Göz üstü tütmesi; alerjik reaksiyonlar, soğuk algınlığı, hava kirliliği ve çocukluktan beri geçen gözyaşı ağrıları nedeniyle meydana gelen göz kası spazmlarını ifade eder. Mesleki maruziyet veya uzun süreli bilgisayar kullanımı da göz üstü tütmesinin nedenleri arasında yer alır. Göz üstü tütmesinde göz çevresini soğutmak, bol bol göz kırpmak ve göz egzersizleri yapmak belirtileri hafifletebilir. Göz üstü tütmesi uzun süre devam ederse bir göz doktoruna görünmekte fayda vardır.
Göz Üstü Tütmesi Nedir?
Göz üstü tütmesi; yorgunluktan ya da alerjiden kaynaklanan göz çevresindeki kasların yaşanan spazm sonucu ortaya çıkan şişlik ve ağrı hissidir. Göz üstü tütmesi genellikle mevsimsel alerjiler, polenler, uzun süreli bilgisayar kullanımı, hava kirliliği ve gözyaşı kanalı iltihabı nedeniyle yaşanır. Göz üstü tütmesinin geçici olduğunu ancak rahatsızlığın uzun sürmesi halinde bir göz doktoruna görünmekte fayda olduğu belirtilmektedir.
Göz üstü tütmesinin geçmesi için göz kaslarını rahatlatacak egzersizler yapmak, göz çevresini soğutmak ve bol bol göz kırpmak faydalı olmaktadır.
Göz Üstü Tütün (Göz Tütmesi) Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Göz üstü tütmesi yaygın bir durumdur.
- Genellikle alerjiler, polenler, yorgunluk veya hava kirliliği gibi nedenlerle yaşanır.
- Tüm göz hastalıklarında olduğu gibi göz üstü tütmesinde de erken teşhis ve tedavi önemlidir.
- Doktor tavsiyesi olmadan tedavi sürecine başlanması önerilmez.
- İyi bir gözlük veya kontakt lens kullanımı göz yorulmasını engeller.
- Ayrıca bilgisayar ve TV izleme mesafesinin doğru ayarlanması da önem taşır.
Göz Üstü Tütün (Göz Tütmesi) Belirtileri Nelerdir?
Göz üstü tütmesinin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Ağrı
- Şişlik
- Kaşınma
- Kızarıklık
- Göz sulanması
Bunların yanı sıra göz yorgunluğu, ışığa duyarlılık, baş ağrısı ve görüşte bulanıklık gibi belirtiler de yaşanabilir.
Göz Üstü Tütün (Göz Tütmesi) Neden Olur?
Göz üstü tütmesinin nedenleri şunlardır:
- Alerjiler
- Polenler
- Yorgunluk
- Hava kirliliği
- Gözyaşı kanalı iltihabı
- Uzun süreli bilgisayar kullanımı
- Mesleki maruziyet
- Sigara içilmesi
- Uzun süreli lens kullanımı
- Göz kuruluğu
Alerjiler
Polenler, ev tozları ve küfler gibi alerjen maddelere karşı vücudun verdiği yanıtlar göz çevresini etkileyerek buradaki kasların spazm yaşamasına neden olur.
Polenler
Bahar aylarında polenlerin havada bolca salındığı dönemlerde alerji problemi yaşayan kişilerde gözün her iki gözünde de kaşıntı ve şişlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Yorgunluk
Uykusuzluk, yoğun stres, fazla çalışma saatleri ve kronik yorgunluk gibi nedenler göz kaslarının etrafındaki dokuları da yorar. Bu durum gözde tütme hissinin yanı sıra göz ağrısı belirtilerinin de yaşanmasına zemin hazırlar.
Hava Kirliliği
Yaşanılan şehirde hava kalitesinin yeterince iyi olmaması veya kişide kronik hava kirliliği hastalığı olması durumunda da göz üstü tütmesi problemi ortaya çıkabilir.
Gözyaşı Kanalı İltihabı
Kişide gözyaşı kanalı iltihabı meydana gelmesi durumunda vücudun savunma mekanizması devreye girmektedir. Bu duruma ödem oluşur ve iltihap meydana gelir. Gözyaşı kanalında meydana gelen iltihap göz çevresini etkileyerek buradaki kasların spazm yaşamasına neden olur. Bu durum ayrıca gözün tüttükten başka kırmızı görünmesine de sebep olabilir.
Uzun Süreli Bilgisayar Kullanımı
Bilgisayar veya akıllı telefon gibi ekranlara uzun süre bakan kişilerde göz kaslarında meydana gelen yorgunluğa bağlı olarak göz üstü tütmesi problemi yaşanabilir.
Mesleki Maruziyet
Kişinin mesleki faaliyetleri arasında kimyasal maddelere maruz kalmak veya uzun süre ekranlara bakmak yer alıyorsa bu durum da göz ü tütmesinin yaygın nedenleri arasında gösterilebilir.
Sigara İçilmesi
Sigaraya maruz kalan kişilerde hem burun hem de göz çevresinde tahriş meydana gelmektedir. Ayrıca sigara içen kişilerde alerjik reaksiyonlar da ortaya çıkabilir. Bütün bu durumlar göz üstü tütmesinin nedenleri arasında yer alır.
