Hamilelik heyecan verici olsa da bazı yan etkilerinin yaşanması keyfi kaçırabiliyor. Bunlardan biri de hamilelikte yaşanan ağrılardır. Birçok anne adayının hamilelik sürecinde yaşadığı şikayetler arasında yer alan ağrılar genellikle doğal kabul ediliyor. Ancak anne adaylarının bu ağrıları yaşarken dikkat etmeleri gereken noktalar hakkında bilgi sahibi olmaları gerekiyor. Zira hamilelikte yaşanan bazı ağrılar hem anne hem de bebek için tehlikeli olabiliyor. Konusunda uzman Tıbbi Rahim Ağrıları ve İdrar Kaçırma Uzmanı Prof. Dr. Sertaç Çakır, hamilelikte yaşanan ağrılar ve yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.
1. Ligament Ağrısı
Hamilelikte yaşanan en yaygın ağrılardan biridir. Bu ağrılar özellikle hamileliğin ilk ve ikinci trimesterında (ilk altı ay) sık görülür. Uterusun (rahmin) büyümesiyle pelviste (levregin) gerilen bağlardan kaynaklanır. Anne adaylarındaki hormon değişiklikleri de bu bağların esnemesine ve gerilmesine neden olur. Uterusun büyümesiyle hamileliğin ilerlemesiyle ağrılar daha da artabilir.
Ne yapılmalı? Ligament ağrıları vücudun doğal bir tepkisi olduğu için anne adaylarının endişe duymasına gerek yok. Ancak anne adaylarını zor durumda bırakacak kadar şiddetli değilse doktor önerisiyle hafif egzersizler yapılabilir. Yoga ve pilates gibi esnekliği artıran ve kas gücünü destekleyen gebelik egzersizleri ligamentumları güçlendirerek yaşanan ağrıların azalmasını sağlayabilir. Ayrıca sıcak duş alınması ve sıcak su torbasının bölgeye uygulanması da ağrıların hafiflemesine yardımcı olabilir.
2. Mide ve Bağırsak Ağrıları
Gebelikte mide ve bağırsak sistemindeki değişiklikler nedeniyle mide ve bağırsak ağrıları da yaşanabilir. Bunların yanı sıra anne adaylarının hormonlarında meydana gelen değişiklikler gebelik güvensizliği (düşük) korkusuna ve buna bağlı olarak yaşanan stres ve kaygıya da neden olabilir. Gebelik güvensizliği hem anne hem de bebek için tehlikeli olabilecek durumlar arasında yer alır. Mide ve bağırsak ağrıları yaşandığında gebelik güvensizliği şüphesi doğabilir.
Ne yapılmalı? Gebelik güvensizliği şüphesi doğduğunda mutlaka doktora başvurulması gerekir. Başlangıçta sadece stres ve kaygıya bağlı olarak yaşanan mide ve bağırsak ağrıları gebelik güvensizliği ile birleştiğinde daha da şiddetli boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanılmamalı, bitki çayları gibi doktorun onaylamadığı yöntemler denenmemelidir.
3. Sırt Ağrıları
Özellikle hamileliğin üçüncü trimesterinde (son üç ay) sırt ağrıları yaşanması normal kabul ediliyor. Anne adaylarının vücutlarındaki hormonlarda meydana gelen değişiklikler, anne adaylarının kullanması gereken koltuk ve yatak gibi destekleyici unsurların yanlış tercih edilmesi, son trimesterde bebegin pelvis içine girmesiyle sırt bölgesinde oluşan baskı, sırt ağrılarının en önemli nedenleri arasında yer alıyor.
Ne yapılmalı? Anne adaylarının sırt ağrılarını hafifletmek için hamilelik destekli yastıklar kullanması, yine doktor tavsiyesiyle koltuk ve yatak seçiminde destekleyici unsurları tercih etmesi gerekiyor. Fizyo Terapi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Berna Korkmaz, anne adaylarının sırt ağrılarını hafifletmek için yapabileceği egzersizler hakkında bilgi verdi: “Anne adayları, rahat bir ortamda, ayakta ya da oturarak sırtını dikleştirmeli. Omuzlarını geriye doğru sıkıştırarak açmalı, kollarını dirseklerden bükerek yanlara açarak omuz kaslarını çalıştırmalı. Tüm bu hareketler 3-4 kez tekrarlanmalı ve her bir hareket 5-10 saniye boyunca sürdürülmeli”.
4. Bel Ağrıları
Hamilelikte bel ağrısı yaşanması normal kabul ediliyor. Uterusun büyümesi, anne adaylarının aldığı kilonun belde oluşturduğu baskı, öne doğru eğilme pozisyonunun bel bölgesini destekleyen kasları zayıflatması, bel ağrılarına neden olabiliyor.
