Dizin altındaki ağrılar, diz ekleminin yanı sıra bacak kasları, tendonlar ve bağlar dahil olmak üzere diz çevresindeki yapıların sorunlarından kaynaklanabilir. Bu ağrılar dizin kullanımı sırasında, sonrasında veya hiç kullanılmadığı sırada da hissedilebilir.
Dizin altı ağrısı, çocukluk döneminden yetişkinliğe kadar her yaştan bireyi etkileyebilecek bir sağlık sorunudur. Bu ağrılar genellikle dizin kullanımı sırasında ortaya çıksa da bazen dinlenme esnasında da kendini gösterebilir.
Ağrı ile birlikte şişlik, sertlik veya huzursuz bacak sendromu gibi semptomlara neden olabilen diz altı ağrıları, çoğu zaman tekrarlayan hareketlerden kaynaklanır ve zamanla düzelir. Ancak şiddetli ağrı durumlarında bir doktora görünülmesi önerilir. Bu makalede diz altı ağrısının nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Dizin Altı Ağrısı Nedir?
Dizin altındaki kemik yapılar olan tibia ve patella’de hissedilen ağrılar, diz altı ağrısı olarak adlandırılır. Bu tip ağrılar diz kapağına yakın, fakat patellofemoral ağrı sendromunda olduğu gibi diz kapağında değil, dizin altında diz eklemi içinde yaşanmaktadır.
Ayrıca diz eklemi hareketi sırasında sürtünme veya tahrişe bağlı olarak diz altındaki yapılar, tendonlar ve bağlar da tahriş olurlar. Bu durumun sonucu olarak da diz altı ağrısı yaşanabilir.
Dizin Altı Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Diz altı ağrısı yaşayan bireylerde genel olarak şu semptomlar gözlemlenir:
- Ağrı: Diz altındaki kemik olan tibia üzerinde ve bazen şişlik şeklinde hissedilir.
- Diz Şişliği: Diz çevresinde sıvı birikmesine bağlı olarak meydana gelir.
- Hareket Kısıtlılığı: Ağrı veya şişlik nedeniyle dizin tam olarak bükülememesi veya uzatılamaması.
- Sertlik: Özellikle sabahları veya uzun süre oturduktan sonra dizin sertleşmesi.
- Diz Ses Çıkarması: Diz ekleminde hareket sırasında çıkabilen sesler.
- Huzursuz Bacak Sendromu: Gece dinlenme esnasında ortaya çıkan ve özellikle çocuklarda görülen bu belirti, diz altı ağrısının bir başka formu olarak kabul edilir.
Dizin Altı Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Diz altı ağrısına yol açan nedenler genel olarak şunlardır:
Yaralanmalar
Dizin altındaki yaralanmalar, bağların veya tendonların aşırı kullanımı sonucu meydana gelebilir. Bu tip yaralanmalar genellikle spor aktiviteleri esnasında gerçekleşir.
Patellar Tendonit
Genellikle “jumper’s knee” yani “zıp zıplama diz” olarak adlandırılan bu durum, patellayı dizin altındaki tibia’ya bağlayan patellar tendonun iltihaplanmasıdır. Patellar tendonit, özellikle sıçrama hareketinin yoğun olduğu basketbol ve voleybol sporcularında yaygındır.
Baker Kisti
Artrit, travma veya egzersiz sonrası dizin iç kısmında oluşan şişliklerdir. Dizde sıvı birikmesi sonucu meydana gelen Baker kistleri, dizin arkasında elma büyüklüğünde şişliklere neden olabilir.
Kireçlenme
Diz eklemlerinde ve bağlı dokularda zamanla oluşan yıpranma ve sertleşmeye kireçlenme denir. Kireçlenme sonucunda meydana gelen ağrılar başlangıçta hafif olabilir fakat zamanla şiddetini artırabilir.
