Aşırı kullanım, ağır egzersiz veya yanlış hareket biçimi sonucunda bacaklarda veya kalçada kas gerilmesi meydana gelebilir. Bu durum genellikle ağrı ve hassasiyetle kendini gösterir.
Damar problemleri
Damar sertliği gibi damar problemleri bacaklarda kan akışını olumsuz etkileyerek ağrıya yol açabilir. Aynı şekilde derin ven trombozu (DVT) adı verilen kan pıhtıları da damar damarlarında oluşarak bacak ve kalça ağrılarına neden olabilir.
Tendinit
Tekrarlayan hareketler veya aşırı kullanım sonucunda bacaklarla kalça arasındaki tendonlarda iltihaplanma meydana gelebilir. Tendinit durumunda özellikle hareket sırasında ağrı hissedilir.
Bursit
Kalçanın dış tarafında bulunan ve kemiği yumuşak dokuya bağlayan küçük şok emici torbalar olan bursalarda iltihaplanma meydana gelirse bursite görülür. Bursit hafif bir rahatsızlıktan dayanılmaz ağrıya kadar farklı şekillerde görülebilir.
Kemik kırıkları
Bacaklarda veya kalçada meydana gelen travmatik yaralanmalar kemik kırıklarına yol açabilir. Kemik kırıkları genellikle şiddetli ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir.
Artrit
Dizlerde, ellerde ve ayaklarda görülen ve genellikle yaşlı bireylerde ortaya çıkan artrit, bacak ve kalça ekleminde de görülebilir. Artrit ağrısı eklem hareket ettiğinde veya yüklendiğinde hissedilir.
Osteoporoz
Günlük yaşamda fark edilmeyen hafif travmalar sonucunda ortaya çıkabilen osteoporoz, kemiklerde küçük kırıklara neden olabilir. Osteoporoz daha çok kadınlarda görülür ve ilerleyici bir hastalıktır.
Kalça eklemi problemleri
Kalçayı destekleyen kaslarda ve tendonlarda meydana gelen yaralanmalarla birlikte kalça ekleminde görülen problemler de bacak ve kalça ağrılarına yol açabilir.
Sinir hasarı
Diyabet, alkol bağımlılığı veya travmatik yaralanmalar sonucunda oluşan sinir hasarları da bacak ve kalça ağrılarına neden olabilir.
Bel fıtığı
Bel fıtığı bacak ve kalçada oluşan ağrıların diğer bir nedenidir. Bel fıtığında dizlerde meydana gelen ağrı sciatica olarak adlandırılır.
Fibromiyalji
Bedenin farklı bölgelerinde yaygın olarak hissedilen ağrı fibromiyalji olarak adlandırılır. Fibromiyaljide bacak ve kalça ağrısının yanı sıra yorgunluk, depresyon ve uyku bozukluğu gibi semptomlar da görülebilir.
Bacak ve kalça ağrılarının teşhisi
Teşhis için öncelikle semptomların detaylı şekilde gözlemlenmesi gerekir. Ağrının ne zaman başladığı, şiddeti, sürekliliği gibi detaylar önemlidir. Bunun yanı sıra doktorunuz tıbbi öykünüzü alarak fiziksel bir muayeneden geçirir. Gerekli görüldüğü takdirde aşağıdaki tetkikler yapılabilir:
- Kan testleri
- İdrar tahlili
- Kemik yoğunluğu ölçümü
- Elektronöromiyografi (EMG)
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Bulguya yönelik röntgen
- Ultrason
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
Bacak ve kalça ağrılarının tedavisi
Tedavi yöntemi bacak ve kalça ağrısının nedenine göre değişiklik gösterebilir. Yaygın tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunur:
- Ağrıyı azaltmaya yönelik ilaçlar
- Ağrılı bölgeyi dinlendirme
- Ağrılı bölgeyi soğuk veya sıcak kompresle yavaşlatma
- Fiziksel terapi
- Ağrılı bölgeye enjekte edilen kortikosteroid iğne tedavisi
- Eklem sıvısını artırmaya yönelik uygulanan hyaluronik asit enjeksiyonları
Bunların yanı sıra cerrahi yöntemlere başvurulması gerekebilir. Cerrahi yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Ağrılı bölgedeki tendonu onaran tendon cerrahisi
- Kemik kırıklarını onaran cerrahi işlemler
- Damar problemlerini onaran damar cerrahisi
- Kalça protezi uygulaması
Bacak ve kalça ağrılarından nasıl korunulur?
Bacak ve kalça ağrılarından korunmak için aşağıdaki önlemleri almak faydalı olabilir:
- Dengeli beslenerek yeterli kalsiyum alımı sağlanmalıdır. Kalsiyum kemiklerin güçlü olması için gereklidir.
- Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Özellikle kemik sağlığı için ağırsız egzersizler tercih edilmelidir.
- Sigara ve alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Damar sağlığını korumak için kan basıncı ve kolesterol seviyeleri kontrol altında tutulmalıdır.
- Eklem sağlığını korumak için aşırı kilodan kaçınılmalıdır.
- Yaralanmalardan korunmak için spora yavaş başlanmalı ve uygun ekipmanlar kullanılmalıdır.