Ateş, enfeksiyonlarla mücadele eden bağışıklık sisteminin bir sonucudur. Bebekler dahil her yaş grubunu enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar etkileyebilir. Ateş, bazen de vücut ısısının sıcak hava koşulları, aşırı egzersiz veya aşı kaynaklı artması sonucu görülebilir. Ateş, bazen de kronik hastalıkların bir belirtisi olabilir. Bebeklerde ateş, özellikle ilk kez ateşi olan bebeklerde ebeveynleri endişelendirebilir. Ateşin ölçülmesi ve kaydedilmesi gereken durumların net bir şekilde bilinmesi önemlidir. Bebeğin hangi ateş seviyesinde, hangi ağrı kesicinin verilmesi gerektiği veya hangi durumlarda doktora başvurulması gerektiı sık karşılaşılan sorunlardır.
Bebeklerde ateş genellikle enfeksiyon kaynaklıdır. İdrar yolu enfeksiyonu, kulak enfeksiyonu, el-ayak-ağız hastalığı, rotavirüs gibi çocukluk çağı enfeksiyon hastalıkları bebeklerde ateşe sık neden olurlar. Bunun dışında menenjit, zatürre, cilt enfeksiyonları ve herpetik gingivostomatit gibi virüs kaynaklı hastalıklar da bebeklerde ateşe neden olur. Nadir de olsa bebeklerde bağışıklık sistemi bozuklukları, tümör veya intusussepsiyon (bağırsakların bir kısmının diğer kısmının içine girmesi) gibi ciddi hastalıklar da ateşe neden olabilir.
Ruhsal travmaların bebeklerde ateş oluşturduğuna dair çalışmalar mevcuttur ancak bu durum bebeklerde daha çok 1 yaşından büyükken görülür.
Bebeklere ateş düşürücü fitil verilir mi? sorusu ebeveynlerin en sık sorduğu sorulardan biridir. Bebeklerde 3 ay ve üzeri ateş varsa mutlaka doktaya başvurulmalıdır. 3 aydan küçük bebeklerde ise 38 derece ve üzeri ateş varsa doktaya başvurulmalıdır. Doktor tavsiyesi ile bebeklere ağrı kesici fitil verilebilir.
Bebeklerde Ateş Düşürücü İlaçlar
Parasetemol İçeren İlaçlar
Bebeklerde ateş düşürücü olarak Parasetemol içeren ilaçlar kullanılabilir. Parasetemol içeren ilaçlar, ağrı ve ateş için yaygın olarak kullanılır. Bebeklerin kullanabileceği Parasetemol içeren ilaçların isimlerinden bazıları şöyledir:
- Tylol Hot 100 mg/l0 mg Suppository
- Parol Fitil
- Acetosal
- Panadol
- Paracetamol
- Cetum Baby
- Calpol
- PediaCare
- PED-ACET
- PediaCare Baby Acetaminophen
- Sefakids
- Paracetamol Sirup
- Panadol Baby & Infant NS 24 mg/ml Oral Suspension
- Kid’s Panadol 1-5 Years Strawberry Flavoured Oral Suspension
- Calpol Infant Suspension 120mg/5ml
- PED-ACET 160mg/5ml Oral Suspension
- PediaCare Baby Acetaminophen Oral Suspension
- Paracetamol Pediatric Suppositories (100mg and 250mg)
- Acetaminophen Elixir 160 mg/5 mL
- Panadol Junior Tablets 500mg
- Tylenol Tablets 325mg
- Tylenol Extra Strength Capsules 500mg
- Tylenol Arthritis Pain Caplets 650mg
- Tylenol 8 Hour Muscle Aches and Pain Caplet 650mg
- Tylenol Extra Strength Geltabs 500mg
- Tylenol Severe Cold and Flu Daytime Caplets
- Tylenol Cold and Flu Severe Nighttime Liquid Capsules
- Tylenol Cold Max Strength Caplets
- Tylenol Sinus Severe Congestion and Pain Caplets
- Tylenol Severe Sinus Congestion and Pain Liquid Gels
- Tylenol Plus Cold and Flu Daytime Liquid
- Tylenol Plus Cold and Flu Nighttime Liquid
- Tylenol Extra Strong Pain Relief Capsules 665mg