Fıtık ve Bel Kayması
Omurga hastalıkları olan fıtık ve bel kaymasından kaynaklanan sinir sıkışmaları da dizin altındaki ağrılara sebep olabilir.
Osteokondritis Diseksans
Osteokondritis diseksans, diz eklemi altındaki kemiğin kan dolaşımının bozulması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu durum kıkırdağın ve kemiğin yumuşamasına ve zamanla parçalanmasına neden olur.
Diz Bağ Yaralanmaları
Aşırı zorlanma veya burkulma sonucu meydana gelen diz bağ yaralanmaları da dizin altındaki ağrılara yol açabilir. Bu tip yaralanmalarda genellikle şişlik ve morarma da görülür.
Artrit
Dizin altındaki kemiğin iltihaplanması ve eklem yumuşamasıyla sonuçlanan diz artriti, aşırı kilo, travma ve genetik yatkınlıktan kaynaklanabilir.
Dizin Altı Ağrısı Tanısı Nasıl Konur?
Diz altı ağrısı için tanı süreci şu adımlarla ilerler:
- Tıbbi Geçmiş: Doktor, ağrının ne zaman başladığı, nasıl ortaya çıktığı ve önceki sağlık geçmişiniz hakkında sorular sorar.
- Fizik Muayene: Doktor, etkilenen bacak kaslarını kontrol eder, gücünü sınırlar ve eklemde şişlik veya hassasiyet olup olmadığını belirler.
- Görüntüleme Testleri: Röntgen, MR veya ultrason gibi testler istenebilir. Röntgen kemiklerin durumunu gösterirken, MR yumuşak dokular hakkında daha fazla bilgi verir.
Dizin Altı Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diz altındaki ağrılar için tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Pansuman: Diz dinlendirilerek ağrı hafifletilir.
- İlaçlar: Ağrı ve iltihap için steroid olmayan iltihaplanma önleyici ilaçlar verilebilir.
- Fizik Tedavi: Güçlendirme ve esnetme egzersizleriyle tendonları güçlendirmeye yönelik çalışmalar yapılır.
- Enjeksiyonlar: Şiddetli vakalarda kortikosteroid veya hyaluronan enjeksiyonları kullanılabilir.
- Cerrahi Müdahale: Diğer yöntemlerle geçmeyen ağrılarda cerrahi operasyon gerekebilir.
Dizin Altı Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Ağrının nedeni bel fıtığı ise bir nöroloji veya beyin cerrahına; eğer şişliğin nedeni diz artriti veya romatizmaya bağlı ise bir iç hastalıkları doktoruna veya fizyoloji uzmanına görünülmelidir. Diz sağlığı konusunda en uzman hekim ortopedi doktorlarıdır.
Dizin Altı Ağrısını Önlemek İçin Alınabilecek Tedbirler Nelerdir?
- Aşırı Kilodan Kurtulmak: Vücut ağırlığının azaltılması dizlere binen yükü hafifletebilir.
- Dengeli Egzersiz: Aşırı kullanım yerine dengeli egzersiz yapmak tendonları güçlendirebilir.
- Doğru Ayakkabı Seçimi: Destek sağlayan ayakkabılar seçilerek aşırı yüklenmeden kaçınılabilir.
- Esneme ve Isınma: Egzersiz öncesi esneme ve ısınma hareketleri yaralanma riskini azaltır.
- Kalsiyum ve D Vitamininden Zengin Beslenmek: Kemik sağlığını korumak için bu vitaminlere uygun besinlerden yeterince alınması önemlidir.
- Erken Müdahale: Dizdeki herhangi bir ağrı veya şişliğin erken dönemde doktora başvurulması tedaviyi kolaylaştırabilir.
Dizin Altı Ağrısının Beklentileri (Prognosis)
Ağrıya neden olan faktörler belirlendikten sonra müdahale edilmesiyle birlikte çoğu hastanın şikayetleri kısa sürede geçer.