Göğüs Ortasında Yanma Hissi
Birçok kişi zaman zaman göğüslerinde ortada bir yanma hissi yaşasa da bazıları bu durumu sürekli hissedebilir. Genellikle yemeklerden sonra şişkinlik, mide rahatsızlıkları ya da gaz nedeniyle ortaya çıkar.
Bu yanmanın sebebine bağlı olarak tedavi yöntemi değişiklik gösterir. Mide içindeki asidin artması, mide ülserleri, reflü hastalığı ve gastrit gibi durumlar göğüs yanmasına yol açabilir. Ayrıca ateş, kıl kurutma makinesi kullanımı, sıcak yiyecek tüketimi ve yoğun egzersizler de göğüs yanmasına neden olabilmektedir. Nadiren de olsa kalp krizi gibi ciddi sağlık sorunları da göğüs yanmasına yol açabilir.
Yüksek tansiyon, kalp sorunları ve karaciğer problemleri de göğüs yanmasının altında yatan nedenler arasında yer almaktadır. Bu nedenle, göğüs yanması devam ederse mutlaka bir doktora başvurulması gerekmektedir.
Göğüs Yanmasının Sebepleri
Göğüs yanmasının en yaygın nedenleri şunlardır:
- Reflu: Mide içindeki asidin yukarı doğru geri akması sonucunda esofagus tahriş edilebilir ve bu durum göğüs yanmasına yol açabilir. Reflü hastalığına sahip olanların %90’ında Gastroösophageal Reflü Hastalığı (GÖRH) söz konusudur. Reflü, midedeki asidin esofagus, hatta bazen boğaz ve ses perdesine kadar ulaşmasına neden olur. Bu durum öksürük, hırıltılı nefes almak ve göğüs yanması gibi belirtilere yol açabilir.
- Hiatus Hernisi: Mide duvarındaki zayıflama sonucu mide parçalarının torba dışına çıkmasıdır. Bu durum reflü ile ilişkilidir ve göğüs yanmasına neden olabilir.
- Mide Ülseri: Mide duvarının içinde meydana gelen hasarlar mide ülseri olarak adlandırılır. Aşırı stres, bazı ilaçlar, Helicobacter pylori bakterisi ve aşırı tansiyon mide ülserine yol açabilir. Mide ülseri olduğunda mide asidi artarak esofagus tahriş eder ve bu da göğüs yanmasına neden olur.
- Ateş: Yüksek ateş, vücudun tepkisi olarak göğüs yanmasına yol açabilir.
- Kıl Kurutma Makinesi Kullanımı: Kıl kurutma makinesi kullanımı sırasında gözlerde yanma hissi olabileceği gibi, göğüs bölgesinde de yanma hissi oluşabilir. Uzun süreli ve yakın mesafede kıl kurutma makinesi kullanımı göğüs yanmasına neden olabilir.
- Sıcak Yiyecek Tüketimi: Çok sıcak yiyeceklerin tüketimi mide asidinin artmasına ve dolayısıyla göğüs yanmasına yol açabilir.
- Yoğun Egzersizler: Özellikle yoğun egzersizler sırasında mide asidinin artması göğüs yanmasına neden olabilir.
- Hamilelik: Hamilelik döneminde hormonal değişiklikler ve diğer faktörler nedeniyle göğüs yanması yaşanabilir.
- Kalp Problemleri: Kalbin sağlıklı çalışmaması durumunda göğüs yanması yaşanabilir. Kalp krizi veya angina gibi durumlarda göğüs ağrısı ve yanması görülebilir.
- Karaciğer Sorunları: Karaciğerin zarar görmesi durumunda karaciğer sirozu gelişebilir. Bu durumda karaciğerdeki damarlara basınç artar ve bu da göğüs bölgesinde yanma hissine yol açabilir.
- Tansiyon Problemleri: Yüksek tansiyon, göğüs yanmasına neden olabilen bir durumdur.
- Stres: Stres, mide ülseri, reflü ve dispepsi gibi mide problemlerine yol açarak göğüs yanmasına neden olabilir.
