Boğazda yanma hissi genellikle yüksek ateş, burun akıntısı ve hapşırmaya neden olan viral enfeksiyonlarla ilişkilendirilse de, bu durumun başka nedenleri de bulunmaktadır. Yanma hissi, boğazın içinde veya arkasında meydana gelen iltihaplanmalar, tahrişler veya alerjilerden kaynaklanabilir.
Boğazda Yanma Sebepleri
Birçok faktör boğazda yanma hissine yol açabilmektedir. En yaygın nedenlerden biri soğuk algınlığıdır. Soğuk algınlığına bağlı olarak ortaya çıkan üst solunum yolu enfeksiyonları, boğazda yanma hissine neden olabilir. Bunların yanı sıra, aşağıdaki durumlar da boğazda yanma hissini tetikleyebilir:
- Hava kirliliği, sigara dumanı ve toz gibi etkenler
- Aşırı konuşma, şarkı söyleme veya ses çıkarma
- Stres
- Tiroid problemleri gibi kronik sağlık sorunları
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH)
Soğuk Algınlığı ve Bulaşıcı Hastalıklar
Yaygın soğuk algınlığı, boğazda yanma hissine yol açan en sık görülen durumlardandır. Soğuk algınlığı, bulaşıcı bir hastalıktır ve viral enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar. Bu durum, burun akıntısı, hapşırmaya neden olan üretim, yüksek ateş ve boğazda yanma hissi gibi belirtilere yol açabilir.
Diğer bulaşıcı hastalıklar arasında influenza (grip) ve bazı hapşırma türleri de bulunmaktadır. Bu hastalıklar, soğuk algınlığına benzer belirtiler göstererek boğazda yanma hissine neden olabilir.
Alerji
Polen, evcil hayvan tüyleri ve toz gibi alerjenler, boğazda yanma hissine neden olabilen tahrişe yol açabilir. Alerjinin belirtileri arasında hapşırmak, burun akıntısı ve gözyaşı gelir. Eğer bu belirtiler mevcutsa, bir alerji testi yapılması faydalı olacaktır.
Reflu
Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide asidinin öksürü ile birlikte boğaza geri akmasına neden olarak yanma hissi yaratabilir. Reflu belirtileri arasında mide içeriğinin geri akmasıyla birlikte ortaya çıkan acılılık ve yanma hissi yer almaktadır.
Tiroid Problemleri
Tiroid bezinin aşırı çalışması, tiroidin büyümeye neden olabilir ve bu durum boğazda yanma hissine yol açabilir. Tiroid problemleri, ayrıca vücuttaki hormonal dengeyi etkileyerek metabolizmayı bozar. Bu durum, kilo kaybı ya da alımında artış, sinirlilik, terleme, kalp atışlarının hızlanması ve güneşten hassasiyet gibi belirtilere neden olabilir.
Stres
Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırabilir ve bu durum boğazda yanma hissini tetikleyebilir. Stres, aynı zamanda sindirim sistemi üzerinde de olumsuz etki yaparak reflü riskini artırabilir.
Hava Kirliliği ve Sigara Dumanı
Sigara dumanı, havanın kirletici unsurları ve toz gibi etkenler, boğazı tahriş ederek yanma hissine neden olabilir. Uzun süre maruz kalan kişilerde bu durum daha belirgin hale gelebilir.
Ses Cinsinden Tahriş
Konserlerde fazla sesle şarkı söylemek, yoğun konuşma veya uzun süreli halüsinasyon, ses tellerinin tahrişine yol açarak boğazda yanma hissine neden olabilir.
Boğazda Yanma Belirtileri Nelerdir?
Boğazda yanma hissi, genellikle tek başına bir belirti olarak değerlendirilmez. Altta yatan nedeni anlamak amacıyla diğer belirtilerin tanımlanması önemlidir. Boğazda yanma hissi ile birlikte görülen yaygın belirtiler şunlardır:
- Öksürük
- Hapşırma
- Iştahsızlık
- Üşüme hissi
- Kalp atışlarında düzensizlik
- Göğüste sıkışma hissi
- Baş ağrısı
- Terleme
- Halsizlik
- Burun akıntısı
- Nefes darlığı
- Kolik
- Karın ağrısı
- Mide rahatsızlığı
- Eklem ve kas ağrıları
Bu belirtiler, boğazda yanmanın farklı nedenlerinden kaynaklanabileceğinden mutlaka bir doktor kontrolünden geçilmelidir.
Boğazda Yanma Nasıl Tedavi Edilir?
Boğazda yanma hissinin tedavisine başlamadan önce altta yatan nedenin net bir şekilde tespit edilmesi gerekmektedir. Fiziki muayene, tam kan sayımı, idrar analizi ve biyokimya profili gibi yöntemlerle boğazda yanmanın nedeni belirlenebilir.
Antibiyotik tedavisi, viral enfeksiyonlarda faydalı değildir ancak bakteriyel enfeksiyonlarda kullanılmalıdır. Doktor antibiyotiğe karar verirse, reçete edilen süreyi kesintisiz tamamlamak çok önemlidir. Antibiyotik tedavisinin erken kesilmesi, enfeksiyonun tekrar ortaya çıkmasına neden olabilir.
Refle boğazda yanması durumunda, beslenme alışkanlıkları gözden geçirilmeli ve düzenli yaşam tarzı benimsenmelidir. Ayrıca, yatmadan önce yiyecek tüketimi sınırlanmalıdır. Alkol, ketçap sosu, turşu ve sigara gibi maddelerden kaçınılmalıdır. Daha fazla bilgi için gastroenteroloji uzmanına danışmak faydalı olacaktır.
Tiroide bağlı boğazda yanma durumunda ise tiroid hormonu tedavisi uygulanabilir. Nadiren cerrahi müdahale gerekebilir. Tiroid problemleri, kanda ve ultrason muayenesi ile kolaylıkla tespit edilebilir.
Eğer boğazda yanma, stresten kaynaklanıyorsa, stres seviyesini azaltacak aktiviteler yapılmalıdır. Yoga, meditasyon ve derin nefes egzersizleri gibi yöntemler stres seviyesini düşürebilir. Sürekli stres altındaysanız, bir psikologdan destek almak faydalı olacaktır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Boğazda yanma hissi, birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir doktora danışılmalıdır.
- Antibiyotik tedavisine başlandığında, reçeteyi kesintisiz tamamlamak önemlidir.
- Boğazda yanma hissi, nadiren de olsa ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu nedenle, sürekli devam eden yanma hissi durumunda bir hekimle görüşmek önemlidir.
- Boğazda yanma hissi, genellikle virüsler, bakteriler, alerjenler veya bazı kimyasallar tarafından tetiklenir. Bu nedenle, yukarıda bahsedilen tedavi yöntemlerinin yanı sıra doğal yöntemlerle de boğazda yanma hissi hafifletilebilir. Detaylı bilgi için “Boğazda Yanma İçin Ne Yeniyor?” adlı yazımıza göz atabilirsiniz.