Karpal Tünel Sendromu: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Karpal tünel sendromu, bilek bölgesindeki medyan sinirin sıkışmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle bilek veya avuç içinde karıncalanma, uyuşma ya da ağrı hissi ile kendini gösterir. Özellikle bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasıyla bu sendromla ilgili şikayetler artmıştır. Karpal tünel sendromunun tedavisi, genellikle belirtilerin hafifletilmesine yönelik yöntemlerle başlar; ancak, şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bu makalede, karpal tünel sendromunun belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi bulacaksınız.

Karpal Tünel Nedir?

Karpal tünel, bileğin el ile birleştiği yerde yer alan ve medyan sinir ile on iki tane tendonun geçtiği dar bir geçittir. Bu bölge, bileğin alt tarafında bulunan kemikler ve ligamentler tarafından çevrelenmiştir. Medyan sinir, kolun sinirlerinden biridir ve başparmak, işaret parmağı, orta parmağın ucu ve yüzük parmağının elinize yakın olan kısmının his ve hareketini kontrol eder. Aynı zamanda, elin iç kısmındaki bazı kasları kontrol eden ince lifler de içerir. Karpal tünelin içinde bulunan tendonlar ise parmakları hareket ettirmeyi sağlayan kasların uzantılarıdır. Karpal tünel sendromu, bu tünelin içinde oluşan basınç nedeniyle medyan sinirin sıkışması sonucunda ortaya çıkar.

Karpal Tünel Sendromu Nedir?

Karpal tünel sendromu (KTS), bilek bölgesindeki medyan sinirin bilekteki karpal tünel adı verilen bölümde sıkışmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu sendrom, bilek ve avuç içinde ağrı, uyuşukluk, karıncalanma hissi gibi belirtilere neden olabilir. Medyan sinir, başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın ucu ile yüzük parmağının elinize yakın olan kısmının his ve hareketini kontrol eder. Ayrıca, elin iç kısmındaki bazı kasları da kontrol eden ince lifler içerir. Karpal tünel sendromu, özellikle bilgisayar kullanımı gibi tekrarlayan hareketlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve tedavi edilmediğinde kalıcı hasara yol açabilir.

Karpal Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Karpal tünel sendromunun belirtileri genellikle bilek ve el bölgesinde meydana gelir ve zamanla kötüleşebilir. Bu belirtiler şunları içerir:

Uyuşukluk ve Karıncalanma: Özellikle başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın ucu ile yüzük parmağının elinize yakın olan kısmında uyuşukluk ve karıncalanma hissi oluşur. Bu his bazen tüm elinize yayılabilir.
Ağrı: Bilek, avuç içi veya parmaklarda ağrı hissedebilirsiniz. Ağrı genellikle hafif başlar ancak şiddetlenebilir.
Güçsüzlük: Elinizi sıkıca kapatmada zorluk çekebilirsiniz. Ayrıca nesneleri tutarken güçsüzlük hissedebilirsiniz.
Şaşkınlık: Bazı kişilerde parmakları kullanırken şaşkınlık hissi oluşabilir.
Belirtilerin Şiddeti: Karpal tünel sendromu belirtileri genellikle geceleri artar. Bileği bükmek veya telefonu kullanmak gibi aktiviteler belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilir.
Bilek Ağrısı: Genellikle bilek ağrısı olur ve bu ağrı avuç içine doğru yayılır.
Tutuş Gücünde Azalma: Tutma gücünde azalma yaşanır ve nesneleri tutarken zorlanabilirsiniz.
Gece Semptomları: Genellikle gece daha belirgin hale gelir; bileği bükmek veya telefonu kullanmak gibi aktiviteler belirtilerin şiddetlenmesine neden olabilir.

Bu belirtiler genellikle hafif başlar ancak zamanla kötüleşebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına danışarak değerlendirme almanız önemlidir.

Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?

Karpal tünel sendromunun kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir; ancak medyan sinirin geçtiği karpal tüneldeki basıncın artması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu basınç artışına yol açabilen bazı faktörler şunlardır:

Tekrarlayan El Hareketleri: Özellikle bilgisayar kullanımı gibi sürekli aynı hareketleri tekrarlamak, bilek bölgesindeki tendonların iltihaplanmasına neden olabilir. Bu durum da karpal tüneldeki basıncı artırarak sendroma yol açabilir.
Bilek Yaralanmaları: Bileğe alınan darbeler veya yaralanmalar karpal tünelin zarar görmesine neden olabilir.
Romatoid Artrit: Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları, karpal tünelin etrafındaki dokuları etkileyerek basıncı artırabilir.
Hormon Değişiklikleri: Hamilelik veya tiroid problemleri gibi durumlar vücuttaki sıvı dengesini etkileyerek karpal tünelde şişmeye neden olabilir.
Şeker Hastalığı: Diyabet hastalarının karpal tünel sendromuna yakalanma olasılığı daha fazladır. Ayrıca diyabet hastalarında sendromun daha ağır seyrettiği görülmektedir.
Aşırı Kullanım: Özellikle sürekli aynı hareketlerin yapıldığı mesleklerde çalışan kişilerde (örneğin müzisyenler veya marangozlar) aşırı kullanım sonucu sendrom görülebilir.
İltihaplı Hastalıklar: Lupus veya hipotiroidizm gibi iltihaplı hastalıklar da sendroma yol açabilir.