- Dengesiz Beslenme: Spor yapmadan fazla junk food tüketimi, sigara ve alkol gibi maddelerin kullanımı göğüs yanmasına yol açabilir.
- Çeşitli İlaçlar: Bazı ilaçlar mide asidinin artmasına neden olarak göğüs yanmasına yol açabilir. Antidepresanlar, antihistaminikler ve NSAID’ler bu gruptadır.
Göğüs Yanmasına Etki Eden Faktörler
Göğüs yanmasının sebeplerinin yanı sıra bazı diğer faktörler de göğüs yanmasına katkıda bulunabilir. Bunlar şunlardır:
- Sigara Kullanımı: Sigara içmek mide asidinin artmasına neden olarak göğüs yanmasını tetikleyebilir.
- Alkol Tüketimi: Alkol, mide asidinin salgılanmasını artırarak göğüs yanmasına yol açabilir.
- Kafein: Kafein içeren yiyecek ve içeceklerin tüketimi göğüs yanmasına neden olabilir.
- Nikotin: Nikotin, mide asidinin artmasına neden olarak göğüs yanmasını tetikleyebilir.
- Potasyum Azalması: Vücuttaki potasyum seviyesinin düşmesi göğüs yanmasına yol açabilir.
- Obstrüktif Uyku Apnesi: Apne atakları sırasında vücutta oksijen seviyesi düşer ve bunun sonucunda metabolik değişiklikler göğüs yanmasına neden olabilir.
- Proton Pompası İnhibitorları: Bu ilaçlar mide asidinin üretimini azaltırken, bazı yan etkileri arasında göğüs yanması bulunabilir.
Göğüs Yanması Nasıl Teşhis Edilir?
Göğüs yanmasının teşhisi, semptomların değerlendirilmesi ve fiziki muayene ile konulabilir. Ancak kesin tanı için çeşitli testler yapılması gerekebilir. Doktor, hasta geçmişi ve şikayetler üzerinden hangi testlerin yapılacağına karar verecektir. Göğüs yanmasının teşhisinde kullanılabilecek testler şunlardır:
- Barium Sodyum Sülfat Testi: Mide ve bağırsakların görüntülenmesini sağlayan bir testtir. Kişi barium sodyum sülfat içeren bir maddeyi içer ve ardından X ışınları alınır. Bu sayede mide ve bağırsaklarda herhangi bir anormallik tespit edilebilir.
- Endoskopi: Mide ve esofagusun incelenmesi için yapılan bir işlemdir. Esnek bir kamerayla yapılan endoskop, esofagus, mide ve duodenumun incelenmesine olanak tanır. Bu işlem öncesinde hastanın ağızdan itibaren alt solunum yolunu hazırlamak için özel bir sprey kullanılır. Anestezi uygulanmadığı için hastanın bilincinde olması gerekmektedir. Endoskop, ağıza sokularak çalıştırılır ve görüntüler ekranda izlenebilir. Eğer doktor bir anormallik fark ederse biyopsi alabilir. Biyopsi sonuçları genellikle 48 saat içinde elde edilebilir.
- İdrar Analizi: Kan testleri ile birlikte idrar analizi de yapılabilir.
- Kan Testleri: Belirli kan testleri ile mide ülseri, hemoroid ve kolonda polip gibi durumlar tespit edilebilir.
- Ekokardiyografi: Kalbi ultrason ile değerlendiren bir testtir. Kalp büyüklüğü, kalp odacıklarının boyutu ve kalp kasının kalınlığı gibi veriler elde edilir. Ayrıca kalp kapaklarının değerlendirilmesi de mümkündür. Ek olarak, kalpten omurga ve akciğerlere kadar olan bölgeler de incelenebilir.
- Elektrokardiyogram (EKG): Elektromanyetik dalga kaydederek kalp ritminin değerlendirildiği bir testtir. Normal koşullarda 10 santimetre uzunluğundaki elektrotlarla yapılan EKG, kalp krizi, miyokard enfarktüsü ve aritmia gibi durumları tespit edebilir.
- Hastaneye Yatış: Ciddi durumlarda hastaneye yatış gerekebilir.
