Göbek bölgesinde yaşanan ağrılar sindirim sorunlarından apandisit iltihabına kadar birçok nedenden kaynaklanabilir. Ağrının konumuna ve rahatsızlığa eşlik eden semptomlara göre olası nedenler belirlenebilir. Göbeğin sağ üst tarafında ağrı yaşıyorsanız ve bu ağrı mide ağrısı mı apandisit ağrısı mı emin olamıyorsanız, midede yaşanan rahatsızlığın olası nedenlerini ve apandisit belirtilerini öğrenmek isteyebilirsiniz. Bu sayede yaşadığınız ağrının kaynağını belirleyebilirsiniz. Göbek ağrısı; mide problemleri, bağırsak iltihabı, üşütme, gaz birikmesi, kabızlık, apandisit, böbrek taşı ya da enfeksiyonu, safra kesesi sorunları ya da kadınlarda yumurtalık kistleri gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Göbek Ağrısının Olası Nedenleri
Göbek bölgesinde ağrı yaşanması durumunda olası nedenler arasında mide problemleri, bağırsak iltihabı, üşütme, gaz birikmesi, kabızlık, apandisit, böbrek taşı ya da enfeksiyonu, safra kesesi sorunları ve kadınlarda yumurtalık kistleri yer alır.
Ağrının konumu ve beraberinde yaşanan semptomlara göre olası nedenler belirlenebilir. Örneğin göbeğin sağ üst tarafında yaşanan bir ağrı mide problemlerine işaret edebileceği gibi apandisitin de habercisi olabilir. Dolayısıyla yaşanan ağrının konumuna göre uzman bir hekime başvurmak ve gerekli tetiklemeleri yaptırmak yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçebileceği gibi doğru tanı ve tedavinin belirlenmesine de yardımcı olacaktır.
Mide problemleri
Göbeğin sağ üst tarafında yaşanan ağrılar mide problemlerinden kaynaklanabilir. Mide fıtığı ya da gastrit gibi sorunlar bu bölgede ağrı yaşanmasına sebep olabilir.
Mide fıtığı: Mide fıtığı göbek bölgesinde yaşanan ağrı ile kendini gösterebilir. Mide fıtığı kişide hazımsızlık, göbekte yanma hissi ve göbekte ağrı gibi belirtilere yol açabilir. Şiddetli vakalarda mide fıtığı göğüs ağrısına da sebep olabilir. Bu nedenle mide fıtığı belirtileri ile koroner arter hastalığının belirtilerinin karıştırılmaması önemlidir.
Gastrit: Mide zarının iltihaplandığı durum olan gastrit de göbek bölgesinde yaşanan ağrı ile kendini gösterebilir. Kişide hazımsızlık, mide bulantısı ve kusma gibi belirtilere sebep olan gastritte kişide mide ağrısına duyarlılık da görülebilir.
Apandisit
Göbeğin sağ tarafında yaşanan ve giderek artan ağrılar apandisitin habercisi olabilir. Apandisit iltihabı durumunda kişiler göbek bölgesinin yanı sıra kasık bölgelerinde de ağrı hissedebilir. Apandisitte görülen diğer şüpheli belirtiler ise ateş, bulantı ve kusma şeklinde sıralanabilir.
Böbrek Taşı
Böbrek taşı hastalığında kişilerde sıklıkla bel ağrısı görülse de bazı durumlarda göbek bölgesinde sağa doğru yayılan ağrılar da hissedilebilir. Bu durumda idrar rengine kan karışması, kusma ve bulantı gibi böbrek taşı belirtileri de yaşanabilir.
Safra Kesesi Taşı
Safra kesesi taşları göbek bölgesinde sağa doğru yayılan ağrılara sebep olabilir. Safra kesesi taşlarının varlığında kişide mide bulantısı, kusma ve ateş gibi belirtiler de görülebilir.
Yumurtalık Kisti (Over Kisti)
Yumurtalık kistleri olan kadınlarda kistler büyüdüğünde ya da yumurtalıkları zorladığında göbeğin sağ tarafında ağrı hissedilebilir. Over kistinin patlama yapması durumunda ise şiddetli batın ağrısı ortaya çıkabilir.
Üşütme ve Gaz
Üşütme ve gaz birikmesi göbek bölgesinde sağa doğru yayılan ağrılara neden olabilir. Bu durumlarda yaşanan ağrı hafif düzeydedir ve pozisyon değiştirmek ya da rüzgârın çıkması gibi durumlarda azalabilir.
