Boğaz ağrısı genellikle soğuk algınlığı ve gripte görülen, enfeksiyon kaynaklı hastalıkların yanı sıra alerjik reaksiyonlara da bağlı olarak ortaya çıkan yaygın bir şikayettir. Sağ veya sol taraf boğaz ağrısı ile birlikte yutkunma güçlüğü, nefes almada zorluk ve ses kısıklığı gibi semptomlar yaşanıyorsa bu durum ciddi sağlık sorunlarına işaret edebileceğinden bir doktora görünmekte fayda vardır.
Boğaz Ağrısı Neden Olur?
Boğaz ağrısının en yaygın nedeni viral enfeksiyonlardır. Soğuk algınlığı, grip ve solunum yolu enfeksiyonları boğazda ağrı ve tahrişe yol açabilir. Bunun yanı sıra bademcik iltihabı, gıda alerjileri, hava kirliliği, asit reflü, öksürük, aşırı ses kullanımı veya bağırma, boğazı tahriş eden kimyasal maddelere maruz kalma ve zona gibi stres kaynaklı rahatsızlıklar boğazın ağrımasına neden olan diğer durumlardır.
Ayrıca coronavirus (covid-19) salgını sırasında yapılan çalışmalarda, bu virüsün boğaz ağrısına neden olabileceği tespit edilmiştir. Ancak bu semptomun her covid-19 vakasında görülmediği, yaygın semptomlar arasında yer almadığı da bilinen gerçeklerdir.
Boğaz Ağrısına Neden Olan Hastalıklar
Boğaz ağrısına neden olan hastalıkler şunlardır:
- Viral enfeksiyonlar (Soğuk algınlığı, grip ve solunum yolu enfeksiyonları)
- Bademcik iltihabı
- Farenjit
- Reflü
- Alerjik reaksiyonlar
- Hava kirliliği ve kimyasal maddelere maruz kalma
- Zona
- Mantar enfeksiyonları (Aft)
- Tüberküloz
Sağ Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısının sağ tarafında yaşanan ağrılar genellikle bademcik iltihabı, farenjit veya aşıntı sonucu oluşan tahriş nedeniyle ortaya çıkar. Aynı zamanda boyun sağ tarafındaki lenf düğümlerinin şişmesi nedeniyle sağ boğazda ağrı hissedilebilir.
8. ve 10. cranial sinirlerin lezyonlarının oluşturduğu ağrıların yanı sıra servikal omurga problemleri de sağ tarafta boğaz ağrısına neden olabilir. Bu durumlarda ortaya çıkan sağ boğaz ağrısı genellikle bölgedeki dokularda hasar olmadan geçer.
Boğazın Sağ Tarafı Neden Ağrır?
Boğazın sağ tarafındaki ağrılar, sağ bademciğin iltihaplanması (bademcik iltihabı), farenjit, sağ tarafta bulunan lenf düğümlerinin şişmesi nedeniyle yaşanan lenfadenopati, tiroid beziyle ilgili sorunlar ve zona hastalığı gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Ayrıca servikal omurga problemleri ve 8. ve 10. cranial sinirlerin lezyonları da sağ tarafta boğaz ağrısına yol açabilir.
Boğaz Ağrısının Sağ Tarafa Geçmesi
Boğaz ağrısının sol taraf veya genel olarak boğaz bölgesinden sağ tarafa geçmesi, enfeksiyonun veya iltihaplanmanın vücuttaki yayılımını gösterebilir. Bu durum genellikle bademcik iltihabı veya farenjit gibi hastalıkların ilerlemesiyle yaşanır. Ancak bu tür bir geçişin varlığında mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmakta fayda vardır.
Sol Boğaz Ağrısı
Aşırı ses kullanımı veya bağırma gibi aktiviteler sol boğazda ağrı meydana gelmesine neden olabilir. Bu durum, sol yandaki ses tellerini etkileyen sinirleri de uyarır. Sol boğaz ağrısı genellikle farenjit, sol taraf bademcik iltihabı veya herpes simpleks virüsünün sebep olduğu zonaya bağlı olarak ortaya çıkar.