- Teşhis Sonrası Tedavi Süreci: Göğüs yanmasının nedeni belirlendikten sonra uygun tedavi planı oluşturulur. Reçete edilen ilaçlarla birlikte yaşam tarzı değişiklikleri de doktor tavsiyesiyle yapılmalıdır.
Göğüs Yanması İçin Ne İşe Yarar?
Göğüs yanmasını azaltmak için şu yöntemler uygulanabilir:
- Su Tüketimi: Su miktarını artırmak, mide asidinin oranını azaltarak göğüs yanmasını engeller. Günlük en az 2 litre su tüketimi önerilmektedir.
- Düşük Tuzlu Beslenme: Tuz alımını azaltmak, mide asidinin etkilerini azaltabilir.
- Kafein, Nikotin ve Alkol Tüketiminden Kaçınma: Kafein içeren içecekler, sigara ve alkol tüketiminin azaltılması veya tamamen bırakılması gerekmektedir.
- Yoğun Egzersizlerden Uzak Durma: Yoğun egzersizlerden kaçınmak ve daha hafif aktiviteler tercih etmek mide asidinin artmasını engelleyebilir.
- Yatarken Pozisyon Değiştirme: Yatarken vücutta pozisyon değiştirilerek mide asidinin yukarı hareket etmesi engellenmelidir. Yatak yüksekliği 30 derece ayarlanmalıdır.
- Gece Yeme: Gece yemek yemekten kaçınılmalıdır.
- Porsiyon Kontrolü: Büyük porsiyonlarda yemek yerine küçük porsiyonlar halinde yemek tüketilmelidir.
- Zeytinyağlı ve Baharatlı Gıdalardan Kaçınma: Zeytinyağlı ve baharatlı yiyeceklerin tüketimi azaltılmalıdır.
- Düzenli Ara Verme: Öğünler arasında düzenli aralar verilmelidir.
- Vücut Ağırlığını Optimum Seviyede Tutma: Sağlıklı kilo seviyesini korumak, göğüs yanmasını azaltabilir.
Göğüs Yanması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göğüs yanması tedavisinde ilk olarak doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılmalıdır. Göğüs yanmasının nedeni belirlendikten sonra tedavi planı oluşturulur. Göğüs yanmasının her zaman tedavisi yoktur; örneğin, hamilelikte göğüs yanması yaşandığında tedavi edilmez. Göğüs yanmasının tedavisi için doktor tarafından reçete edilen ilaçların düzenli olarak alınması gerekmektedir. Göğüs yanmasını kontrol altına almak için yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir. Göğüs yanmasını azaltmak için şu noktalara dikkat edilmelidir:
- Düzenli Su Tüketimi: Su miktarını artırmak, mide asidinin oranını azaltarak göğüs yanmasını engeller. Günlük en az 2 litre su tüketimi önerilmektedir.
- Düşük Tuzlu Beslenme: Tuz alımını azaltmak, mide asidinin etkilerini azaltabilir.
- Kafein, Nikotin ve Alkol Tüketiminden Kaçınma: Kafein içeren içecekler, sigara ve alkol tüketiminin azaltılması veya tamamen bırakılması gerekmektedir.
- Yoğun Egzersizlerden Uzak Durma: Yoğun egzersizlerden kaçınmak ve daha hafif aktiviteler tercih etmek mide asidinin artmasını engelleyebilir.
- Yatarken Pozisyon Değiştirme: Yatarken vücutta pozisyon değiştirilerek mide asidinin yukarı hareket etmesi engellenmelidir. Yatak yüksekliği 30 derece ayarlanmalıdır.
- Gece Yeme: Gece yemek yemekten kaçınılmalıdır.
- Porsiyon Kontrolü: Büyük porsiyonlarda yemek yerine küçük porsiyonlar halinde yemek tüketilmelidir.
- Zeytinyağlı ve Baharatlı Gıdalardan Kaçınma: Zeytinyağlı ve baharatlı yiyeceklerin tüketimi azaltılmalıdır.
- Düzenli Ara Verme: Öğünler arasında düzenli aralar verilmelidir.
- Vücut Ağırlığını Optimum Seviyede Tutma: Sağlıklı kilo seviyesini korumak, göğüs yanmasını azaltabilir.