Boyun fıtığı; omurgayı oluşturan omurların arasında bulunan ve omurlara esneklik sağlayan disklerin yıpranarak zarar görmesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Boyun fıtığında disklerin içerisindeki jel benzeri madde omurlara ve sinirlere baskı yaparak ağrılı bir tabloya neden olur. Boyun fıtığına sahip kişilerde boyun, kollarda ve bazen de ellerde ağrı, uyuşma, karıncalanma gibi belirtiler görülür. Bu rahatsızlıkta baş ağrısı, omuz ağrısı, boyun ağrısı gibi şikayetler yaşanabilir. Fizik tedavi yöntemleriyle boyun fıtığının belirtileri hafifletilebilir.
Boyun Fıtığı Nedir?
Boyun fıtığı, omurlar arasında bulunan disklerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu durum omurilik ve sinir köklerine baskı yapılmasına neden olur. Bu baskı sonucunda boyun, kol ve el bölgelerinde ağrı, uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtiler görülebilir.
Boyun fıtığı oluştuğunda kişinin omurgasında yıpranma görülür. Zamanla disklerin yastıklama özelliği ortadan kalkar ve disklerdeki jel benzeri madde dışarı sızabilir. Bu durum boyundaki sinir köklerine ve omuriliğe baskı yaparak rahatsızlığın en önemli nedenini oluşturur.
Yaşlanma süreci boyun fıtığını tetikleyebilir. Genellikle 50 yaş üzerindeki kişilerde görülen boyun fıtığı, gençlerde de bulunabilir. Gençlerdeki boyun fıtığının en önemli nedeni düzensiz spor yapma ve ağır kaldırmadır. Boyun fıtığı bulunan kişilerin yüzde 90’ında cerrahi yöntemlere başvurulmaz.
Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Boyun fıtığının en önemli belirtisi boyun bölgesinde ağrı ve hassasiyettir. Boyun fıtığında ağrı, kol ağrısından daha çok göz önünde bulundurulur. Fakat boyun fıtığı kolu etkilediğinden kol ağrısı da boyun fıtığının bir belirtisi olarak kabul edilir.
Boyun fıtığında görülen diğer belirtiler ise şunlardır:
- Boyunda sertlik
- Ağrı nedeniyle başı çevirememe ya da sınırlı bir şekilde döndürebilme
- Boyundan omuza vuran ağrı
- Kollarda ve bazen de ellerde uyuşma, karıncalanma ya da güçsüzlük
- Baş ağrısı
- Omuz ağrısı
- Sırt üstü yatarak uyuyamama
- Ağrı nedeniyle uyku düzeninin bozulması
Boyun Fıtığı Ağrısı Nasıl Bir Ağrıdır?
Boyun fıtığı ağrısı genellikle keskin ve bıçak saplanır türde olan ağrılardır. Bu ağrılar hareketlerle artış gösterir. Boyun fıtığı ağrısı sabah uyandığında daha çok hissedilir. Boyun fıtığı ağrılı olan kişiler başını ve vücudunu hareket ettirmekte zorlanabilir. Ağrı ciddi düzeye ulaştığında kişiyi günlük yaşamından bile alıkoyabilir.
Boyun Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
Boyun fıtığının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Yaşlanma
- Ağır kaldırma
- Düşme ya da çarpma gibi travmatik olaylar
- Genetik yatkınlık
- Sigara kullanımı
- Spor yaralanmaları
- Zayıf kaslar
Boyun Fıtığı Tanısı Nasıl Konur?
Boyun fıtığı tanısı konulabilmesi için öncelikle kişinin detaylı bir şekilde muayene edilmesi gerekir. Kişinin yaşadığı belirtiler, doktor tarafından gerçekleştirilen fiziksel muayene ve nörolojik testler sayesinde boyun fıtığı tanısı konulabilir. Fiziksel muayene sırasında doktor; kollardaki güç kaybını değerlendirebilir, refleksleri ölçebilir ve hissin herhangi bir şekilde kaybolup kaybolmadığını belirleyebilir.