Bu faktörlerden biri veya birkaçı karpal tünel sendromuna neden olabilir; ancak her bireyde aynı belirtileri göstermeyebilir.

Karpal Tünel Sendromu Kimlerde Görülür?

Karpal tünel sendromu genellikle 30 ila 60 yaş arasındaki bireylerde daha sık görülmektedir. Kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha fazla görülmesinin nedeni ise kadınların anatomik olarak daha dar karpal tunellere sahip olmalarıdır. Ayrıca hamilelik döneminde de ödem nedeniyle sendromun görülme sıklığı artmaktadır.

Karpal tünel sendromunun görüldüğü diğer risk grupları ise şunlardır:

Sürekli bilgisayar kullanan kişiler
Tekrar eden el hareketleri yapan marangozlar, kasaplar veya müzisyenler gibi meslek grupları
Daha önce bilek yaralanması geçiren kişiler
Şeker hastaları
Tiroid rahatsızlığı olan bireyler
Romatoid artrit veya lupus gibi iltihaplı eklem hastalıkları olan kişiler

Karpal Tünel Sendromu Teşhisi Nasıl Konulur?

Karpal tünel sendromunun teşhisi genellikle fiziksel muayene ve belirtilerin gözlemlenmesiyle başlar. Doktorunuz elinizi muayene ederek hassasiyet, güçsüzlük ve diğer semptomları değerlendirecektir. Ayrıca bileğinizde hafif bir vurma ile parmak uçlarınızda uyuşukluk olup olmadığını kontrol edebilir (Tinel belirtisi). Medyan sinirin boyunca hafif bir vurma ile de aynı amaca ulaşılabilir.

Tanıda kullanılan diğer yöntemler arasında şunlar bulunur:

Elektromyografi (EMG): Sinirlerin elektriksel uyarılarını ölçen bu test, medyan sinirin bilekteki elektriksel iletim hızını değerlendirir. Yavaşlama varsa bu, sinirin sıkıştığını gösterir.
Sinir İletim Testi (Nerve Conduction Study – NCS): Bu testte küçük bir elektrik akımı verilir ve sinirin iletim hızındaki değişiklikler ölçülür. Karpal tünel sendromunda bu hız genellikle yavaştır.
Ultrason veya MRI Tarama: Bileğinizin görüntülerinin alınmasıyla sinirin durumu değerlendirilebilir; ancak bu testler genellikle teşhiste son çare olarak kullanılır.

Teşhis için en önemli adım semptomların doğru bir şekilde değerlendirilmesidir. Eğer sizde karpal tünel sendromu belirtileri mevcutsa, bir sağlık uzmanına başvurarak değerlendirme almanız önemlidir.

Karpal Tünel Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Karpal tünel sendromunun tedavisi genellikle semptomların hafifletilmesine yönelik yöntemlerle başlar. Tedavi seçenekleri arasında konservatif (cerrahi olmayan) yöntemler ve cerrahi müdahale bulunur. İşte detaylı bir açıklama:

Cerrahi Olmayan Tedaviler

Bu tedaviler genellikle semptomları hafifletmek için uygulanır:

Dinlendirme: Özellikle tekrarlayan hareketlerden kaçınarak bileği dinlendirmek semptomları hafifletebilir.
Atel Kullanımı: Bileğinizi düz tutan bir atel kullanmak, bilek hareketlerini sınırlandırarak medyan sinir üzerindeki baskıyı azaltabilir. Gece yatarken atel takılması önerilir.
Steroid Enjeksiyonları: Bileğe enjekte edilen kortikosteroid ilaçlar iltihabı azaltarak semptomları hafifletebilir.
Ağrı Kesiciler: Reçetesiz satılan nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ağrıyı azaltabilir.
Fizik Tedavi: Fizik tedavi uzmanı tarafından önerilen egzersizler medyan siniri rahatlatabilir ve semptomları hafifletebilir.