- Tylenol Extra Strong Pain Relief Dissolvable Tablets 665mg
- Tylenol Rapid Release Geltabs 500mg
- Tylenol Children’s Chewable Tablets 160mg
- Tylenol Children’s Dissolvable Tablets 80mg (4- ≤6 years)
- Tylenol Children’s Infants’ Grape Suspension 160mg/5ml (2- ≤3 years)
- Tylenol Infants’ Grape Suspension 160mg/5ml (6- ≤23 months)
- Tylenol Infants’ Fever Pain Relief Suppositories 80mg (6 months-2 years)
- Tylenol Infants’ Grape Oral Suspension 160 mg/5 ml (2- ≤3 years)
- Tylenol Infants’ Fever Pain Relief Suppositories 80 mg (6 months-2 years)
- Paracetamol Suppositories (100mg and 250mg)
İbuprofen İçeren İlaçlar
Bebeklerde ateş düşürücü olarak İbuprofen içeren ilaçlar da kullanılabilir. İbuprofen içeren ilaçların isimlerinden bazıları şöyledir:
- Nurofen for Children Strawberry Suspension
- Nurofen for Children Orange Suspension
- Nurofen for Children Strawberry and Orange Suspension
- Nurofen for Children Strawberry and Orange Suppositories
- Nurofen for Children Orange Flavour Suppositories
- Nurofen for Children Strawberry Flavour Sugar Free Chewable Tablets 50 mg
- Nurofen for Babies Orange Sugar Free Suspension 3 months to 12 years old
- Nurofen for Babies Strawberry Sugar Free Suspension 3 months to 12 years old
- Nurofen for Babies Strawberry Sugar Free Suppositories (from 3 months to 12 years)
- Nurofen for babies sugar free orange suspension (from 3 months to 12 years)
- Nurofen for kids strawberry sugar free chewable tablet (from 3 to 12 years old)
- Nurofen for kids orange sugar free chewable tablet (from 3 to 12 years old)
- Nurofen for children strawberry suspension solution (from 3 months to 12 years old)
- Nurofen for children orange suspension solution (from 3 months to 12 years old)
- Nurofen for children strawberry and orange suspension solution (from 3 months to 12 years old)
- Nurofen for children strawberry suppositories (from 3 months to 12 years old)
- Nurofen for children orange suppositories (from 3 months to 12 years old)
- Nurofen for children strawberry and orange suppositories (from 3 months to 12 years old)
Bebeklerde Ateş Ölçümü Nasıl Olmalıdır?
Ateş, bebeklerde termometre ile ölçüm yapılması ile belirlenen bir durumdur. Bebeklerde ateş ölçümünde genel olarak dijital termometreler tercih edilir. Kulak termometreleri de kullanılabilir ancak daha az güvenilir kabul edilir. Hatta bazı kaynaklarda geri kalmış ülkelerde üretilen kulak termometrelerinin kullanımının önerilmediği belirtilir.
Dijital termometreler, ağızda, koltuk altında veya kasıkta ölçüm yapılabilen termometrelerdir. Bebeklerde en güvenilir ölçüm kasıkta yapılan ölçümdür. Bebeklerde ateş ölçümü şöyle yapılır:
- Bebeğin kıyafetlerini ve bezini hafif gevşetin.
- Dijital termometrenin ucu temiz olmalıdır. Eğer daha önce başka bir yerde kullandıysanız alkol ile temizleyin veya alkollü pamuk kullanın.
- Bebeğin kasığındaki deri kıvrımına termometrenin ucunu yerleştirin ve birkaç saniye bekleyin.
- Ateş ölçümü tamamlandığında dereceyi kaldırın ve bebeğinizi giydirin.
- Ateşi ölçtükten sonra termometreyi tekrar temizlemeyi unutmayın.
