Kolon kanseri, kalın bağırsak olarak da bilinen kolonun iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Kolon kanserinin en yaygın belirtisi bağırsak hareketlerinde değişikliklere neden olabilen ve ilerleyen dönemlerde şiddetli ağrılara yol açabilen bağırsak kanseri belirtileridir. Kolon kanserinin ilk belirtileri genellikle hafif ve belirsiz olduğu için bu belirtilerin ciddiye alınmaması söz konusu olabilir.
Günümüzde, kolon kanserinin erken evrede yakalanması ve tedavi edilmesi mümkün olmaktadır. Fakat erken evrede yakalanamayan kolon kanseri hastalarında şiddetli ağrı, kilo kaybı, yorgunluk, iştahsızlık ve bağırsak hareketlerinde değişiklikler gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Kolon Kanseri Nedir?
Kolon kanseri, kalın bağırsakta bulunan normal hücrelerin anormal hale gelerek tümör oluşturmasıyla gelişen bir kanser türüdür. Kalın bağırsak olarak da bilinen kolon, ince bağırsak ile rektum arasında kalıcı bir atık olarak adlandırılan dışkıyı taşımaktadır. Kolonun görevi sindirim sisteminde besinlerin son aşamasında sindirimine yardımcı olmak ve vücuttan dışarı atılacak yiyecek artıklarını dışkı halinde vücut dışına çıkarmaktır.
Kolon kanseri sürecinde kolonun içini kaplayan hücrelerde DNA hasarı meydana gelir. Bu hasar sonucu hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya ve yeni hücreler oluşturmaya başlar. Oluşan bu yeni hücreler sağlıklı hücrelerden farklı olarak görevleri yoktur ve hızla çoğalırlar. Bu yeni hücrelerin bazıları tümör oluşturacak şekilde bir araya gelebilir. Tümörler ise kanserli hücrelerden oluşan, vücudun diğer bölgelerine yayılabilen kütlelerdir. Kolon kanseri tümörleri küçük polipler şeklinde de oluşabilmektedir.
Kolon Kanseri Ağrı Yaparmı?
Kolon kanseri, kalın bağırsakta görülen bir kanser türü olduğu için hastalık ilerlediğinde şiddetli ağrı yapabilmektedir. Kolon kanserinin ağrı yapıp yapmaması tümörün yerine ve metastaz yaptığı yerlere bağlıdır. Kolon kanserinin erken evrelerinde ağrı görülmeyebilir ancak hastalık ilerlediğinde ve tümör büyüdüğünde ağrı meydana gelmektedir. Bu ağrı bölgesel olabileceği gibi vücudun farklı yerlerinde de hissedilebilmektedir.
Kolon Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Genel olarak kanser belirtileri; yorgunluk, açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık ve hastalığa bağlı şiddetli ağrı olarak bilinmektedir. Fakat bu belirtiler sadece kolona bağlı gelişen kolon kanserine özgü belirtiler değildir. Kolon kanseri belirtileri de diğer birçok kanser türünde görülen belirtilerle benzerlik göstermektedir.
Kolon kanserinin en yaygın belirtileri arasında bağırsak hareketlerinde meydana gelen değişiklikler ve bunlara bağlı gelişen karın ağrısı yer almaktadır. Colon kanseri ile ilişkili görülen diğer yaygın belirtiler ise şunlardır:
- Kanamalı Dışkılama: Kolon kanserinin en yaygın belirtilerinden birisi dışkıda kan görülmesidir.
- Karın Ağrısı: Kanserli hücrelerin büyümesi ile kalın bağırsağın genişlemesi ve gerilmesine bağlı olarak karın ağrısı meydana gelebilir.
- Bağırsak Hareketlerinde Değişiklik: Colon kanseri neden olduğu için kabızlık veya ishal gibi bağırsak hareketlerinde değişikliklere yol açabilir.
- Kilo Kaybı: Nedeni tam açıklanamayan kilo kaybı colon kanseri habercisi olabilir.
- Yorgunluk: Colon kanseri nedeniyle vücutta kansızlık meydana gelebilir. Kansızlığa bağlı olarak yorgunluk hissedilebilir.
- İştahsızlık: Yine kolon kanserine bağlı olarak iştahsızlık meydana gelebilir.
Karbın Neresinde Ağrı Olursa Kolon Kanseri Düşünülmeli?
Kolon kanseri sürecinde tümörün yerine ve metastaz yaptığı yerlere bağlı olarak ağrı farklı bölgelerde hissedilebilmektedir. Genellikle kolon kanserinin en sık görüldüğü yer sağ kolon olarak bilinmektedir. Sağ kolon kanseri olarak da adlandırılan bu durumda tümörün büyümesine bağlı olarak kişinin sağ kısım karın ağrısı çekmesi söz konusudur.
Tümörün metastaz yaptığı yerlerden biri de rektumdur. Rektumun kolonla birleştiği yer sağ taraf rektum olarak bilinir ve buradaki tümörlere bağlı olarak kişide sağ rektum ağrısı meydana gelir. Sağ rektum ağrısı kadınlarda jinekolojik problemlerden dolayı, erkeklerde ise ürolojik problemlerden dolayı da oluşabileceği için tanı koymak zorlaşabilir.
Kolon kanserinin diğer bir sık görüldüğü yer sol kolon olarak bilinmektedir. Sol kolon tümörlerine bağlı olarak kişide sol karın ağrısı meydana gelir. Sol kolonda meydana gelen tümörlere bağlı olarak kişide dışkıda kan görülme ihtimali vardır.
