Boğaz ağrısı; soğuk algınlığı, grip, alerji, reflü gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Boğaz ağrısı tek başına bir hastalık değildir, genellikle bir enfeksiyon belirtisidir. Boğaz ağrısının yanı sıra yutkunma güçlüğü, ses kısıklığı, boğazda yabancı cisim hissi ve öksürük gibi belirtiler de görülebilir. Bu belirtiler hafifse evde tedavi yöntemleri ile ağrı hafifletilebilir ancak ciddi enfeksiyon risklerinde doktora başvurulması önerilir.
Boğaz ağrısının tanımı nedir?
Boğaz ağrısı, yutkunma veya konuşma sırasında boğazda ağrı veya hassasiyet hissidir. Genellikle enfeksiyon, alerjik reaksiyon veya tahriş nedeniyle ortaya çıkar. Boğazın arka kısmı (farenks) veya ses tellerinin ve boğazdaki diğer dokuların iltihaplanması sonucu oluşur.
Boğaz ağrısı, çocuklarda ve yetişkinlerde yaygın olarak görülen bir şikayettir. Genellikle birkaç gün içinde geçer, ancak bazı durumlarda daha uzun sürebilir. Boğaz ağrısı, özellikle bakteriyel enfeksiyonlar (örn. streptokokal boğaz ağrısı) durumunda uygun tedavi edilmezse daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Boğaz ağrısının belirtileri nelerdir?
Boğaz ağrısının belirtileri şunları içerebilir:
- Boğazda ağrı veya hassasiyet
- Yutkunma güçlüğü
- Öksürük
- Ses kısıklığı veya değişikliği
- Boğazda yabancı cisim hissi
- Hafif ateş
- Baş ağrısı
- Bazen ağız kokusu
Ayrıca, özellikle çocuklarda, boğaz ağrısına sebep olan bazı viral enfeksiyonlarda el-ayak-ağız hastalığına benzer kabarcıklar görülebilir.
Boğaz ağrısının nedenleri nelerdir?
Boğaz ağrısının yaygın nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlar
- Streptokok boğaz ağrısı gibi bakteriyel enfeksiyonlar
- Alerjiler
- Tahriş edici maddelere maruz kalma (örn. sigara dumanı, hava kirliliği)
- Reflü
- Mantar enfeksiyonları
- Kronik sinüzit gibi uzun süreli inflamatuar durumlar
- Mononükleoz
Boğaz ağrısında hangi testler ve muayeneler yapılır?
Boğaz ağrısında aşağıdaki testler ve muayeneler yapılabilir:
- Doktor muayenesi: Fizik muayene sırasında doktor boğazınızı kontrol eder ve şişlik, kızarıklık veya diğer anormallikler olup olmadığını değerlendirir.
- Ateş ölçümü: Vücut sıcaklığınız ölçülerek ateş olup olmadığı kontrol edilir.
- Lenf düğümü kontrolleri: Boynunuzdaki lenf düğümlerinin büyüyüp büyümediği kontrol edilir.
- Boğaz kültürü: Streptokok boğaz enfeksiyonunu teşhis etmek için boğazınızdaki iltihaplı dokudan örnek alınabilir.
- Kandida testi: Ağızda mantar enfeksiyonu olup olmadığını belirlemek için tükürüğünüzden veya dilinizin yüzeyinden örnek alınabilir.
- D-dimer testi: Kanınızda D-dimer adı verilen bir pıhtı atık maddesinin seviyesini ölçmek için kan testi yapılabilir.
Boğaz ağrısının komplikasyonları nelerdir?
Boğaz ağrısının komplikasyonları şunları içerebilir:
- Reflü: Mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan reflü; boğazda yanma hissine ve ses kısıklığına neden olabilir.
- Lenf düğümü büyümesi: Boyundaki lenf düğümlerinin enfekte olması sonucu iltihaplanarak büyüyebilir.
- Tonsillit: Geniz eti veya bademciklerin iltihaplanmasıyla oluşan tonsillit; yüksek ateş, boğaz ağrısı ve yutkunmada zorluk gibi belirtilere yol açabilir.
- Sinüzit: Boğaz ağrısının bir diğer komplikasyonu olan sinüzit; baş ağrısı, burun akıntısı ve yüz bölgesinde basınç hissi yaratabilir.
- Zatürre: Boğaz ağrısının bir diğer adı olan zatürre; öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısıyla kendini gösterir.
Boğaz ağrısına ne iyi gelir?
Boğaz ağrısını hafifletmek için aşağıdaki yöntemler denenebilir:
- Sıcak tuzlu suyla gargara yapmak
- Sıcak içecekler (örn. bal ve limon eklenmiş sıcak su) tüketmek
- Buhar solumak veya sıcak kompres uygulamak
- Ateş veya ağrı için over-the-counter ilaçlar almak
- Yeterince dinlenmek ve bol sıvı tüketmek
- Tahrişi azaltmak için sigara içmemek ve sigara içilen ortamlardan uzak durmak
Boğaz ağrısı nasıl önlenir?
Boğaz ağrısını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Ellerinizi sık sık yıkayın veya el dezenfektanı kullanın.
- Dışarıdayken yüz maskesi takın.
- Tütün ürünlerinden uzak durun ve pasif içicilikten kaçının.
- Bademcik ve geniz eti enfeksiyonlarına karşı aşı olun.
- Alerjilerinizi kontrol altında tutun.
- Mide reflüsünü önlemek için asit içeren yiyeceklerden kaçının.
- Sıcak su buharı soluyarak solunum yollarınızı nemlendirin.
- Beden sağlığınızı koruyun.
Boğaz ağrısı ne zaman doktora başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda doktora başvurulmalıdır:
- Ateş yüksekliği: 38.3 C (101 F) üzerinde ateş varsa, özellikle çocuklarda endişe vericidir.
- Ağrı şiddeti: Boğaz ağrısı çok şiddetliyse ve günlük aktiviteleri zorlaştırıyorsa doktora danışılmalıdır.
- Kronik öksürük: Özellikle sigara içenlerde ve astım hastalarında kronik öksürüğe dikkat edilmelidir.
- Bademcik taşları: Bademciklerde taş oluşumu sık yaşanıyorsa uzman görüşü alınmalıdır.
- Kabarcıklar: Boğazda kabarcıklar oluşursa, özellikle el-ayak-ağız hastalığına benzer şekilde, doktora başvurulmalıdır.