Boğazın Sol Tarafı Neden Ağrır?
Boğazın sol tarafı herpes simplex virüsü, zona hastalığı, sol bademcik iltihabı, farenjit veya tiroid bezi sorunları nedeniyle ağrıyabilir. Ayrıca aşırı ses kullanımı veya bağırma gibi aktiviteler de sol boğaz ağrısına yol açabilir.
Boğaz Ağrısı ile Birlikte Gelen Belirtiler
Görüntüleme ve laboratuvar testleri normal çıkan hastalarda öncelikle semptomların değerlendirilmesi boğaz ağrısının nedeninin belirlenmesine yardımcı olur.
Eğer hastada yalnızca boğaz ağrısı varsa endişe verici bir durum yoktur ancak bu şikayete ateş, titreme, terleme, öksürük, nefes almada zorluk veya ses kısıklığı gibi belirtiler eşlik ediyorsa bu durum daha ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Boğaz Ağrısında Doktorlar Ne Yerine Getirir?
Boğaz ağrısı için genellikle aile hekimi veya iç hastalıkları uzmanı başvurulan ilk doktorlardır. Gerekli görüldüğü takdirde tanı ve tedavi süreçlerinde kulak burun boğaz (KBB) uzmanlarına da danışılabilir. Şikayetlerin devam etmesi durumunda hastalar KBB polikliniğine yönlendirilebilir.
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Boğaz ağrısını hafifletmek için bol su içmek, tuzlu suyla gargara yapmak, nemli hava solumak, ağız gargarası kullanmak ve yumuşak gıdalar tüketmek yararlı olabilir. Ayrıca ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar da bu şikayetin giderilmesine yardımcı olabilir. Ancak bu yöntemlerin yanı sıra sürekli devam eden veya şiddetli boğaz ağrısı için mutlaka bir doktora danışmak önemlidir.
Tuzlu Su ile Gargara Boğaz Ağrısına İyi Gelirmi?
Tuzlu suyla gargara yapmak boğazdaki mikropları temizleyerek bağışıklık sistemini destekler. Ayrıca tuzlu su, ödemin çözülmesine yardımcı olarak boğazdaki şişliği azaltır. Bu nedenle tuzlu suyla gargara yapmak boğaz ağrısını hafifletmede etkili bir yöntemdir.
Boğaz Ağrısı Şikayeti Olan Hastalara Doktor Tavsiyeleri
Doktor tavsiyeleri genel olarak şu şekildedir:
- Ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar
- Tuzlu suyla gargara
- Ilımlı sıcaklıkta içecekler tüketmek
- Dışarıda maske takmak
- Yumuşak gıdalar yemek
- Daha fazla konuşmamaya özen göstermek
Boğaz Ağrısına Ne İyi Gelir?
Boğaz ağrısını hafifletmek için bol su içmek, nemli hava solumak, ağız gargarası kullanmak ve yumuşak gıdalar tüketmek yararlı olabilir. Tuzlu suyla gargara yapmak ayrıca ödemi çözer ve bağışıklık sistemini destekler. Ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar da alınabilir ancak sürekli devam eden boğaz ağrısı için mutlaka bir doktora danışmak gerekir.
Boğaz Ağrısı Ne Zaman Ciddidir?
Eğer hasta sürekli olarak 38 derecenin üzerinde ateş yükselmesi yaşıyorsa, nefes almakta ve yutkunmada ciddi zorluk çekiyorsa bu belirtiler ciddiyetin göstergesi kabul edilir. Ayrıca hasta tarihinin gözden geçirilmesi ve fiziksel muayenesinin yapılması önemlidir; bunun yanı sıra gerekli tetkiklerin de yapılmasından sonra tedavi planlamasına gidilebilir.