Bağırsak İltihabı
Bağırsak iltihabı durumunda kişilerde karın bölgesinde sağa doğru giden şiddetli ve dayanılmaz ağrılar oluşabilir. Ayrıca karın hassasiyeti, ateş, iştahsızlık ve kilo kaybı gibi semptomlar da bağırsak iltihabının belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
Divertikülit
Divertikül hastalığı olan kişilerde divertikül iltihaplanması sonucu divertikülit gelişebilir. Divertikülitte kişilerde ani başlayan ve karın sağ tarafında hissedilen apandisiti andıran ağrılar oluşabilir. Ayrıca divertikülitte ateş, bulantı ve kusma gibi semptomlar da görülebilir.
Göbek Ağrısı Nedenlerinde Tanı Yöntemleri
Göbek bölgesinde yaşanan ağrıların nedenlerine yönelik tanı yöntemleri arasında kan tahlili, idrar tahlili, ultrasonografi (USG), bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) yer alır. Bu yöntemler sayesinde hekimler göbek ağrısının altında yatan sebebi belirleyebilir.
Göbek Ağrısına Hangi Bölüm Bakar?
Abdomen (karın) cerrahisi olarak bilinen genel cerrahi bölümü göbek ağrısına neden olan pek çok hastalığa bakmaktadır. Karaciğer, pankreas, on iki parmak barsak yaralanmaları ve hastalıkları, mide fıtığı, reflü cerrahisi, safra kesesi sorunları, bağırsak hastalıkları ve her türlü karın fıtığı hastalığı bu bölüm tarafından teşhis edilip tedavi edilmektedir. Ayrıca ürolojik sorunlar da bu bölümden takip edilebilmektedir. Bu nedenle göbek bölgesinde ağrı yaşandığında genel cerrahi bölümüne başvurmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir.
Apandisit Belirtileri Nelerdir?
Apandisit; besin atıkları, vücudun ürettiği maddeler ya da parazitler nedeniyle apendiks adı verilen kör bağırsak kısmının iltihaplanmasıdır. Apandisitin en yaygın belirtisi karın ağrısıdır. Ancak apandisit karın ağrısından çok daha fazlasıdır. Hayati risk taşıyan durumlarda ortaya çıkabilen apandisitte belirtilerin farkında olmak önemlidir. Zira erken teşhis ve tedavi apandisit nedeniyle oluşabilecek komplikasyonların önüne geçebilir.
Apandisitin Yaygın Belirtileri:
- Ağrı: Apandisitte en yaygın görülen belirtidir. Genellikle karın orta kısmında başlayıp sağ alt karına doğru ilerleyen zonklayıcı bir ağrı şeklinde ortaya çıkar.
- Ateş: Hafif ateş ile başlayıp 39 °C’ye kadar çıkabilen ateş görülebilir.
- Mide Bulantısı: Apandisitte mide bulantısı ve kusma görülebilir.
- İştahsızlık: Apandisit iltihaplandığında iştahsızlık meydana gelebilir.
- Kusma: Apandisitte bulantıya bağlı olarak kusma gerçekleşebilir.
- Dışkıda Kan: Apandisit zengin kan damarlarına sahip olduğu için bazı durumlarda iltihap bağırsak duvarına zarar verebilir. Bu durumda dışkıda kan görülmesi apandisitin bir belirtisi olabilir.
Bebeklerde ve Küçük Çocuklarda Apandisit Belirtileri:
- Bebeklerde iştahsızlık, kusma ve ateş görülebilir.
- Küçük çocuklarda ise karında şişlik, ishal ve sağ alt karın hassasiyeti belirtileri gözlemlenebilir.
Apandisitin Teşisi Nasıl Konur?
Apandisit teşhisi çoğunlukla fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri ile konur. Teşiste şu yöntemler uygulanabilir;
- Fiziksel Muayene: Doktorlar genellikle parmaklarıyla karın bölgelerini kontrol ederek şüpheli bölgeleri tespit etmeye çalışır. Bu esnada karında sertlik, hassasiyet ya da şişlik olup olmadığına bakılır. Apandisitin tipik olarak sağ alt karında basıya bağlı artan hassasiyete yol açtüğü bilinir. Bu nedenle doktorlar muayene sırasında bu hassasiyeti kontrol eder.
- Kanal Dışı Ultrasonografi (US): Abdominal ultrasonografi karın iç organlarının ses dalgaları yardımıyla görüntülenmesini sağlar. US; gebelerde apandisit teşhisi için tercih edilen ilk tanı yöntemidir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Apandisiti değerlendirmek için kontrast madde kullanarak abdominal BT taraması yapılabilir. BT; cerrahiden sonra değerlendirilecek apandisit hastalarında kullanılabilir.