Ne yapılmalı? Hamilelikte bel ağrılarını hafifletmek için egzersiz yapılması önem taşıyor. Fizyo Terapi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Berna Korkmaz, bel ağrılarını azaltmak için yapılacak egzersizler hakkında bilgi verdi: “Kedi-İnek Pozu: Dizlerinin üzerine oturup, elleri omuz hizasında yere yerleştirmeli. Omurga çukurlaşırken nefes verilmeli, omurga düzleşirken nefes alınmalı ve bu hareket 10 kez tekrarlanmalı. Pelvik İtiler: Anne adayı sırtüstü yatmalı, dizleri bükülü ve ayakları yerde olmalı. Kalça kasları sıkıştırılmalı ve pelvik bölge yukarı itilen pelvis kemiğine doğru hafif bir itme hareketiyle itilmeli. Bu hareket 10 kez tekrarlanmalı. Yan Yatış Bacak Kaldırma: Yan yatılmalı, alt kısımda bacak dizden bükülerek yukarı kaldırılmalı, üstteki bacak düz uzatılarak bacak kaldırma hareketi yapılmalı. Bu hareket 10 kez tekrarlanmalı”.
5. Baş Ağrısı
Hamilelikte baş ağrısı da yaşanabiliyor. Anne adaylarının yüzde 50-80’inde baş ağrısı şikayeti olabiliyor. Başlangıçta hamileliğe bağlı yaşanan hormon değişiklikleri, stres, uyku düzensizliği, kan basıncındaki değişiklikler ve kan kaybı gibi nedenler baş ağrısının oluşmasını tetikliyor. Baş ağrısı yaşanmasının en önemli nedenlerinden biri de gebelikte migrenin tetiklenmesidir.
Ne yapılmalı? Hamilelikte baş ağrısı doğal kabul ediliyor ancak migrense tedavi gerektirebiliyor. Anne adaylarının migren geçmişi varsa hamilelikte bu şikayetin tekrar ortaya çıkmasıyla birlikte mutlaka doktora başvurması gerekiyor. Doktorun önerdiği tedavi yöntemlerine uyulması ve önerilen ilaçların kullanılması önem taşıyor.
6. Vajinal Ağrı
Hamileliğin özellikle erken dönemlerinde vajinal bölgenin hassaslaşmasından dolayı vajinal bölgede ağrı yaşanması normal kabul ediliyor. Ayrıca rahmin büyümesi de vajinada bulunan bağları etkileyerek vajinal bölgede ağrı yaşanmasına neden olabiliyor.
Ne yapılmalı? Hamilelik döneminde yaşanan vajinal ağrıların hafifletilmesi için doktor önerisi olmadan ilaç kullanılmamalı, doktorun önerdiği yöntemler dışında ek yöntemlere başvurulmamalıdır.
7. Kasık Ağrısı
Hamileliğin erken dönemlerinde kasık ağrısı yaşanması normal kabul ediliyor. Özellikle yapılan testlerde bebeğin kalbinin atışlarının duyulmasından sonra kasık ağrıları tamamen doğal olarak kabul ediliyor. Anne adaylarının yüzde 20-30’unda hamileliğin erken dönemlerinde kasık ağrısı şikayeti olabiliyor.
Ne yapılmalı? Hamileliğin erken dönemlerinde kasık ağrıları doğal kabul edildiği için herhangi bir tedavi yönteminin uygulanmasına gerek yoktur.
Doktor Ne Zaman Tavsiye Edilir?
- Ağrının sebebi hakkında şüphe duyulduğunda,
- Ağrı nedeniyle günlük aktivitelerin yapılamadığında,
- Ağrıların giderek şiddetli arttığında,
- Ağrı bölgesinde şişlik oluştuğunda,
- Ağrı nedeniyle ateş yükseldiğinde,
- Ağrıdan dolayı mide bulantısı ve kusma yaşandığında doktora başvurulması öneriliyor.
Hamilelikte Yaşanan Ağrıların Tedavisi
- Anne adaylarının vücudundaki hamilelik hormonlarının düzene girmesi,
- Stresten uzak durması,
- Dengeli ve sağlıklı beslenmesi,
- Gerekli vitamin ve mineralleri alması,
- Yeterli ve düzenli uyuması,
- Ayrıca egzersiz yaparak vücudunu hamileliğe hazırlaması, doğum sonrasında da yaşanan ağrıların azalmasını sağlayacağı gibi doğumun kolaylaşmasına da yardımcı olacaktır.
Zamanında doktora başvurulması, önerilen tedavi yöntemlerine uyulması ve ilaçların düzgün kullanılmasının yanı sıra stresli ortamlardan uzak durulması, sağlıklı beslenilmesi ve egzersiz yapılmasi gibi yöntemler hamilelikte yaşanan ağrıların azaltılmasına yardımcı olacaktır.