Fibromiyalji (FM) adı verilen hastalık, vücudun çeşitli bölgelerinde kronik ve genellikle şiddetli ağrılarla karakterize edilen bir hastalıktır. Bu ağrılar genellikle bel, sırt, kalça, kol ve bacaklarda görülür. Vücutta en az 11 tane belirli noktada basınca ağrı hissedilmesi, fibromiyalji tanısı için gereklidir.
Fibromiyalji Hastalığı Nedir?
Fibromiyalji, bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucunda ortaya çıkan ve vücutta ağrı algısını etkileyen sinir yollarının hassasiyetine yol açan bir hastalıktır. Bu durum, kasların ve bağların gevşemesine neden olur ve bu da eklem ağrılarına yol açar. Hastaların %80’inin kadın olduğu bilinmektedir ve hastalığa yakalanma yaşı 20 ile 50 yaş arasında değişmektedir.
Bu hastalık, beyin ve sinir sistemi bozukluğu olarak kabul edilmekte ve vücudun çeşitli bölgelerindeki ağrı duyarlılığı ile ilişkilendirilmektedir. Genetik yatkınlık, stres, travmatik olaylar, hormonal dengesizlikler ve kronik uyku sorunları, fibromiyaljinin nedenleri arasında sayılabilir.
Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?
Fibromiyalji’nin en yaygın belirtisi, vücutta birden fazla yerde meydana gelen ağrı ve rahatsızlık hissidir. En sık görülen semptomlar şunlardır:
- Artan hassasiyet
- Halsizlik
- Uykusuzluk
- Baş ağrısı
- Saç dökülmesi
- Göğüs ağrısı
- Mide bulantısı
- Kilo kaybı
Ayrıca, bazı hastalar karın ağrısı, sıcak veya soğuk hissi, el ve ayaklarda uyuşma, göğüs ağrısı, baş dönmesi, enerji eksikliği, ruh hali değişimleri ve ciltte kuruluğa da maruz kalabilir.
Fibromiyalji Nasıl Teşhis Edilir?
Fibromiyalji, henüz kesin bir testi yoktur. Ancak, hastanın geçirdiği belirtiler ve yapılan muayene sonrasında bir uzman tarafından tanı konabilir. Tanı sürecinde, diğer hastalıkların olmadığından emin olunmalıdır. Fibromiyalji tanısı için, hastanın en az iki ay boyunca ağrı hissetmiş olması ve vücutta en az 11 tane belirli noktada basınca ağrı hissetmesi gerekmektedir.
Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?
Fibromiyalji, tamamen iyileştirilemeyen bir hastalıktır. Amacı, hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Doktor kontrolü altında, hastanın kendisinden beklenenleri gerçekleştirmesi ve yaşam tarzını değiştirmesi önemlidir. Tedavi yöntemleri şunlardır:
- Fizik tedavi
- Masaj terapisi
- Su terapisi
- Yoga, meditasyon ve derin nefes alma teknikleri
- Akupunktur
- Topikal ilaçlar (Krem, merhem vb.)
- Antidepresanlar
- Reçetesiz satılan ürünler (Kalp çekiçi, kavun, hindiba, melisa, kekik, ayçiçeği, lavanta vb.)
Hafif ilaçlar ve reçetesiz satılan ürünler, ağrıyı hafifletebilir. Bunun yanı sıra, stres seviyesini düşük tutmak, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve yeterince uyumak da önemlidir.
Fibromiyalji Hangi Bölgelerde Ağrı Yaratır?
Fibromiyalji, vücutta birçok farklı bölgede ağrıya neden olabilir. En sık görülen ağrı bölgeleri şunlardır:
- Sırt
- Kalça
- Kol ve bacak
- Ellerde ve ayaklarda topuklarda
- Çene ve kulak çevresinde
- Göğüste
- Omuzda
Vücutta 18’den fazla noktada ağrı varsa, fibromiyalji tanısı daha güvenilir hale gelir.
Fibromiyalji Neye Sebep Olur?
Fibromiyalji, ağrı dışında hastaların yaşam kalitesini etkileyebilen birçok belirtiye yol açabilir. Hastalar, aşırı yorgunluk, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi, göğüs ağrısı, mide bulantısı ve kilo kaybı gibi problemlerle karşılaşabilir.
Fibromiyalji Kimlere Gelişir?
Cinsiyete özel bir hastalık olmasa da, fibromiyalji daha çok kadınlara etki eder. Hastalığın insanda gelişme riski, stres, travmatik olaylar, kronik uyku sorunları, hormonal dengesizlikler ve aşırı hareket etmemek gibi faktörlerle artabilir.
Fibromiyalji Diğer Hastalıklardan Farklı Nedir?
Fibromiyalji, romatoid artrit veya sistemik lupus eritem gibi hastalıklardan farklıdır. Romatoid artritte ise eklem zorlanmalarına bağlı olarak hasar görürken, fibromiyaljide eklem hasarı yoktur. Her iki hastalık da ağrıya neden olabilse de, bunların nedenleri ve etkileri farklıdır.
Fibromiyalji Neden Olur?
Fibromiyalji’nin net bir nedeni henüz belirlenmemiştir. Ancak, bu hastalığın gelişiminde genetik yatkınlık, stres, travmatik olaylar, hormonal dengesizlikler ve kronik uyku sorunları gibi unsurların rol aldığı düşünülmektedir.
Fibromiyalji Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
Fibromiyalji, doğru bir şekilde teşhis edilmesi zordur. Hastanın geçirdiği belirtilerin detaylı bir şekilde incelenmesi ve hastanın geçmişi üzerinde yoğunlaşılması gerekmektedir. Kan ve idrar testleri ile radyolojik görüntüler alınarak, diğer hastalıkların olmadığından emin olunmalıdır. Sonrasında, hastanın vücudundaki belirli 18 noktada basınca ağrı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer hastada bu noktalardan 11’inden fazlasında ağrı varsa, fibromiyalji tanısı konulabilir.
Fibromiyalji Sürekli Devam Eden Bir Durum Mudur?
Evet, fibromiyalji, doğumdan beri devam eden bir durumdur. Hastalık, kişinin hayatının her anında etkili olabilir. Daha önce ağrısız olan bölgelerde ani ağrılar ortaya çıkabilir. Hastalık, zamanla daha da kötüleşebilir.