Tüm bu bilgiler ışığında sağ karın ağrısı olan kişilerin değerlendirilmesinde ürolojik problemler, sol karın ağrısı olan kişilerin değerlendirilmesinde ise jinekolojik problemler akla gelmelidir. Bağırsak hareketlerinde değişiklik, dışkıda kan görülmesi, ishal ya da kabızlık gibi kolon kanserini düşündüren diğer semptomlar varsa bu durumda kolon kanseri akla gelmeli ve gerekli tetkikler yapılmalıdır.
Ağrısız Kolon Kanseri Olur Mu?
Kolon kanserinin erken dönemlerinde belirti olarak sadece dışkıda kan görülmesi ya da bağırsak hareketlerinde değişiklik olması söz konusu olabilir. Erken evre kolon kanserinin hiçbir belirtiye sebep olmaması da mümkün olduğundan daha çok görüntüleme yöntemleri ile tesadüfen saptanabilir.
Kolon Kanseri Ağrısı Nasıl Olur?
Kolon kanserinin ağrısı genel olarak karın ağrısı şeklinde hissedilmektedir. Kanserli hücrelerin büyümesi ile kalın bağırsağın genişlemesi ve gerilmesine bağlı olarak karında ağır hissedilmesi söz konusudur. Bunun yanı sıra kolon kanserinin metastaz yaptığı yerlerden biri de rektumdur. Rektumun kolonla birleştiği yer sağ taraf rektum olarak bilinir ve buradaki tümörlere bağlı olarak kişide sağ rektum ağrısı hissedilmektedir.
Ağrının yanı sıra kolon kanserinin en sık görülen belirtileri arasında dışkıda kan görülmesi ve bağırsak hareketlerinde değişiklik olması da yer almaktadır.
Kolon Kanseri Neden Oluşur?
Kolon kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir fakat oluşma sürecinde etkili olabilecek faktörler üzerine bilim insanları tarafından araştırmalar yapılmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre kolon kanserinin oluşma sürecinde etkili olabilecek faktörler şunlardır:
- Diyet: Yüksek yağ içeren ve düşük lif içeren beslenme colon kanseri riskini artırabilmektedir.
- Kilo: Obezite colon kanseri riskini artıran faktörlerden birisidir.
- Tütün Kullanımı: Sigara içme habitusu colon kanseri riskini artırmaktadır.
- Alkol Kullanımı: Alkol tüketiminin miktarı arttıkça colon kanseri riskide artmaktadır.
- Bazı Hastalıklar: İnflamatuar barsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi) colon kanseri riskini artırmaktadır.
- Aile Öyküsü: Genetik yatkınlığı olan kişilerde colon kanseri görülme sıklığı daha fazladır.
- Yaş: 50 yaş üstünde colon kanseri görülme sıklığı artmaktadır.
Kolon Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Gastroenterolog tarafından yapılan muayene sırasında hastanın bildirdiği şikayetlere yönelik bir değerlendirme yapılması söz konusudur. Eğer hastada dışkıda kan görülmesi, anemi gibi bulgular varsa bu durum kolona yönelik tetkiklerin yapılmasını gerektirir. Gerekli yönlendirmeyi yapan doktor hastayı kolonoskopi için uygun birimlere yönlendirmektedir.
Kolon kanserinin tanısında alt gastrointestinal sistemin görüntülenmesi amacıyla kolonoskopi işlemi yapılması gerekir. Kolonoskopi işleminde kalın bağırsağın tamamını görmek için uzun bir tüp olan kolonoskop tüpü rektumdan itibaren kalın bağırsağa kadar ilerletilir ve kalın bağırsağın görsel görüntüsü elde edilir. İşlem sırasında kalın bağırsağın iç yüzeyinden anormal bir doku olup olmadığı kontrol edilir ve gerekiyorsa buradan biyopsi alınabilir.
Kolon Kanseri Tedavisi Nasıldır?
Kolon kanseri tedavisinde genel olarak 3 ana yaklaşım söz konusudur. Bunlar cerrahi tedavi, kemoterapi ve radyoterapidir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi yöntemler kullanılarak kolon kanserinin tedavisi yapılabilir. Cerrahi yöntemler içerisinde laparoskopik cerrahi yöntemi de yer alır. Laparoskopik cerrahi yönteminde karında küçük kesiler açılarak içerisine kamera ve özel aletler sokulur. Bu yöntem sayesinde daha az doku hasarı meydana gelir ve hastanın daha hızlı bir şekilde iyileşmesi söz konusu olabilir.
Kemoterapi
Kemoterapi ilaçları dolaşım sistemine verilerek tüm vücutta etki gösterir. Kolon kanserinde kemoterapi genellikle ameliyattan önce tümörü küçültmek için ya da ameliyattan sonra tekrarlama riskini azaltmak için verilir.
Radyoterapi
Bazı kolon kanseri hastalarında radyoterapi de tedavi yöntemleri arasında yer alabilir.
Kolon Kanseri Tekrar Edermi?
Eğer erken evrede yakalanıp uygun tedavi gören hastalarda nüks kolon kanseri görülme ihtimali düşüktür fakat ileri evrede yakalanan hastalarda bu durum daha sık görülmektedir.
Nüks kolon kanseri görülme ihtimaline karşılık hastaların tedavileri tamamlandıktan sonra belirli aralıklarla takip edilmeleri gerekir. Yapılan takiplerde herhangi bir belirti saptanmaması ya da görüntüleme yöntemlerinde nüks colon kanseri bulgusu saptanmaması durumuna hasta remisyona girmiştir denir. Kolon kanserinde remisyona giren hastalarda nüks olasılığı her ne kadar bulup tekrar tedavi gereksinimi olsa da uzun süreli yaşam beklentisi yüksek olan hastalardandır.