Baş ağrıları; stres, yorgunluk, uyku eksikliği, hava değişimi, soğuk algınlığı veya grip gibi basit nedenlerden ortaya çıkabileceği gibi sinüs, migren, gerilim tipi baş ağrısı gibi hastalıklardan da kaynaklanabilir. Baş ağrısının özellikle yaygın ve bilinen türleri olan gerilim tipi baş ağrısı ve migren ataklarının yanı sıra baş ağrısı ile birlikte ateş, halsizlik, bulantı ve kusma gibi semptomlar görülmesi vücudun enfeksiyon kapmış olduğuna işaret edebilir. Bu nedenle geçmeyen baş ağrılarında doktora görünmek önemlidir.
Baş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Baş ağrısına iyi gelen yöntemler şunlardır:
- Baş ağrısı ile birlikte görülen ateş, terleme ve halsizlik gibi semptomlar varsa vücut ısısını düşürmeye yardım edecek soğuk suyla duş almak ya da ıslak havlu uygulaması yapmak.
- Ağrının kaynağına yönelik pozisyonda değişiklikler yapmak. Özellikle gerilim tipi baş ağrısı ya da sırt ağrısı yaşayan kişiler sırt üstü ya da yan yatarak baş ağrılarının etkisini azaltabilirler.
- Kan akışını hızlandırarak baş ağrısını azaltmaya yardım edebilecek yoga ve nefes egzersizleri gibi gevşeme teknikleri uygulamak.
- Kafanın ağrıyan kısmine ya da boyun bölgesine ısıtma yastığı veya buz torbası koymak. Buz torbasını cildin üzerinde direkt olarak değil, bir bez ya da havlu aracılığıyla uygulamak cilt bütünlüğünü korumak açısından önemlidir.
- Ağrı kesici ilaçlar kullanmak (Doktor önerisiyle).
- Ağrının nedeni yorgunluk ve uykusuzluktan kaynaklanıyorsa mutlaka uyku düzeni sağlamak ve yeterli uyku çekmek.
- Kan şekeri seviyesini düzenlemeye yardımcı olmak için düzenli öğünler tüketmek (özellikle kahvaltı yapmak).
- Su içmeyi ve sıvı alımını ihmal etmemek.
Baş Ağrısına Ne İyi Gelir? Doğal Yöntemler
Baş ağrısını doğal yollar ile geçirmek için uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Soğuk veya sıcak kompres uygulamak: Baş ya da boyun bölgesine ısıtma yastığı veya buz torbası koymak ağrının etkisini azaltmaya yardım edebilir. Buz torbasını cildin üzerinde direkt olarak değil, bir bez ya da havlu aracılığıyla uygulamak cilt bütünlüğünü korumak açısından önemlidir.
- Bitki çayı içmek: Nane-limon, papatya, adaçayı gibi baş ağrısına iyi gelen özelliğe sahip bitki çayları içmek ağrının etkisini azaltabilir.
- Masa başı çalışanlar için pozisyon önerileri: Özellikle gerilim tipi baş ağrısı yaşayanlar doğru pozisyonda oturmaya ve doğru pozisyonda yatarak uyumaya dikkat etmeliler.
- Kafeini içeren yiyecek ve içecekleri tüketmek: Kafein içeren Türk kahvesi, yeşil çay gibi içecekler ya da çikolata gibi yiyeceklerin tüketilmesi baş ağrısına iyi gelebilir.
- Su içmeyi ve sıvı alımını ihmal etmemek: Baş ağrısı dehidrasyona bağlı ortaya çıkabileceğinden su içerek ve sıvı alımına dikkat ederek baş ağrısının etkileri azaltılabilir.
- Diş sıkmayı önlemek için destek almak: Gece diş sıkma veya sıkıştırma alışkanlığı olan bireyler baş ağrısı yaşama riskine daha fazla sahip olduklarından diş hekimlerine danışarak koruyucu aparat kullanmaları tavsiye edilebilir.
- Nefes egzersizleri yapmak: Yoga, pilates gibi nefes egzersizleri yanı sıra nefesini düzenli olarak egzersiz yaparak ya da stres altında nefesini düzenli olarak yavaşlatarak baş ağrısının etkisi azaltılabilir.
- Boyun bölgesini rahatlatmak: Boyun kaslarını rahatlatmaya yardım edecek egzersizler yapmak ya da boyun bölgesine kompres uygulamak baş ağrısını hafifletebilir.
Baş Ağrısı Çeşitleri Nelerdir?
Sinüzit, migren ve gerilim tipi baş ağrılarının yanı sıra;
- Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkan baş ağrıları,
- Başın travmaya uğraması sonucu gelişen baş ağrıları,
- Ayrıca ateş sonucu gelişen çocukluk dönemine özgü olan ve beyindeki sıvı basıncının artmasıyla ortaya çıkan baş ağrıları da söz konusudur.
Baş ağrılarının bu kadar çeşitli olmasının altında yatan temel neden ise beyin ve sinir sistemi hastalıkları dışında her türlü hastalığın baş ağrısı yapabilmesidir.
Sinüzit Baş Ağrısı
Sinüzit; burun sinüslerinin iltihaplanmasıdır. Sinüzit baş ağrısı; viral enfeksiyonlar sonucu görülen soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklar, alerjiler ya da toz-kemik gibi engelleyici maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Sinüzit baş ağrısı tipik olarak kafatasının ön kısmında, göz çevresinde ve yüz hatlarında basınç hissiyle birlikte görülür. Sinüzit baş ağrısı burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, ateş ve halsizlik gibi soğuk algınlığı belirtileriyle kendini gösterir.
