Yürümek, merdiven çıkmak, oturmak ve kalkmak gibi basit hareketler bile eklemleri kullanır. Eklem ve kemik ağrıları bu hareketleri yapmayı zorlaştıracak kadar dayanılmaz olabilir. Zaman zaman yaşanan eklem ve kemik ağrıları genellikle birkaç gün içinde geçer, ancak kronik hale gelen ağrılar kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Ağrılar, çevresel faktörler, genetik yatkınlık, yaş ve kişinin genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak doğru şekilde teşhis edilmeli ve tedavi edilmelidir.
Eklem ve Kemik Ağrıları Neden Olur?
Eklem ve kemik ağrıları; romatoid artrit, osteoartrit, bursit, tendinit, soğuk havalar, spor yaralanmaları, kırıklar, bağ yaralanmaları, eklem sıvısı iltihabı, otoimmun hastalıkları (lupus, sjögren sendromu), nefrit veya romatizmal hastalıkları olan bireylerde görülebilir.
Ayrıca grip, soğuk algınlığı gibi mevsimsel hastalıklar da eklem ve kemik ağrılarına neden olabilir. Bunun yanı sıra vitamin eksiklikleri ve yaşlanma da bu ağrıların sebepleri arasında yer alır.
Artrit
Eklem iltihabı olarak bilinen artrit, eklemlerdeki dokuların iltihaplanması ve hasar görmesiyle ortaya çıkar. Bu durum genellikle şişlik, sertlik ve hareket kısıtlılığı ile birlikte ağrılara neden olur. Artrit türlerinden osteoartrit eklem yüzeylerini aşındırırken, diğer bir artrit türü olan romatoid artrit ise vücudun bağışıklık sisteminin eklem dokularına saldırmasına yol açar.
Bursit
Bursit, eklemleri kemiklerden ayıran ve kayganlaştıran bursae adı verilen küçük, yastık benzeri torbaların iltihaplanmasıdır. Enfeksiyon, yaralanma veya aşırı kullanım nedeniyle meydana gelen bursitte tipik olarak omuz, dirsek, kalça veya dizde ağrı ve şişlik görülür.
Tendinit
Tendinit, eklemleri kemiklere bağlayan tendonların iltihaplanmasıdır. Genellikle tekrarlayan hareketler veya aşırı kullanım nedeniyle oluşan tendinitde ağrı ve hassasiyet özellikle eklemlerin kullanıldığı hareketlerde belirgindir.
Eklem Sıvısı Iltihabı
Eklem sıvısı iltihabı olarak bilinen sinovit, eklemlerdeki sıvı dolu torbaların iltihaplanması durumudur. Bu iltihaplanma yaralanma, enfeksiyon veya romatoid artrit gibi durumlar sonucunda meydana gelir. Eklem sıvısı iltihabında şişlik, ısı artışı ve hareket kısıtlılığı ile birlikte ağrılar yaşanır.
Bağ Yaralanmaları
Eklem bağ yaralanmaları, eklemi oluşturan kemikleri birleştiren bağların esnemesi veya yırtılmasıdır. Burkulma veya incinme olarak da adlandırılan bu yaralanmalar şişlik, morarma ve ağrıya yol açabilir.
Kemik Kırıkları
Eklem veya çevresinde meydana gelen travma sonucunda oluşan kemik kırıkları, şiddetli ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir.
Soğuk Algınlığı ve Grip
Mevsimsel grip ve soğuk algınlığı gibi virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılara yol açabilir. Bu tür ağrılar genellikle hafif seyretse de bazı durumlarda eklem ve kemik ağrılarını tetikleyebilir.
Otoimmun Hastalıklar
Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı hücrelere saldırdığı otoimmun hastalıklarda vücudun çeşitli bölgelerinde iltihaplanma meydana gelir. Bu durum eklem ve kemik ağrılarına da sebep olabilir. Lupus ve Sjögren sendromu bu hastalıklara örnek verilebilir.
D vitamini Eksikliği
D vitamini eksikliği kemikleri zayıflatabilir ve çeşitli kemik hastalıklarına yol açabilir. Osteoporoz gibi hastalıklarda vücudun D vitamini eksikliği ile birlikte yaşadığı belirtiler arasında eklem ve kemik ağrıları da yer alır.
Kalp Hastalıkları
Kalp yetmezliği gibi hastalıklarda vücutta sıvı birikimi meydana gelebilir. Bu durum ise özellikle bacaklardaki eklem bölgelerinde sıvı birikmesine bağlı olarak ağrılara yol açabilir.
Yaşlanma
Yaş ilerledikçe vücutta D vitamini üretimi azalır. Kemikleri güçlendiren D vitamini eksikliği yaşa bağlı olarak artan eklem ve kemik ağrılarının da sebepleri arasında yer alır.
Ağrılar Hangi Hastalıklarda Görülür?
Eklem ve kemik ağrıları şu hastalıklarda görülür:
- Artrit
- Bursit
- Tendinit
- Kemik Kırıkları
- Aşırı Egzersiz
- D Vitamini Eksikliği
- Kalp Hastalıkları
- Otoimmun Hastalıklar (Lupus ve Sjögren sendromu)
- Soğuk Algınlığı ve Grip gibi mevsimsel hastalıklar
- Eklem Sıvısı Iltihabı
Ağrılar Nasıl Teşhis Edilir?
Kronikleşen eklem ve kemik ağrılarının teşhisi için hekim hastanın tıbbi öyküsünü dinler ve fiziksel muayene gerçekleştirir. Gerek duyulduğu takdirde kan testi, idrar testi, röntgen, MR veya ultrason gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Eklemlerden alınan sıvı örneği de eklem ağrılarının nedenlerinin ortaya konmasında etkilidir.
Ağrılar Nasıl Tedavi Edilir?
Kronik eklem ve kemik ağrılarında tedavi süreci hekim tarafından planlanır. Öncelikle hekim ağrıya neden olan durumu teşhis eder. Ardından ağrıyı hafifletmek için ilaçlar reçete edebilir. Gerekli görülen durumlarda steroid enjeksiyonları da şişliği azaltarak ağrıyı hafifletebilir.
Ayrıca fizik terapistler eklem ve kas gücünü arttırmaya yardımcı olacak egzersizler önerebilir. Ağrılı bölgeye sıcak veya soğuk kompres uygulamak da ağrıları hafifletebilir. Ağrının nedeni belirlenip tedavi edildikten sonra eklemi etkileyen yaralanma veya hastalıklarla ilgili rehabilitasyon planı oluşturulabilir.
Ağrıdan Korunmak İçin Ne Yapılmalı?
Eklem ve kemik ağrılarını önlemek için sağlıklı bir yaşam sürdürmek gereklidir. Düzenli egzersiz yapmak kasları güçlendirir ve eklemleri stabilize etmeye yardımcı olur. Sağlıklı beslenerek vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri alındığında kronik hastalıklara yakalanma riski de azalır. Özellikle D vitaminin güneş ışığı yardımıyla vücuda alınması kemikleri güçlendirilmesinde etkilidir.
Ayrıca aşırı kilodan kurtulmak eklemlere binen yükü azaltarak ağrı riskini düşürür. Tütün ve tütün ürünlerinden uzak durmak da kronikleşen eklem ve kemik ağrılarını önler.