Doğum, kadınlar için heyecan verici bir süreç olsa da postpartum (doğum sonrası) birçok zorluğu da beraberinde getirir. En yaygın sorunlardan biri de doğumdan sonra vajinada yaşanan ağrılardır. Bu ağrıların nedenleri doğumda yapılan epizyotomi, doğumda yırtık oluşması, hemoroid, vajinal enfeksiyonlar ve vajinismus gibi doğum sonrası cinsel ilişki ağrısı da olabilir.
Doğumdan Sonra Vajinada Ağrı Neden Olur?
Doğum sonrası kadınların yaşadığı en yaygın sorunlardan biri de doğumdan sonra vajinada ağrıdır. Doğumda yaşanan travma nedeniyle vajinanın ve çevresinin iyileşmesi birkaç haftayı bulabilir. Epizyotomi veya doğumda yırtık olması, hemoroid, doğum sonrası cinsel ilişki ağrısı, vajinal enfeksiyon ve vajinismus da doğumdan sonra vajinada ağrı nedenleri arasındadır.
Vajinal doğum, kadın vücudunda birçok değişikliğe neden olur. Kadınların yaşadığı en yaygın sorunlardan biri de doğumdan sonra vajinada ağrıdır. Bu ağrılar genellikle doğumdan sonraki 2-3 haftalık süreçte normal kabul edilir. Ağrıların nedeni genellikle doğumda yaşanan travmaya bağlı olarak vajina ve çevresinin iyileşmesi için zamana ihtiyaç duyulmasından kaynaklanır.
Vajinal doğumda, bebeğin başı rahimden geçerken vajinayı ve perineal bölgeyi (vücudun altındaki pubis ile kuyruk sokumu arasında bulunan bölge) tahriş eder. Bazı doğumlardaysa perineye kesi yapılabilir (epizyotomi) ya da perine bölgesinde yırtıklar oluşabilir. Tüm bu travmaların iyileşmesi birkaç hafta alır ve bu süreçte ağrı yaşanması normaldir. Özellikle otururken, kalkarken veya merdiven çıkarken hissedilen doğumdan sonra vajina ağrısı yaygın bir şikayettir.
Bazı kadınlarda doğumdan sonra perineal bölgedeki sinirlerde hassaslaşma görülebilir. Bu da normal bir his olan bazı hareketler ve özellikle de cinsel birlikteliği vajinadan geçen sinirlere gelen uyarıların daha yoğun hissedilmesine yol açarak doğum sonrası cinsel ilişki ağrısı yaşatabilir.
Postpartum dönemde vajinismus da görülebilir. Vajinismus; vajinanın içine herhangi bir cismin (penis, parmak, tampon, tercü) girmesine neden olan kasların spazmı yani kasılmasını ifade eder. Doğum sonrası yaşanan hormonal değişiklikler ve doğumun yarattığı travma sonrasında kadınlarda vajinismus görülebilir. Vajinismus hastalığında cinsel ilişkiden önce ve sonrasında vajinada ağrı ve spazm görülmesi sıklıkla yaşanan durumlardandır.
Doğumdan sonra vajinada enfeksiyon riski arttığı için vajinal enfeksiyonlar de doğumdan sonra vajina ağrısı nedenleri arasındadır. Vajinal enfeksiyonlarda özellikle otururken hissedilen ağrı yanı sıra vajinadan gelen kötü kokulu akıntı da enfiyksiyona işaret edebilir.
Epizyotomi Doğumdan Sonra Vajina Ağrısı Neden Olur?
Özellikle ilk doğumunu yapan kadınlarda görülen uzun süren doğumlar, bebeğin büyük olması ve baş pelvik uyumsuzluğu epizyotomi yapılmasını gerektirebilir. Doğum sırasında yapılan kesiğin (epizyotomi) veya doğum sırasında meydana gelen yırtıkların (perine yırtığı vb.) iyileşmesi birkaç hafta alır. Bu bölgelerde hassas sinir uçları bulunur. Hassas sinir uçlarının zarar görmesi veya tahriş olması sonucunda kadınlar cinsel ilişki sırasında veya sonrasında doğumdan gelen bir ağrı hissedebilirler.
Vajinal Enfeksiyonlar (Doğumdan Sonra Vajina Ağrısına Neden Olur mu?)
Doğum sonrasında vajinal enfeksiyon riskinin artmasıyla birlikte doğumdan sonra vajinada ağrı şikayeti de sık görülmeye başlar. İdrar yolu enfeksiyonları, mantar enfeksiyonları veya bakteriyel vaginozis gibi enfeksiyon türleri doğumdan sonra kadınları rahatsız edebilir. Bu enfeksiyonlar ayrıca kötü kokulu akıntı, kaşıntı ve yanma hissi gibi semptomlara da yol açabilir.
