Karpal tünel sendromu, ellerin bilek kısmında, el bileği kemiği (karpal kemikler) tarafından oluşturulan dar kanalın sinirlere yaptığı baskı sonucu ortaya çıkan durumdur. Bu sendrom, özellikle bilgisayar kullanımı, uzun süre fare kullanma, çeşitli meslek gruplarında tekrarlayan elleri kullanma ve hamilelik gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Karpal tünel sendromunun en belirgin belirtisi elde uyuşma ve karıncalanmadır. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, fizik tedavi ve cerrahi yöntemler bulunmaktadır.
Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Karpal tünel sendromu, özellikle bilek bölgesindeki karpal tünel adı verilen dar bir kanaldan geçen median sinirin baskı altında kalması sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Karpal tünel, bilek kemiği (karpal kemikler) ve ligamentlerin oluşturduğu bir kanaldır. Bu kanaldan median sinir ile birlikte parmakları ve bileği kontrol eden tendonlar geçer. Karpal tünel sendromunda median sinirin bası altında kalması sonucu elde uyuşma, karıncalanma, ağrı ve güçsüzlük hissi oluşur.
Karpal Tünel Sendromu Kimlerde Görülür?
Karpal tünel sendromu, özellikle sinir üzerinde baskı oluşturan tekrarlayıcı hareketlerin yapıldığı meslek gruplunda çalışan kişilerde daha sık görülür. Bu meslekler arasında bilgisayar programcılığı, muhasebecilik, dikiş, nakış, marangozluk ve şoförlük gibi meslekler yer alır. Ayrıca hamilelik dönemindeki kadınlarda hormonal değişiklikler nedeniyle de bu sendrom görülebilir.
Karpal Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Karpal tünel sendromunun belirtileri genellikle elde ve parmaklarda meydana gelir. Bu belirtiler zamanla artış gösterir ve kişilerin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir. Karpal tünel sendromunun yaygın belirtileri şunlardır:
-
Uyuşma: Özellikle başparmak, işaret parmağı ve orta parmakta meydana gelir. Bu uyuşma gece daha belirgin olabilir.
-
Karıncalanma: Uyuşmanın yanı sıra parmaklarda karıncalanma hissi de olabilir.
-
Ağrı: Bilekten kolun ortasına kadar uzanan ağrılar yaşanabilir.
-
Güçsüzlük: Elde güçsüzlük hissi oluşabilir ve nesneleri tutmak zorlaşabilir.
-
Şok hissi: Parmaklara hafif dokunmalarda şok hissi oluşabilir.
Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?
Karpal tünel sendromunun en önemli nedeni median sinirin karpal tünelden geçerken maruz kaldığı baskıdır. Median sinir; başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın yanı sıra yüzük parmağının yarısını kontrol eden ve elde hisleri sağlayan bir sinirdir. Bu sinirin olduğu bölgede meydana gelen şişlik veya iltihaplanma karpal tüneli daraltır ve median siniri sıkıştırır. Bunun sonucunda elde uyuşma, karıncalanma ve ağrı gibi belirtiler ortaya çıkar. Karpal tünel sendromunun diğer nedenleri ise şunlardır:
-
Tekrarlayan hareketler: Uzun süre aynı hareketlerin yapılması, özellikle bileği zorlayan hareketler karpal tünel sendromuna neden olabilir. Özellikle bilgisayar kullanımı, dikiş, nakış gibi el işleri yapan kişilerde daha sık görülür.
-
Osteoartrit: Eklem hastalıkları olan osteoartrit elleri de etkileyebilir. Osteoartrit sonucu elde oluşan kemik çıkıntıları median sinire baskı yaparak karpal tünel sendromuna neden olur.
-
Romatoid artrit: Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları elle ilgili tendonların iltihaplanmasına neden olabilir. El tendonlarının iltihaplanması da karpal tünelin daralmasına yol açar.
-
Hipotiroidizm: Tiroidin yetersiz çalışması sonucu ortaya çıkan hipotiroidizm de karpal tünel sendromuna neden olabilir.
-
Diyabet: Uzun süreli diyabet hastalarında el ve ayaklarda sinir hasarı meydana gelebilir. Diyabetik nöropati sonucu elde sinir hasarı da karpal tünel sendromuna zemin hazırlayabilir.
-
Aylak hastalığı (Akantosis nigrikans): İnsülin direncine bağlı olarak ciltte koyulaşmalar meydana gelen aylak hastalığı da karpal tünel sendromuna neden olabilir.
-
Hamilelik: Hamilelik döneminde vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler nedeniyle de bu sendrom görülebilir.
-
Obezite: Aşırı kilonun yarattığı fiziksel yük de karpal tünel sendromunu tetikleyebilir.
Karpal Tünel Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Karpal tünel sendromunun teşhisi genellikle fiziki muayene ve hastanın öyküsüne dayanarak konur. Doktor, hastanın öyküsünde belirtilerin ne zaman başladığı, hangi aktivitelerin tetiklediği ve hangi parmakların etkilendiği gibi bilgileri alır. Ayrıca fiziki muayene sırasında bilekte şişlik, hassasiyet ve sıcaklık artışı gibi bulgular araştırılır. Tanıyı doğrulamak için bazı testler yapılabilir:
-
Elektromyografi (EMG): Bu testle elektrik akımının median sinir boyunca ne kadar hızlı iletildiği ölçülür. Median sinirin iletim hızının yavaşlaması karpal tünel sendromunun göstergesi olabilir.
-
Sinir iletim hızı testi: Elektromyografi testiyle benzer özellikler taşıyan bu testte da median sinirin iletim hızı ölçülerek teşhis konulabilir.
-
Ultrasonografi: Bilekten ultrasonografi yapılarak median sinirin genişliği ölçülür. Genişlemenin tespit edilmesi de karpal tünel sendromunun göstergesi sayılır.
Karpal Tünel Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Karpal tünel sendromunun tedavisinde öncelikle semptomların hafifletilmesi ve median sinirin üzerindeki baskının azaltılması hedeflenir. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, fizik tedavi, atel kullanımı ve cerrahi müdahale yer alır. Bu tedavi yöntemleri şunlardır:
1. İlaç tedavisi
Karpal tünel sendromunun tedavisinde genellikle anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar eldeki iltihabı azaltmaya yardımcı olur ve semptomların hafiflemesini sağlar. Ayrıca ağrı kesici ilaçlar da semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte steroid enjeksiyonları da tedavi seçenekleri arasında yer alır. Steroid enjeksiyonları doğrudan karpal kanala yapılır ve şişliği azaltarak semptomların hafiflemesine yardımcı olur.
2. Fizik tedavi
Fizik tedavi, karpal tünel sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynar. Fizik tedavi uzmanı tarafından uygulanan özel egzersizler tendonları güçlendirir ve hareketliliği artırır. Ayrıca fizik tedavide kullanılan ultrasound ve elektromanyetik dalgalar iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
3. Atel kullanımı
Karpal tünel sendromunda el bileğinin hareket etmesi semptomları tetikleyebilir. Bu nedenle atel kullanımı el bileğinin hareketini kısıtlayarak semptomların hafiflemesine yardımcı olur. Genellikle gece yatarken takılan ateller uyku sırasında semptomların artışını engelleyebilir.
4. Cerrahi müdahale
Karpal tünel sendromunda semptomlar şiddetli ise ve diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamazsa cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahide karpal tüneli oluşturan ligamentler kesilerek median sinirin üzerindeki baskı azaltılır. Cerrahi müdahale sonrası hastaların büyük bir kısmında semptomlar hafifler ve el fonksiyonları düzelir.