Kalça ağrısı; kalça eklemi, kemikleri, bursaları, tendonları veya kaslarını etkileyen yaralanma, iltihaplanma veya aşınmadan kaynaklanabilir. Kalça ağrısı yaşlılarda daha çok görülen bir problemdir ancak bu durum kalça ağrısının yalnızca yaşlılara özgü olduğu anlamına gelmez. Gençlerde de kalça ağrısı şikayeti gözlemlenebilir. Kalça eklemi vücudun en büyük eklemlerinden biridir ve çok sayıda aktivitede önemli rol oynar. Bu nedenle kalçada yaşanan bir ağrı günlük yaşamı da önemli ölçüde etkileyebilir. Kalça ağrısının altında yatan nedene bağlı olarak söz konusu ağrı tek taraflı ya da iki kalçada da eş zamanlı şekilde ortaya çıkabilir.
Kalça Ağrısı Nedir?
Kalça ağrısı, kalçayı oluşturan bileşenler olan kalça eklemi, kalça kemiği, omurganın alt kısmı ve bacakları etkileyen problemler nedeniyle kalçada hissedilen rahatsızlık olarak tanımlanabilir. Kalça bölgesinde oluşan bu rahatsızlık genel olarak hareket kabiliyetini kısıtlar ve yürüme gibi basit aktivitelerde bile zorlanmaya neden olabilir. Kalça ağrısı genellikle yaşlı bireylerde gözlemlenen bir durumdur ancak genç bireylerde de çeşitli nedenlere bağlı olarak kalça ağrısı yaşanabilir.
Kalça Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Kalça ağrısının en temel belirtisi elbette kalçada ortaya çıkan ağrıdır. Bunun yanı sıra kalça ağrısının söz konusu olduğu bireylerde şu belirtiler de gözlemlenebilir:
- Ağrının bacakların üst kısmında hissedilmesi
- Ağrının kalçadan dizin alt kısmına kadar uzanabilmesi
- Diz ağrısı
- Bel ağrısı
- Kalçayı döndürürken, bükme veya uzatırken ağrı
- Ağrı sebebiyle yürüyüş tarzında değişiklik gözlemlenmesi
- Şişlik, ısı artışı, hassasiyet veya kuvvetsizlik
Ağrı genellikle aktivite ile artar ve dinlendikten sonra azalma gösterir. Ayrıca kalça bölgesinde sertlik hissi ve hareket kısıtlılığı da bu belirtilere dahil edilebilir.
Kalça Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Kalça ağrısının çok sayıda nedeni olabilir. Bu nedenlerin her biri farklı mekanizmalar aracılığıyla kalçada ağrı meydana getirebilir. İşte kalça ağrısının en yaygın nedenleri:
- Artrit: Kalçada meydana gelen iltihap ve aşınma sonucu ortaya çıkan rahatsızlıktır.
- Bursit: Kalçadaki yastıkçıkların iltihaplanması sonucu oluşur.
- Fraktürler: Kalça kemiğinde meydana gelen kırılmalardır.
- Tendinit: Tendonların iltihaplanması durumudur.
- Labrum Yırtığı: Kalça ekleminin iç yüzeyini saran kıkırdak dokunun yırtılmasıdır.
- Kalça Çıkığı: Kalça kemiğinin normal pozisyonunu kaybetmesidir.
- Kas Yırtığı: Kalçayı oluşturan kasların aşırı gerilmesi ve zorlanması sonucu meydana gelir.
- Kemik Yarası: Kalça kemiklerinde oluşan yaralanmalardır.
- Kemik İltihabı: Kemik dokusunun iltihaplanması durumudur.
- Damar Hastalıkları: Kan damarlarının iltihaplanması ya da zarar görmesi sonucu ortaya çıkan hastalıklardır.
- Kuyruk Sokumu İltihabı: Kuyruk sokumunda meydana gelen iltihaplanmadır.
- Lomber Disc Hernisi: Bel fıtığı olarak bilinen bu rahatsızlıkta kalçada ağrı meydana gelebilir.
Kalça Ağrısında Hangi Doktor Müdahale Eder?
Kalça bölgesinde meydana gelen şikayetler için öncelikle bir aile hekimi ya da genel cerrahi uzmanına gözükülmesi tavsiye edilir. Söz konusu hekimler gerekli gördükleri takdirde hastayı yönlendirerek sürecin devamını sağlarlar. Kalça ağrısı şikayeti olan bireyler ortopedi ve travmatoloji uzmanlarına da başvuruda bulunabilirler. Ayrıca fizik tıp ve rehabilitasyon uzmanları da kalça ağrısı tedavisi konusunda yetkin hekimler arasında yer alırlar.
Kalça Ağrısı Tanısı Nasıl Konulur?
Kalça ağrısı tanısı konulabilmesi için öncelikle şikayetin detaylı bir şekilde dinlenilmesi ve değerlendirilmesi gerekir. Bireyin şikayetinin ne zamandan beri mevcut olduğu, şikayete neyin sebep olduğu ve şikayetin ne kadar sürdüğü gibi sorulara yanıt verilmesi tanı sürecine katkı sağlar. Bunun yanı sıra fiziksel muayene de tanıda önemli rol oynar. Hekimin yapacağı fiziksel muayene ile kalçada meydana gelen rahatsızlığın seviyesini öğrenmek mümkün olabilir.
Tüm bunların yanı sıra görüntüleme teknikleri de kalça ağrısı tanısında sıklıkla kullanılır. Görüntüleme teknikleri arasında şu yöntemler yer alır:
- X-ışını
- MR (İnsan Manyetik Rezonansı)
- BT (Bilgisayarlı Tomografi)
- Ultrason
Bazı durumlarda kan testi ve idrar testi de hekim tarafından istenebilir.
Kalça Ağrısının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kalça ağrısı tedavisi yöntemlerinden hangisinin uygulanacağına hekim belirler ve tedaviyi planlar. Kalça ağrısında şu yöntemler sıklıkla tercih edilir:
- Ağrı için ilaç tedavisi
- Ağrıyan bölge için fizik tedavi yöntemleri
- Ağrıyan bölgeye enjekte edilen kortikosteroid içeren enjeksiyonlar
- Şiddetli vakalarda ortopedi uzmanlarının önerdiği cerrahi müdahale
Bebeklerde Kalça Ağrısına Ne İyi Gelir?
Bebeklerde kalça ağrısı tekrarlayan huysuzluk, bacakları bükme, bacakları uzatıp geri çekme, bacakların diğer bacağı itme şeklinde hareket etme ya da bacakları açıp kapama şeklinde kendini gösterebilir. Bebeklerde kalça eklemine yönelik doğumsal problemler olabileceğinden bebek doğduktan sonra ilk altı hafta içinde bir ortopedi uzmanına muayene olması tavsiye edilir.
Bebeklerde gündelik kullanımda olan beşik tipi oturaklar, oto koltukları ve arabaların bebek taşıyıcıları; bebeğin kalçasını uzun süre bükülü şekilde tutarak bebeğin kalçasında eklem problemlerine sebep olabileceğinden bu tip araçların kullanımına dikkat edilmesi gerekir. Bunun yanı sıra bebeklerin altını sıcak bir zeminde yatırarak “açık bacak” egzersizleri yapmaları sağlanabilir. Bu egzersizlerin amacı bebeğin kalçasını çalıştırarak gelişimini desteklemektir.