Vajinal enfeksiyonlar yanı sıra idrar yolu enfeksiyonu da doğumdan sonra en sık görülen enfeksiyonlardandır. İdrar yolu enfeksiyonu, idrarınızı yaparken hissedeceğiniz yanma ve acı hissi, sık idrara çıkma, idrarını tutamama hissi ve bel sağ arka tarafında ağrı ile kendini gösterir.
Doğumdan Sonra Vajina Ağrısına Hangi Tedaviler Uygulanır?
Postpartum dönemde yaşanan vajina ağrıları genellikle normaldir ve zamanla geçer. Ancak şikayetler devam ederse doktora danışılması önerilir. Epizyotomi veya yırtık bölgesinde iyileşme sorunları, enfeksiyon veya diğer tıbbi durumlar özel tedavi gerektirebilir. Ağrının nedeni belirlenmeli ve bu nedene uygun tedavi planlanmalıdır.
Vajinal enfeksiyonlara bağlı doğumdan sonra vajina ağrısı yaşanıyorsa antibiyotik veya antifungal ilaçlar tedavi olarak önerilebilir. Bunların yanı sıra idrar yolu enfeksiyonu için de antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Ağrının nedeni belirlenmeli ve bu nedene uygun tedavi planlanmalıdır.
Ağrıyı Hafifletmek İçin Ne Yapabilirim?
Doğumdan sonra vajinada ağrı yaşanması normaldir ancak bu ağrıyı hafifletmek için yapılabilecek bazı şeyler de vardır. Doğum sırasında ve sonrasında vücut birçok değişiklik yaşar ve bu nedenle ağrı normaldir ancak bazı durumlarda ağrı dayanılmaz olabilir. Böyle durumlarda doktorunuz size uygun ağrı kesicileri önerebilir.
Ağrıyı hafifletmek için şu önerilerde de bulunulabilir:
- Sıcak kompres: Özellikle otururken veya kalkarken hissedilen doğumdan sonra vajina ağrısını hafifletmek için ılımlı sıcaklıkta bir su torbasını otururken veya yatarken kullanabilirsiniz
- Duruş ve Oturuş Biçimi: Doğumdan sonra vücudun konforlu bir şekilde oturmasını sağlamak önemlidir. Mümkünse yastıkla desteklenmiş oturun veya yaslanarak oturmaya çalışın.
- Dinlenme: Vücudunuzu dinlendirmeniz iyileşme sürecini hızlandırabilir. Yeterli uyku ve dinlenme sağlayın
- Kafeini Azaltın: Kafein vücuttaki bazı hormon seviyelerini etkileyebilir ve ağrıyı artırabilir
- Sıvı Alımı: Bol su içmek vücudunuzun iyileşmesine yardımcı olabilir
- Ağrı Kesiciler: Doktorunuzun önerisiyle basit ağrı kesiciler kullanabilirsiniz
- Ağrılı Bölgeyi Zorlamaktan Kaçının: Ağrıyan bölgeyi zorlamaktan kaçınarak dinlendirin
- Ilımlı Egzersiz: Hafif yürüyüşler yapmak kan dolaşımını artırabilir ve ağrıyı hafifletebilir
- Ağır İşlerden Kaçının, Vücudu Zorlamayın: Özellikle ağır kaldırmak gibi vücudu zorlayan aktivitelerden kaçının
- Ağrı Kesici ve Anti Enflamatuar İlaçlar: Doktorunuzun önerisiyle NSAID türü ilaçlar (örneğin ibuprofen) kullanılabilir
Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktora gitmelisiniz:
- Ağrınız dayanılmaz boyutlardaysa
- Ağrı bölgesinde şişlik veya ısı artışı varsa
- Ağrı nedeniyle normal aktivitelerinizi gerçekleştiremiyorsanız
- Doktor tavsiyesi olmadan ağrı kesici kullanmak istemiyorsanız
- Ağrıyla birlikte ateş, titreme, üşüme gibi belirtiler yaşıyorsanız
Doğumdan Sonra Vajina Ağrısına Ne İyi Gelir?
Ağrıyı hafifletmek için yapılabilecekler doğumdan sonra vajina ağrısı yaşanmasından önce de uygulanabilir. Sıcak kompres uygulaması yapmak, bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve ağır egzersizlerden kaçınmak doğumdan sonraki iyileşme sürecini hızlandırarak vajina ağrısını hafifletebilir.