Migren Baş Ağrısı
Migren; genellikle kafanın tek tarafında zonklayıcı tarzda, orta şiddette ila şiddetli düzeydeki baş ağrılarına neden olan bir hastalıktır. Mide bulantası, kusma ve ışık ile sesten rahatsızlık hissi migrenle birlikte görülebilen semptomlardandır. Migrenden kaynaklanan baş ağrıları saatler hatta günler sürebilir.
Gerilim Tipi Baş Ağrısı
Gerilim tipi baş ağrıları kafada bir baskı ya da gerginlik hissi uyandıracak tarzda hafif ila orta şiddette olurlar. Gerilim tipinin hafif türleri evde kendi kendine tedavi edilebilecek baş ağrı çeşitleridir. Gerilim tipindeki baş ağrıları günler hatta haftalar boyunca sürebilir.
Travmaya Bağlı Baş Ağrıları
Baş bölgelerine travma alınması durumunda travmanın şiddetine bağlı olarak baş ağrısı ortaya çıkabilir. Bu tip baş ağrılarının geçmesi için travmanın yarattığı etkilerin ortadan kalkması gerekir.
Ateşe Bağlı Baş Ağrıları
Ateşe bağlı baş ağrıları özellikle çocuklarda sık görülen bir durumdur. Vücudun enfeksiyon kapmasıyla ortaya çıkan ateş aynı zamanda baş ağrılarına da neden olur. Ateşe bağlı baş ağrıları enfeksiyonun tedavisiyle ortadan kalkar.
Diğer Baş Ağrı Çeşitleri
Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve vücudun grip gibi enfeksiyon hastalıklarına yakalanmasıyla ortaya çıkan baş ağrıları ile boyun fıtığına bağlı gelişen baş ağrıları da söz konusudur.
Baş Ağrısına Ne İyi Gelir: En Etkili Yöntemler
Baş ağrılarına iyi gelen yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Ağrı kesici ilaçlar kullanmak (Doktor önerisiyle).
- Buz torbası uygulamak: Özellikle migren tipi baş ağrılarında buz torbası etkili olabilir.
- Yeterli uyku şartlarını sağlamak: Uykusuzluk ve kronik uyku eksikliği migren ataklarını tetikleyebileceğinden yeterli uyku almak önemlidir.
- Düzenli öğünler tüketmek: Kan şekeri seviyesini düzenlemeye yardımcı olmak için düzenli öğünler tüketmek özellikle migren ataklarının önlenmesine yardım edebilir.
- Sıvı alımına dikkat etmek: Özellikle dehidrasyona bağlı olarak ortaya çıkabilecek baş ağrılarını engellemek için su içmeyi ihmal etmemek önemlidir.
Baş Ağrısını Geçirmek için Hangi Ağrı Kesiciler Kullanılabilir?
Baş ağrılarını geçirmek için kullanılabilecek ilaçlar aşağıdaki gibidir:
- Parasetomol içeren ilaçlar (Aferin, Panadol),
- İbuprofen (Nurofen),
- Naproksen sodyum (Aleve),
- Asetilsalisilik asit içeren analjezikler (Aspilet).
Parasetomol (Panadol) veya ibuprofen (Nurofen) içeren ilaçlar çocuklarda kullanıma uygundur.
Baş Ağrısını Geçirmek için Alınacak İlaçların Dozu Nasıl Olmalı?
Baş ağrısını geçirmeye yönelik olarak aşağıdaki ilaçların standart dozları önerilmektedir:
- Aferin: Standart doz; yetişkinlerde her 6 saatte bir 1 tablet (günde en fazla 4 tableti aşmamak gerekir),
- Panadol: Standart doz; her 4-6 saatte bir yetişkinlerde alınabilir (günde en fazla 4 tableti aşmamalıdır),
- Nurofen: Yetişkinlerde her 8-12 saatte bir 1-2 tablet (günde en fazla 6 tablet),
- Aleve: Yetişkinlerde her 8-12 saatte bir 1-2 tablet (günde en fazla 3 tablet),
- Aspilet: Standart doz; yetişkinlerde günde 1-2 defa 1 tablet şeklinde olabilir.
Ağrı Kesici İlaçların Yan Etkileri Nelerdir?
Ağı kesici ilaçların olası yan etkileri aşağıdaki gibidir:
- Aspirin gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (naproksen) mide zarını tahriş edebildiğinden mide bulantısı, kusma, mide ağrısı gibi yan etkilere neden olabilirler. Bununla birlikte mide kanaması riskini artırabilirler.
- Mide zarını korumaya yardımcı prostaglandin üretimini inhibe eden ise selektif COX-2 inhibitörleri olarak adlandırılan nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (celecoxib) daha az mide rahatsızlığı yaratır. Ancak bu ilaçlar da damarları olan kişilerde kalp krizi ve inme riskini artırabilir.
- İbuprofen de benzer şekilde mide rahatsızlığı yaratabilir ancak mide zarını tahriş etme riski daha düşük seviyededir. Yine de bu ilaç da böbrek fonksiyonunu olumsuz etkileyebilir ve kan basıncını yükseltebilir.
Ağrı Kesici İlaçlara Alternatif Doğal Yöntemler Nelerdir?
Ağrı kesici ilaçlara alternatif doğal yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Biberiye yağı ile yapılan masajın yanı sıra lavanta ve papatya gibi uçucu yağların buhar halinde solunması veya bir pamuk yardımıyla doğrudan burun deliklerine yaklaştırılması; bunların yanı sıra adaçayı çayının ağızda birkaç dakika çiğnenmesi de gerilim tipi baş ağrılarına iyi gelmektedir,
- Bunlara ek olarak magnesium malat takviyesinin günlük olarak alınmasının yanı sıra günde en az iki litre su içmek de migrene benzer şiddetteki baş ağrılarına karşı koruma sağlayabilmektedir.