Ağrı, vücudun hasar gören bölgesini korumak için verdiği bir sinyaldir. Özellikle yaralanma sonrası hemen müdahale edilmezse ağrılar kronikleşebilir. Bu durumda fizik tedavi ile ağrı yönetimi yapılması gerekir. Fizik tedavi teknikleri, ağrıyı azaltarak kişinin günlük aktivitelerini daha rahat yapabilmesini sağlar.
Ağrı Nedir?
Vücudun zarar gördüğünde ya da hasar görme riski olduğunda sinir sistemi tarafından yaratılan rahatsız edici hisler olarak tanımlanabilir. Fiziksel bir hasar ya da yaralanmanın yanı sıra psikolojik ve sosyal faktörler de ağrıyı etkileyebilir. Vücudun farklı bölgelerinde meydana gelen ağrılar; baş, boyun, sırt, bel, eklem ya da kronik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Ağrı Çeşitleri
Ağrı çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:
-
Akut Ağrı: Akut ağrı, yaralanma, cerrahi müdahale veya hastalık gibi ani bir olay sonucunda ortaya çıkan ve genellikle kısa süreli olan ağrıdır. Keskin ve yoğun olabilir, ancak nedeni genellikle belirgindir ve tedavi ile hızla geçer.
-
Kronik Ağrı: Kronik ağrı, uzun süre (genellikle 3 aydan fazla) devam eden ağrıdır ve çoğu zaman altta yatan bir hastalık veya yaralanma belirtisi değildir. Kronik ağrıda sinir sisteminin ağrı ile ilgili yollarında değişiklikler meydana gelir.
-
Nöropatik Ağrı: Nöropatik ağrı, sinir sistemi hasar gördüğünde veya bozulduğunda ortaya çıkan ağrıdır. Şeker hastalığı, multiple skleroz, bel fıtığı veya travmatik yaralanmalara bağlı olarak görülebilir.
-
Somatik Ağrı: Somatik ağrı, cilt, kaslar, eklemler veya kemikler gibi vücudun yüzeyel veya derin dokularında oluşan ağrıdır. Keskin, sızlayan veya zonklayan bir karakterde olabilir ve genellikle belirli bir yerde lokalizedir.
-
Visseral Ağrı: Visseral ağrı, iç organlardan kaynaklanan ağrıdır ve genellikle sızlama veya kramp tarzındadır. Sindirim sistemi rahatsızlıkları, kalp hastalıkları veya jinekolojik problemler visseral ağrıya neden olabilir.
-
Referred Pain (Yansıtılan Ağrı): Yansıtılan ağrı, hasarın algılandığı yer ile hasarın gerçek kaynağı arasındaki mesafeden dolayı oluşan ağrıdır. Örneğin, kalp krizi sırasında çenede hissedilen ağrı yansıtılan bir ağrı örneğidir.
Fizik Tedavi Nedir?
Fizik tedavi; hastalık, yaralanma veya yaşlılık gibi nedenlerle vücutta meydana gelen hareket kısıtlılığını azaltmak ve kişiyi eski sağlığına kavuşturmak için uygulanan rehabilitasyon yöntemidir. Kas gücünü artırmaya yönelik egzersizlerin yanı sıra sıcak-soğuk uygulamaları, elektrik akımı kullanımı gibi yöntemler de fizik tedavi teknikleri arasında yer alır.
Fizik Tedavi Ağrıyı Nasıl Hafifletir?
Fizik tedavi; kronik ve akut ağrıları azaltmak için uygulanan yöntemler bütünüdür. Fizik tedavi teknikleri arasında bulunan sıcak-soğuk kompres uygulamaları, masaj terapisi, manuel terapi ve egzersiz programları sayesinde çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan ağrılar hafifletilebilir.
Sıcak-soğuk Kompres Uygulamaları
Kaslardaki gerilimi azaltmak için sıcak kompres uygulaması yapılırken; şişlik ve iltihaplanma giderilmek istendiğinde soğuk kompres uygulanır. Her iki teknik de kan akışını artırarak kasların gevşemesini sağlar.
Masaj Terapisi
Kaslarda meydana gelen gerginliği ve sertliği azaltan masaj terapisi ile kan akışının artması sağlanır. Fizik tedavi masaj teknikleri ile ağrılı bölgedeki gerginlik azaltılarak mobilizasyon artırılır.
Manuel Terapi
Ağrılı bölgedeki eklemlerin mobilizasyonu ve hareketliliği için elde yapılan tekniklere manuel terapi denir. Manuel terapi ile kasların gevşemesi sağlanarak kan akışı artırılır.
Egzersiz Programları
Fizik tedavi egzersizleri; kas tonusunu artırmaya ve esnekliği geliştirmeye yardımcı olur. Düzenli yapılan egzersiz programları sayesinde güçsüz kaslar güçlendirilerek denge ve koordinasyon artırılır.
Fizik Tedavi Kimlere Uygulanır?
Fizik tedavi; kas, iskelet veya sinir sistemine zarar veren yaralanmalar sonucu oluşan hareket kısıtlılığında; spor yaralanmalarında; doğum sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon için; yaşlılarda görülen eklem sertliği ve hareket kısıtlılığında; felç geçiren hastalarda motor fonksiyonların geri kazandırılması için uygulanır.
Fizik Tedavi Süreci Nasıl İlerler?
Fizik tedavi süreci; uzman hekim tarafından ağrının türü ve nedeninin tespiti ile başlar. Fizik tedavi sürecinin başarılı olması için öncelikle hastanın ağrısının nedeninin doğru tespit edilmesi gerekir. Ağrının nedeni tespit edildikten sonra uzman hekim tarafından fizik tedavi programı hazırlanır.
Fizik Tedavi Seansları Ne Kadar Sürer?
Fizik tedavi seansları; uygulanan yönteme göre değişiklik gösterir. Manuel terapi teknikleri seansı yaklaşık 30-60 dakika sürerken; elektroterapi seansı ortalama 20-30 dakika sürer. Fizik tedavide seans süreleri hastanın genel sağlık durumu ve uygulanan yönteme göre değişiklik gösterebilir.
Fizik Tedavi Sonrası Neler Yapılmalıdır?
Fizik tedavi sonrasında uzman hekim tarafından önerilen egzersizlerin evde düzenli olarak yapılması gerekir. Ayrıca uzman hekimin önerdiği fizik tedavi sürecinin tamamlanması da önemlidir.
Fizik Tedavi ile Ağrı Yönetiminin Avantajları
-
İlaçsız Ağrı Yönetimi: Fizik tedavi yöntemleri ilaç kullanılmadan uygulanabildiği için yan etki riski taşımadan ağrının hafiflemesini sağlar.
-
Kronik Ağrı Yönetiminde Etkili: Kronikleşmiş ağrılarda düzenli fizik tedavi ile ağrıların kontrol altına alınmasını sağlar.
-
Hareket Kabiliyetinin Artması: Ağrının hafiflemesi ile birlikte günlük yaşam aktivitelerinin daha rahat yapılmasını sağlar.
-
Kas Gücünün Artması: Düzenli fizik tedavi seansları ile birlikte kas gücü artar ve vücudun denge ve koordinasyonu gelişir.
Sonuç
Ağrı yönetimi konusunda uzman hekim tarafından belirlenen fizik tedavi programının düzenli uygulanması önemlidir. Uzman hekim tarafından önerilen egzersizlerin evde düzenli olarak yapılması da fizik tedavinin etkinliğini artırır.