İshal, bağırsak hareketlerinin hızlanması ve sıvı içeriğinin artması sonucu meydana gelen bir durumdur. İshal sonrası makatta ağrı ve kanama gibi sorunlar yaşanabilir. Bu durumlar genellikle bağırsak iltihabı, hemoroid veya anal fissür gibi rahatsızlıkların bir göstergesi olabilir. Anal fissürler, anüs bölgesindeki yırtıklar veya yaralar olup, makat bölgesinde şiddetli ağrı ve kanamaya neden olabilir. Hemoroidler ise anüs ve rektumun şişmiş ve iltihaplı damarlarıdır ve kanamalı ağrılı hissiyat yaratabilir. İshal sonrası makatta ağrı ve kanama şikayetleriniz varsa bir uzman doktora görünmeniz önerilir.
İshal sonrası makatta ağrı ve kanama neden olur?
İshal sonrası makatta ağrı ve kanama yaşamanızın birçok nedeni olabilir. İshal sonrası yaşanan bu şikayetlerin nedenleri arasında yer alan anal fissürler ve hemoroidler; bağırsak hareketlerinin hızlanması ve dışkının sertleşmesi nedeniyle oluşan rahatsızlıklardır. Bağırsak iltihabı, anüs bölgesindeki iltihaplanma veya tahrişten kaynaklanabilir ve bu da makatta ağrı ve kanamaya neden olabilir. Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da benzer şikayetlere yol açabilir. Parazitler, bakteriyel enfeksiyonlar veya gıda alerjileri de ishal ve sonrasında yaşanan makatta ağrı ve kanamanın nedenleri arasında yer alır.
Anal fissür
Anal fissür, anüs bölgesinde meydana gelen çatlaklardır. İshal sonrası makatta ağrı ve kanama şikayetlerinin en sık nedenlerindendir. Sert dışkı geçişine bağlı olarak gelişen bu yaralar, şiddetli ağrı ve kanamaya neden olur. Ağrılar genellikle dışkılama sırasında veya sonrasında hissedilir. Anal fissürler akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Akut fissürler birkaç haftada iyileşirken, kronik fissürler uzun süreli tedavi gerektirir.
Hemoroidler
Hemoroidler, anüs çevresindeki damarların şişmesiyle oluşan varislerdir. İshal sonrası makatta ağrı ve kanamanın bir diğer yaygın nedenidir. Hemoroid çeşitleri içsel ve dışsal olarak ikiye ayrılır. İç hemoroidler anüsün içinde yer alırken, dış hemoroidler anüsün çevresinde bulunur. Hemoroid kanaması genellikle parlak kırmızı renkte olup dışkandan bağımsızdır. Ağrı ise genellikle dış hemoroid varlığında daha belirgindir.
Bağırsak iltihabı
Bağırsak iltihabı, ishal sonrası makatta ağrı ve kanamanın bir diğer olası nedenidir. Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları bu tür semptomlara yol açabilir. Bu hastalıklarda ishal kronikleşir ve bağırsaklarda iltihaplanma, şişlik ve hassasiyete neden olur. Bu durum makatta ağrı ve kanamaya ek olarak karın ağrısı, kilo kaybı ve yorgunluk gibi belirtilere de yol açabilir.
Parazit enfeksiyonları
Bağırsak parazit enfeksiyonları da ishal sonrası makatta ağrı ve kanamanın nedenlerinden biri olabilir. Bu tür enfeksiyonlar genellikle kirli su veya kontamine gıda tüketimiyle bulaşır. Parazit enfeksiyonlarının belirtileri arasında ishal, karın ağrısı, iştahsızlık ve kilo kaybı yer alır. Şiddetli vakalarda anüs bölgesinde tahrişe bağlı olarak kaşıntı ve ağrı da görülebilir.
Bakteriyel enfeksiyonlar
Bakteriyel enfeksiyonlar, gıda zehirlenmesi veya besin alerjileri gibi nedenlerle bağırsaklarda meydana gelen inflamasyonlardır. Salmoneilla veya E.coli gibi bakterler bu tür enfeksiyonlara yol açabilir. Bakteriyel enfeksiyonların belirtileri arasında ishal, karın krampları, ateş ve kusma yer alır. Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak makatta ağrı ve kanama da görülebilir.
Ağrılı Dışkılama Sorunlarına Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
İshal sonrası makatta ağrı ve kanama şikayetleriniz varsa öncelikle aile hekiminize danışabilirsiniz. Hekiminiz sizi gerek duyulursa bir gastroenteroloji uzmanına yönlendirebilir. Ağrılı dışkılama sorunlarında aşağıdaki durumlarda mutlaka bir uzmana görünmelisiniz:
- Ağrı şiddeti dayanılmaz boyutta ise,
- Ağrı kesici ilaçlara yanıt vermiyorsa,
- Ağrıyla birlikte yüksek ateş, titreme, terleme, halsizlik gibi belirtiler yaşıyorsanız,
- Dışkınızda siyah kan ya da parlak kırmızı taze kan görüyorsanız,
- Ağrıyla birlikte kilo kaybı, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma gibi semptomlar yaşıyorsanız.
İshal Kanamalarında Hangi Tetkikler Yapılır?
İshal sonrası makatta ağrı ve kanama şikayetleriniz olduğunda teşhis için çeşitli tetkikler yapılabilir. Öncelikle doktorunuz ayrıntılı bir tıbbi öykü alacak ve fiziksel bir muayene gerçekleştirecektir. Gerek duyulursa aşağıdaki tetkikler planlanabilir:
- Tamamlayıcı laboratuvar tetkikleri (kan sayımı, elektrolit düzeyleri vb.),
- Dışkıda gizli kan bakısı için dışkı örneği alınması,
- Dışkı kültürü ile bakteriyel enfeksiyon araştırılması,
- Rektal muayene ile anal fissür veya hemoroid değerlendirmesi,
- Kolonoskopi ile bağırsak iltihabı ya da diğer inflamatuar bağırsak hastalıkları değerlendirmesi.
İshal Sonrası Makatta Ağrı ve Kanamanın Tedavisi
İshal sonrası makatta ağrı ve kanama tedavisi şikayetin altında yatan nedene bağlı olarak planlanır. Bu durum genellikle bağırsak hareketlerini hızlandıran irritabl bağırsak sendromu, gıda alerjileri veya zayıf sindirilen yiyeceklerle ortaya çıkan bağırsak tahrişini içerir.
Yavaş sindirilen besinler arasında; yüksek lifli sebzeler (brokoli, lahana), tam buğday ekmeği veya makarna, mısır gevreği, pirinç, kuru fasulye ve mercimek gibi baklagiller ile sert kabuklu meyveler yer alır. Ağrılı dışkılama sorunu yaşayan bireylerin bu yiyeceklerden uzak durmaları önerilir.
Eğer tedavi gerektiren bir durum yoksa bol sıvı tüketimi, dinlenme ve hafif yiyecekler tüketilmesi önerilir. Şikayetler devam ediyorsa bir uzmana görünmeli ve gerek duyulursa ilaç tedavisine başlanmalıdır.