Karın ağrısı, karın bölgesinde karnın alt kısmı da dahil olmak üzere genel bir ağrı ya da rahatsızlık hissidir. Daha çok mide ağrısı olarak bilinse de karın ağrısı daha genel bir tanımdır. Karın ağrısının şiddeti hafiften çok şiddetli ağrılara kadar değişkenlik gösterebilir. Karın ağrısı tek seferlik bir olay olabileceği gibi kronik bir rahatsızlığın da habercisi olabilir. Karın ağrısının yanı sıra bulantı, kusma ve ishal gibi semptomlara da rastlanabilir.
Karın Ağrısı Nedir?
Karın ağrısı, karın bölgesinde genel bir ağrı ya da rahatsızlık hissidir. Daha çok mide ağrısı olarak bilinse de karın ağrısı daha genel bir tanımdır. Karın bölgesi mide, bağırsaklar, karaciğer, böbrekler, pankreas ve yumurtalıklar gibi birçok organı içinde barındırır. Dolayısıyla karın ağrısının sebebi de birçok farklı faktör ve organla ilişkilidir. Karın ağrısı tek seferlik bir olay olabileceği gibi kronik bir rahatsızlığın da habercisi olabilir. Bu nedenle karın ağrısının tekrarlaması durumunda mutlaka bir uzman doktora başvurulması ve altında yatan sebebin bulunması gerekir.
Karında ağrı hissetmenin yanı sıra karında hassasiyet, karında şişkinlik ve karında gerginlik gibi diğer semptomlara da rastlanabilir. Karın ağrısının yanı sıra bulantı, kusma ve ishal gibi semptomlara da rastlanabilir.
Karın Ağrısının Nedenleri
Karın ağrısının nedenleri oldukça fazladır. Karın ağrısına neden olan faktörlerden bazıları hafif seyrederken bazıları ise hayatı tehdit eden durumlar olabilir. İşte karın ağrısının yaygın nedenleri:
- Mide ülseri
- Apandisit
- Pankreatit
- Safra taşı
- Böbrek taşı
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
- Laktaz intoleransı
- Kanda şeker düşüklüğü (hipoglisemi)
- Hamilelikle ilgili komplikasyonlar (dış gebelik vb.)
- Herniya (fıtık)
- Divertikülit
- Kruvak sendromu
- Çölyak hastalığı
- Yumurtalık kisti
- Kasık fıtığı
Karında ağrı hissettiren bu nedenlerin yanı sıra karın ağrısına sebep olabilecek birçok faktör bulunmaktadır. Karın ağrısının nedeni tam olarak belirlenemediği durumlarda ise fonksiyonel karın ağrısı tanısı konulabilir. Bu durum organik bir nedene bağlı olmayan karın ağrısıdır.
Karın Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Karın ağrısı genel olarak karında oluşan ve gerginliğe neden olan bir şikayettir. Bu şikayet hafif ve dayanılabilir düzeyde olabileceği gibi çok şiddetli ve dayanılmaz düzeyde de olabilir. Karın bölgesinde rahatsızlık hissi oluşmasına neden olan karın ağrısının belirtileri, kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir.
Ağrı dışında karında şişkinlik, karında gerginlik hissi, bulantı, kusma ve ishal gibi belirtiler de karın ağrısına eşlik edebilen semptomlar arasında yer alır.
Karın Ağrısı Ağrının Şiddetinin Belirlenmesi
Karın ağrısının şiddeti, kişilerin kendi deneyimleriyle değerlendirilir ve genellikle hafif, orta veya şiddetli olarak sınıflandırılır.
- Hafif karın ağrısı: Bu seviyedeki ağrı genellikle dayanılabilir ve günlük aktiviteleri etkilemeyen türdendir. Örneğin, yemek sonrası oluşan hafif şişkinlik veya gaz sancısı bu kategoriye girebilir.
- Orta karın ağrısı: Ağrı daha belirgin hale gelir ve bazı aktiviteleri zorlaştırabilir. Bu seviyedeki ağrı, bir doktora başvurmayı gerektirebilir. Örneğin, orta dereceli bir mide ülseri veya gastrit bu tip bir ağrıya neden olabilir.
- Şiddetli karın ağrısı: Bu tür ağrı genellikle dayanılmazdır ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Şiddetli apandisit veya safra kesesi iltihabı gibi durumlar bu tür ağrılara yol açabilir.
Ağrının şiddeti tek başına tanı koymak için yeterli olmayabilir. Bu nedenle, hekimler genellikle Ağrı Değerlendirme Ölçekleri
(Pain Assessment Scales) adı verilen ölçekleri kullanarak hastaların hissettikleri ağrının daha objektif bir değerlendirmesini yaparlar.
Karın Ağrısına Ne İyi Gelir?
Karın ağrısına iyi gelen yöntemler, karın ağrısının sebebine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Eğer karın ağrısı gaz veya şişkinlik gibi hafif sorunlardan kaynaklanıyorsa aşağıdaki yöntemler ile rahatlama sağlanabilir:
- Sıcak su torbasını karna koymak
- Ağrı kesici ilaçlar (doktor tavsiyesi ile)
- Sakinleşmek ve derin nefes egzersizleri yapmak
- Zencefil veya papatya çayı içmek
- Ağrıyan bölgeyi hareket ettirmek
Buna rağmen, karın ağrısı ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu nedenle:
- Eğer karın ağrısı şiddetliyse ve dayanılmaz hale geliyorsa acil servise başvurulması gerekir.
- Ağrı ile birlikte ateş, halsizlik, devam eden kusma veya bayılma gibi diğer belirtiler varsa mutlaka doktora danışılması gerekir.
Karın Ağrısı Tanıları
Karın bölgesindeki organların her biri ayrı ayrı incelenerek tarama testleri yapılması gerekir. Bununla birlikte fiziksel muayene ile birlikte kan sayımı, böbrek fonksiyon testleri, karaciğer fonksiyon testleri, tam idrar tahlili ve elektrolit seviyelerini belirleyen testler istenir. Gerek duyulursa hamilelik testi (beta HCG), pankreas enzimleri (lipaz ve amilaz), enfeksiyon belirteçleri (CRP ve sedimentasyon), tiroit testleri (TSH) ve kemik iliği biyopsisi istenebilir.
Tanıda görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılır. Röntgen, ultrason, MR veya BT taramaları ile vücudun iç yapıları incelenerek tanı konulmaya çalışılır. Gerek duyulursa endoskopi veya laparoscopy (karın içi ayna) yöntemine de başvurulabilir.
Karın Ağrısında Hangi Bölüm Bakılır?
Karın ağrısı yaşayan kişilerin öncelikle Dahiliye bölümüne başvurması gerekir. Dahiliye uzmanları, gerekli gördüklerinde hastaları ilgili branşlara yönlendireceklerdir. Eğer apandisit veya safra kesesi problemi gibi cerrahi bir durum söz konusuysa Cerrahi bölümü devreye girer ve hastalar ilgili cerrahlar tarafından tedavi edilirler.