Bazı görüntüleme testlerine de ihtiyaç duyulabilir. Bu testler:
- X ışını
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
Boyun Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Boyun fıtığı tedavisinde öncelikle ağrının kontrol altına alınması gerekir. Ağrının kontrol altına alınmasından sonra boyun fıtığı tedavisine yönelik yöntemlere başlanır. Boyun fıtığı tedavisinde uygulanan yöntemler şunlardır:
- Ilımlı vakalarda dinlenme önerilebilir
- Ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler reçete edilebilir
- Steroid içeren ilaçlar verilebilir
- Fizik tedavi yöntemlerine başvurulabilir
- Ağrıyı azaltmak için epidural steroid enjeksiyonu uygulanabilir
- Çekme terapisi uygulanabilir
Boyun fıtığı tedavisinde bazı durumlarda cerrahi yöntemlere başvurmak gerekebilir. Cerrahi yöntemlere başvurulan durumlar şunlardır:
- Kişinin yaşam kalitesinin ciddi düzeyde etkilenmesi
- İlaç tedavisine yanıt verilmeyen kronik ağrı
- Kollarda güçsüzlük
- Ağrının kontrol altına alınamaması
Boyun Fıtığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Boyun fıtığının tedavi edilmemesi durumunda kişi kronikleşen bir ağrı ile karşılaşabilir. Ağrı dışında kollarda güçsüzlük görülebilir. Bununla birlikte tedavi edilmeyen boyun fıtığı ilerleyebilir ve kişide farklı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
Boyun Fıtığı Egzersizleri Nelerdir?
Boyun fıtığı egzersizleri, boyundaki kasları güçlendirerek boyundaki baskıyı azaltmayı hedefler. Boyun fıtığı egzersizlerine dikkat etmek gerekir zira boyun fıtığı egzersizlerinin yanlış yapılması durumu kişide yeni yaralanmalara ya da mevcut yaralanmanın daha da kötüleşmesine neden olabilir.
Boyun fıtığı egzersizlerinin birkaç örneği şu şekildedir:
- Kürek çekme egzersizi: Bu egzersiz için kişi oturarak ya da ayakta konforlu bir pozisyonda kollarını yana açar. Ardından kürek kemiklerini birbirine yaklaştırarak kollar geriye doğru çekilir. Bu pozisyonda 5 saniye kadar beklenir ve kollar eski pozisyonuna döndürülür. Egzersiz toplamda 10 tekrar şeklinde yapılır.
- Omuz kaldırma egzersizi: Bu egzersiz için kişi rahat bir pozisyonda oturmalı ya da ayakta durmalıdır. Ardından omuzlar kulaklara doğru yükseltilir ve bu pozisyonda 5 saniye kadar beklenir. Tekrar eski pozisyonuna dönen omuzlar, bu adım toplamda 10 kez uygulanır.
- Kafes egzersizi: Kişi rahat bir pozisyonda oturduğunda ya da ayakta durduğunda elleri yanlarda serbest şekilde bırakır. Ardından birleştirilen avuç içleri yukarı bakacak şekilde döndürülür ve kollar yana doğru açılır. Bu hareket sırasında kürek kemikleri birbirine yaklaştırılmalı ve omuzlar aşağıda tutulmalıdır. Hareketin bu pozisyonda birkaç saniye beklenerek yapılması gerekir. Toplamda 10 tekrardan oluşan bu hareket boynun fıtığını hafifletebilir.
Boyun Fıtığında Hangi Bölümlere Gidilir?
Eğer kişi boyun fıtığından şüpheleniyorsa öncelikli olarak bir aile hekimine görünmelidir. Aile hekimi gerekli gördüğü takdirde kişiyi bir fizik tedavi uzmanına yönlendirebilir ya da direkt olarak fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümüne yönlendirebilir.