Cerrahi Müdahale

Eğer cerrahi olmayan yöntemlerle semptomlar hafiflemezse veya semptomlar ilerleyici bir şekilde kötüleşirse cerrahi müdahale önerilebilir. Cerrahinin amacı karpal tunelin basısını azaltmaktır. Cerrahi yöntemler genellikle açık veya endoskopik olarak yapılır:

Açık Cerrahi: Bileğinize küçük bir kesik yapılarak ligament kesilir ve medyan sinirin üzerindeki basınç azaltılır. Bu yöntem daha yaygındır ve uzun süreli iyileşme gerektirebilir.
Endoskopik Cerrahi: Daha az invaziv bir yöntemdir; ancak her durumda uygun olmayabilir. Bu yöntemde daha küçük kesikler yapılır ve endoskop adı verilen ince bir tüp kullanılarak işlem gerçekleştirilir. Genellikle daha hızlı iyileşme süresi vardır.

Cerrahi müdahale sonrası fizik tedavi önerilebilir. Ayrıca eldiven benzeri ateller ile bileğinizi koruyabilirsiniz. Ameliyat sonrası elinizde hassasiyet kaybı olabilir; ancak bu durum geçicidir.

Karpal Tünel Sendromunda Fizik Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Fizik tedavi, karpal tünel sendromu tedavisinde önemli bir rol oynar ve genellikle cerrahi müdahaleden önce tercih edilir. Fizik tedavi yöntemleri şu şekildedir:

1. Egzersiz Programları

Fizik tedavi uzmanı, semptomların şiddetine bağlı olarak size özel egzersiz programları oluşturacaktır:

Güçlendirme Egzersizleri: Avuç içi açma-kapama egzersizleri, lastikli eldiven kullanarak yapılan itme çekme hareketleri gibi güçlendirici egzersizler medyan siniri destekleyen kasları güçlendirebilir.
Germe Egzersizleri: Bileğinizi düz tutarak parmak uçlarınıza kadar germe yapmanız ya da avuç içinizi düz bir yüzeye itmeniz bilek esnekliğini artırabilir.

2. Uygulamalar

Fizik tedavi uzmanı tarafından uygulanan teknikler şunlardır:

Soğuk Kompres: Bileğinize soğuk kompres uygulamak şişliği azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir.
Ultrason Terapi: Ultrason dalgaları kullanılarak dokulara derin ısı uygulanır, bu da kan akışını artırır ve iyileşmeyi hızlandırabilir.

3. Elektroterapi Yöntemleri

Bu yöntemler ağrıyı yönetmeye yardımcı olabilir:

Transkütanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu (TENS): TENS cihazı düşük voltajlı elektrik akımları vererek ağrıyı yönetmeye yardımcı olur. Cihaz vücudunuza yapışkan elektrotlar yardımıyla bağlanır ve elektrik akımları vererek ağrıyı yönetmeye yardımcı olur.

4. Bilgilendirme ve Danışmanlık

Fizik tedavi uzmanı, sizinle birlikte şu konuları ele alır:

İşle ilgili düzenlemeler: Eğer işiniz tekrarlayan bilek hareketlerini gerektiriyorsa iş pozisyonunuzda değişiklik yapmanız gerekebilir (örneğin klavye yüksekliği ayarlamak).
Aletlerin değiştirilmesi: El aletlerini değiştirmek veya yumuşak kollar kullanmak bilekteki stresi azaltabilir.

Karpal Tünel Sendromunun Önlenmesi İçin Ne Yapılmalıdır?

Karpal tünel sendromunu tamamen önlemek zor olabilir; ancak bazı önlemler alarak riskini azaltabilirsiniz:

Düzenli Molalar Verin: Özellikle bilgisayar başında uzun süre çalışıyorsanız düzenli aralıklarla mola verin ve ellerinizi dinlendirin.
Doğru Pozisyonu Seçin: Bilgisayar kullanırken oturma pozisyonunuza dikkat edin; ekran göz hizasında olsun ve bilekler düz pozisyonda kalsın.
Ergonomik Ekipmanlar Kullanın: Klavye, fare gibi ekipmanların ergonomik olmasına dikkat edin; gerekirse bileklik kullanarak bileğinizin desteklenmesini sağlayın.
Aletlerinizi Değiştirin: El aletlerini değiştirerek kullanımınızı çeşitlendirin; yumuşak kollarla çalışan aletler tercih edin.
Egzersiz Yapın: Ellerinizi ve kollarınızı güçlendiren egzersizler yaparak riski azaltabilirsiniz; özellikle bileklerinizi esnetmeye özen gösterin.
Hidrasyonunuzu İyi Ayarlayın: Vücudunuzun sıvı dengesini iyi ayarlayın; yeterli miktarda su içerek ödemi azaltabilirsiniz.
Dengeli Beslenin: Beslenmenizde dengeli davranarak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini aldığınızdan emin olun; özellikle omega 3 yağ asitleri bakımından zengin besinler tüketmek iltihabı azaltabilir.