- Baryum Takviyeli Makattan Çekilen Kalın Bağırsak Grafisi (Kolonografi): Apandisit teşhisinde kullanılan bir diğer yöntem de makattan baryum vererek çekilen kalın bağırsak grafisidir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Abdominal MR taramaları da apandisit teşhisinde kullanılabilir.
Teşiste en etkili yöntemler arasında ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi yer alır. Zira bu yöntemler sayesinde hekimler apandisitin durumunu detaylı bir şekilde değerlendirebilir.
Safra Kesesi Hastalıklarında Belirtiler Nelerdir?
Safra kesesi; küçük armut biçiminde bir organdır ve karaciğerin hemen yanında yer alır. Safra kesesi hastalıklarında belirtiler genellikle safra kesesi iltihabı (kolesistit), safra taşı (safra kesesi taşları) veya safra sızıntısı gibi spesifik durumlarla ilişkilidir. Bu hastalıklarda görülen ortak belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Ağrı: Safra kesesi hastalıklarında en yaygın görülen belirtidir. Hastalar genellikle karın üst kısmında, özellikle de sağ üst kısımda şiddetli ağrı hissedebilirler. Bu ağrı bazen omuza doğru yayılabilir.
- Mide Bulantısı: Hastalar mide bulantısı hissedebilir ve bu durum kusmaya dönüşebilir.
- Kusma: Safra kesesi hastalıklarında görülen bir diğer belirtidir.
- Ateş: İltihaplanma durumunda hafif ateş ortaya çıkabilir.
- Ağızda Metalik Tat: Bazı hastalar ağızlarında metalik bir tat hissedebilirler.
- Dışkıda Kan: İleri safra kesesi hastalığında dışkıda kan görülmesi söz konusu olabilir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri Nelerdir?
- Ağrı: Safra kesesi taşları genellikle karın sağ üst kısmında veya ortasında ani ve şiddetli ağrıya neden olabilir. Bu ağrı genellikle “safra koliki” olarak adlandırılır ve taşın safra kanalını geçici olarak tıkamasıyla ortaya çıkar. Ağrı yaklaşık 1-5 saat sürebilir ve omuza, sırta veya karnın orta kısmına kadar yayılabilir.
Ayrıca safra kesesi taşları taş düşürme veya safra kesesini zedeleme gibi durumlara neden olabilir; bu da daha şiddetli belirtilere yol açar.
- Kusma: Safra kesesi taşları mide bulantısına eşlik eden kusmaya neden olabilir.
- Ateş ve Titreme: Safra kesesi iltihaplandığında (akut kolesistit) ateş ve titreme görülebilir.
- Sarı Cilt ve Gözler: Safra taşları bazen safra kanalını tıkayarak sarılığa neden olabilir. Sarılık, cilt ve göz beyazlarının sarımsı bir renk almasıyla kendini gösterir.
- Dışkıda Kan: Safra kesesi taşlarının yol açtığı ciddi kanamalarda dışkıda kan görülebilir.
Safra Kesesi Hastalıklarında Teşhis Yöntemleri Nelerdir?
Safra kesesi hastalıklarının teşhisinde çeşitli yöntemler kullanılır:
- Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene: Doktorlar öncelikle semptomlarınızı dinler ve fiziksel bir muayene yaparak safra kesesi hastalığının olası belirtilerini değerlendirirler.
- Kanal Dışı Ultrasonografi (US): US; safra kesesinin boyutunu, şeklini ve içeriğini değerlendirmek için yaygın olarak kullanılır. Bu yöntemle safra taşları da görüntülenebilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): BT taramaları safra kesesi hastalıklarını daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirmek için kullanılabilir. BT; safra taşlarını veya safra kesesi iltihabını tespit edebilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): MR taramaları da safra kesesi problemlerinin teşhisinde kullanılabilir. MRCP adı verilen özel bir yöntemle safra yollarının ayrıntılı görüntüleri elde edilebilir.
- Safra Yolu Endoskopisi (ERCP): Safra yollarındaki taşları veya diğer problemleri doğrudan gözlemlemek ve tedavi etmek için endoskopik bir yaklaşım kullanılabilir. Bu yöntemde ağızdan başlayarak on iki parmak bağırsağına kadar bir endoskop yerleştirilir ve safra yollarının durumu değerlendirilir.
Safra kesesi hastalıklarının teşhisinde US yöntemi ile birlikte BT ve MR yöntemlerinden de faydalanılır.