Uzun Süreli Lens Kullanımı
Lens kullanıcılarının merceği düzenli olarak temizlememesi veya lensi takmak için temiz olmayan elleri kullanması lenslerde bakteri üremesine zemin hazırlmaktadır. Bu durum da gözde enfeksiyon meydana gelmesine neden olup gözün tüttükmesine sebebiyet verebilir.
Göz Kuruluğu
Göz kuruluğu yaşayan kişilerde gözyaşı üretimi yeterince iyi olmadığı için gözde nefes alamama hissi yaşanmaktadır. Ayrıca aşırı gözyaşı üretimi de damla kullanımına gerek kalmadan gözyaşını sulanmasına ve dolayısıyla göz üstü tütmesine neden olabilir.
Göz Üstü Tütün (Göz Tütmesi) Tanısı Nasıl Konulur?
Göz üstü tütününe sebep olabilecek faktörlerin varlığı ve kişinin şikayetleri doğrultusunda tanı konulabilmektedir. Birden fazla alanda uzmanlık gerektiren bu durumun çözümü de farklı branş doktorların ortak çalışması ile mümkündür. Göz üstü tütmesinin tanısında şu test ve muayeneler yapılmaktadır:
- Kandan yapılan alerji testleri
- Sabit olarak ölçülen hava kalitesi indeksleri
- Göz kuruluğu testleri
- Kan basıncı ölçümü
- Nabız kontrolü
- Kandaki kolesterol oranının belirlenmesi
- Tansiyonil ölçümü
- IDR test adı verilen deri altına enjekte edilen alerji testleri
- Kristal cam kutu içerisinde inceleme
- Dışarıdan özel ışık ile yapılan muayene
- Dijital fotografi yöntemli muayene
- Ocular Surface Disease Index (OSDI) anketi
Tüm bu tetkikler ve muayeneler sonucunda kişinin gözünün tüttüğüne ve bu durumun çeşitli sebeplerden kaynaklandığıne karar verilebilmektedir.
Göz Üstü Tütün (Göz Tütmesi) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Göz üstü tütmesinin tedavisinde şu yöntemler uygulanmaktadır:
- Alerjik reaksiyonların kontrol altına alınması
- Moklobemid isimli ilacın reçete edilmesi
- Antihistamin ilaçlar kullanılması
- Kortizon içeren ilaçların kullanılması
- Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi uygulanması
- Etkilenen göze soğuk kompres uygulanması
- Eğer varsa astımın tedavi edilmesi
Tüm bu yöntemler kişinin semptomlarını hafifleterek alerjik reaksiyonların kontrol altına alınmasını sağlar.
Eczaneden Ne Alabilirim?
Alerjik reaksiyonlar sonucu yaşanan semptomları hafifletmek için eczanelerden şu ilaçlar temin edilebilir:
- Loratadin içeren tabletler (Lora-20, Loratadin, LoraFast vb.)
- Levokabastin veya Azelastin içeren burun spreyleri (Levokabastin, Allergodil vb.)
- Patanol, Opticrom veya Allergodil G içeren göz damlaları (Patanol, Opticrom, Allergodil G vb.)
Tüm bu ilaçlar alerjinin neden olduğu kaşıntı, şişlik ve sulanma gibi belirtilerin hafiflemesine yardımcı olmaktadır.
Evde Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alerjik reaksiyonlar sonucu yaşanan semptomları hafifletmek için evde uygulanabilecek tedavi yöntemleri şunlardır:
- Etkilenen göze soğuk kompres uygulanması
- Bol bol göz kırpma egzersizi yapılması
- Pilokarpin (Salagen) ilaçının reçete edilmesi
- Özellikle omega-3 yağ asitleri içeren besinlerden tüketilmesi
- Sıvı alımının artırılması
- Kafein ve alkol tüketiminin sınırlandırılması
- Tıbbi öneri olmadan damla kullanmamak ve lens takmamak
- Araştırmalara göre sigara içmeyip, sigara maruziyetinden uzak durmak
- Kırmızı et tüketimini azaltıp, balık tüketimini artırmak
- Zeytinyağı gibi sağlı yağların kullanımına özen göstermek
- Dengeli ve düzenli beslenmek
- Düzenli uyumaya dikkat etmek
- Stresten uzak durmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Bahar aylarında polenlere mümkün olduğunca maruz kalmamaya çalışmak
- Alerji sorunu olan kişilerin kullandığı araç ve ev gereçlerinin düzenli olarak temizlenmesi
- Alerji sorunu olan kişilerin ev tozu alerjisi varsa yatak odasında toz mite allergenlerinin azaltılması
Tüm bu yöntemler kişinin şikayetlerini hafifletmeye yardımcı olacaktır.
Öneriler Nelerdir?
- Kişinin alerji problemi varsa mutlaka önlem alması gerekir. Önlem almak kişide alerjik reaksiyonlara bağlı göz üstü tütmesi yaşanma ihtimalini azaltır.
- Dengeli ve düzenli beslenmek, düzenli uyumaya dikkat etmek, stres seviyesini düşük tutmak ve düzenli egzersiz yapmak önemlidir.
- Kronik alerji problemi olan kişilerin semptomları kontrol altında tutabilecek ilaçları düzenli kullanması önemlidir. Doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanımına başlanmaması önerilir.
- Alerjik reaksiyonlara karşı önlem almak için düzenli olarak doktora gidip tetkikler yaptırmakta fayda vardır.