Ateş ölçümünü koltuk altından yapmayı tercih ederseniz, yine bebeğin kıyafetlerini ve bezini gevşetmeniz gerekir. Ölümü yaptıktan sonra birkaç saniye bekleyip sonuç alabilirsiniz. Daha sonra termometreyi temizlemeyi unutmayın. Ağızdan ölçüm yapılmasını ise en az 4-5 yaşından büyük çocuklara yapabilirsiniz.
Bebeklerde Ateş Düşürücü Ne Zaman Verilir?
Bebeklerde Ateş Düşürücü İlaç Kullanım Zamanı
Bebeklerde ateş düşürücü ilaç kullanımı için belirlenen kriterler şunlardır:
- Ateşin bebeğin konforunu sağlamaması gerekir.
- Ateşin bebeğe zarar verecek seviyede olmaması gerekir.
- Ateşi düşürmenin neden olabileceği olası riskler ile bebeğin konforunu artırmanın getirileri karşılaştırılmalıdır.
Tüm bunlar göz önüne alındığında bebeklerde ateş düşürücü kullanımı için şu seviyeler referans alınabilir:
- 3 ay ve daha küçük bebeklerde ≥100.4 °F (≥38 °C)
- 3 ay -18 ay arası bebeklerde ≥102 °F (≥38.9 °C)
- 18 aydan büyük bebeklerde ≥102 °F (≥38.9 °C)
Ateş Düşürücü İlaç Verme Zamanı ve Sıklığı
Ateş düşürücü ilaç verme zaman ve sıklığı bebeğin yaşı, verdiğiniz ilacın türü, ateşin seviyesi ve bebeğin genel durumu göz önüne alınarak karar verilmelidir.
Ateş düşürücü ilaçların etki süreleri farklıdır. İbuprofen etki süresi yaklaşık olarak 6 saatken Parasetemol’ün etki süresi yaklaşık olarak 4 saattir. Bu nedenle bebeğinizin ateşi düştükten sonra bir sonraki dozu vermeniz gereken süreyi göz önünde bulundurmanız önemlidir.
Ateş düşürücü ilaçların emilimi ağız yoluyla yapılan preparatlarda farklılık gösterebilir. Bu nedenle ateş düşürücü olarak fitil kullanımını tercih edebilirsiniz. Fitil kullanımında dozaj yine ilacın içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterir ancak genel olarak Parasetemol ve İbuprofen fitilleri yaklaşık olarak 6 saatlik etki süresine sahiptir.
Bebeklerde Ateş Düşürücü İlaçların Yan Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bebeklere Verilen Ateş Düşürücü İlaçların Yan Etkileri Nelerdir?
Bebeklere verilen ateş düşürücü ilaçların yan etkileri olabilir. Bu nedenle olası yan etkileri bilmek önemlidir.
- The common side effects of ibuprofen include:
-Mide ağrısı
-Diarrhea
-Nausea
loss of appetite
nausea
vomiting
stomach pain
diarrhea
dizziness and headaches
rash or other allergic reactions
your child’s temperature may go up a little bit again after the medicine wears off
- The serious side effects of ibuprofen include:
-Gastrointestinal bleeding
liver damage
kidney damage
blood disorders
alergic reactions such as asthma attacks, skin rashes or swelling of the face
elevated liver enzymes in urine tests
inflammation of the lining of the mouth
mouth ulcers
skin reactions
Bebeklerde Parasetemol kullanımına bağlı görülebilecek yan etkiler şunlardır:
- Mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı gibi sindirim sistemi yan etkileri görülebilir.
- Ayrıca alerjik reaksiyonlar da görülebilir. Bu reaksiyonlar cilt döküntüsü, kabarıklık veya kızarıklık şeklinde olabilir.
Parasetemol’ün nadir görülen ama ciddi olabilecek yan etkileri de vardır:
- Böbrek hasarı: Nadir olmakla birlikte, yüksek dozda Parasetemol kullanımı böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
- Karaciğer hasarı: Parasetemol’ün yüksek dozda veya uzun süre kullanımı karaciğerde hasara yol açabilir ve bu da sarılık, mide bulantısı ve genel bir rahatsızlık hissine neden olabilir.
- Kanda düşük sayıda hücre bulunması: Parasetemol’ün bazı kan hücrelerinin üretimini inhibe etmesi nedeniyle anemi veya düşük beyaz kan hücresi sayısı görülebilir.
Tüm bu olası yan etkiler göz önüne alındığında, bebeğinize ateş düşürücü verirken dikkat etmeniz gereken noktalar vardır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Ateş düşürücü ilaç kullanımında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Dozaj: Bebeğin yaşı ve kilosuna uygun dozaj verilmelidir. Dozaj talimatlarına mutlaka uyun.
- Sıklık: İbuprofen her altı saatte bir verilebilirken Parasetemol dört saat arayla verilebilir. Bir sonraki dozu vermeden önce ilacın etki süresini dikkate alın.
- Ateşi düşürdükten sonra ölçüm yapmayı ve bebeğinizin konforunu sağlamayı unutmayın. Bazen hafif ateş de bebeği rahatsız edebilir. Bazen de yüksek ateş rahatsızlık vermeyebilir.
- Bebeğinizde ciddi bir enfeksiyon olduğundan şüpheleniyorsanız veya ateşi çok yüksekse hemen doktora başvurun.
- Ateş düşürücü ilaçları asla aşırı dozda vermeyin. Bebeğinizin sağlığını tehlikeye atabilirsiniz.
Ateş düşürücü ilaçlardan sonra bebeğinizin ateşi hala yüksekse ya da çok rahatsız görünüyorsa doktora başvurun.
Bebeklerde Ateş Oluşumunu Engellemek Mümkün Mü?
Bebeklerde enfeksiyon kaynaklı ateşi tamamen engellemek mümkün olmayabilir ancak sık görülen bazı enfeksiyonların riskini azaltmak için önlem alınabilir.
- Bebeklerin aşı takvimlerine uygun şekilde aşılanması sağlanmalıdır.
- Bebekler, bulaşıcı hastalıkları olan kişilerden uzak tutulmalıdır.
- Ellerin sık sık yıkanması enfeksiyon riskini azaltan basit ama etkili bir yöntemdir.
- Bebeğin ağız ve diş sağlığına dikkat edilmelidir. Diş etlerinde görülebilecek iltihaplanmalar bebeklerde ateşe neden olabilir.
Ateş Düşürücü İlaçlar Haricinde Uygulanabilecek Önlemler Nelerdir?
Bebeklerde ateşi düşürmek için ilaç haricinde uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Bebeği rahatlatacak gevşetici kıyafetler giydirmek veya örtmek
- Bebeğin odasını serin tutmak
- Ateşi ölçtükten sonra koltuk altı veya kasıkta termometre olmaması durumunda da avuç içerisine su tutarak bebeğe pansuman yapmak ya da hafif nemlendirmek
- Ilımlı sıcak su ile banyo yaptırmak yine bebeğin ateşini düşürmeye yardımcı olabilir ancak alerjisi olan bebeklerde bu yöntem uygulanmamalıdır.
Ateş Düşürücü Kullanımına Alternatif Yöntemler Nelerdir?
Ateşi düşürmek için ilaç haricinde uygulanabilecek yöntemler sınırlıdır ancak bazı tıbbi yöntemler de ebeveynlerin aklında “bebeklerde ateşe ne iyi gelir” sorusu oluşturabilir.
- The possible alternative methods that can be used to reduce fever are as follows:
-Giving the baby enough fluids
bathing babies with lukewarm water
fanning them or making them cooler by turning on the fan
you can also use a damp cloth on your baby’s forehead and behind the ears
Bebeğim Ateşlendiyse Hangi Doktora Başvurmalıyım?
Bebeğinizin ateşi yükseldiğinde çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurabilirsiniz. Bebeğinizin genel durumuna göre doktora başvurma zamanlaması değişebilir. Bu nedenle tıbbi destek almadan önce kendi önlemlerinizi almanız önemlidir.