Menopoz, kadınların doğurganlık döneminin sona erdiği bir süreçtir ve bu süreçte birçok hormonal değişiklik yaşanır. Menopoz süreci içerisinde ve sonrasında en çok rastlanan sorunlardan biri de meme ağrısıdır. Meme ağrısının menopozda ve sonrasında sık görülen bir durum olduğunu kabul etmekle birlikte, bu ağrının her zaman normal bir durum olmadığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Zira menopozda yaşanan her ağrının yalnızca hormonal değişikliklere bağlı olduğu düşüncesi, bazı sağlık sorunlarının göz ardı edilmesine neden olabilir.
Menopoz Sonrası Meme Ağrısı Neden Olur?
Menopoz süreci ve sonrası meme ağrısı genellikle kadınlarda görülen meme kanseri türlerinin menopoz öncesi dönemlerine göre daha az agresif özellikte olmasıyla ilişkilendirilmektedir. Ancak bu durum her zaman geçerli olmayabilir; menopoz sonrası döneminde de agresif kanser türleri ortaya çıkabilir. Bu nedenle menopoz süreci ve sonrasında yaşanan meme ağrılarının ihmal edilmemesi ve mutlaka bir uzmana danışılarak nedeninin netleştirilmesi gerekir.
Menopoz döneminde yaşanan meme ağrılarının en sık nedeni, hormon seviyelerindeki dalgalanmalardır. Menopoz süreci içerisinde östrojen ve progesteron hormonlarındaki değişimlerin yanı sıra, menopoz sonrası dönemde östrojen hormonunun üretiminin tamamen durması da meme dokusunda ağrıya neden olabilmektedir. Bu ağrı genellikle hafif ve dayanılabilir düzeydedir. Ancak menopoz sonrası döneminde östrojenin üretimi tamamen durmuşsa ve buna rağmen hala devam eden ağrılar söz konusuysa, bu durumun altında yatan farklı bir sağlık sorunu olabilir.
Meme ağrısının menopoz dönemine bağlı olduğu düşünülüyorsa, menopoz öncesi dönem ile menopoz sonrası dönem arasındaki farkın iyi anlaşılması gerekir. Zira menopoz öncesi dönem ile menopoz sonrası dönemi arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır.
Memenin Normal Yapısı ve Menopoz Öncesi Dönem
Ergenlik döneminden itibaren kadınlarda 2-3 haftada bir adet döngüsüne bağlı olarak östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri değişir. Adet döngüsünün foliküler (ilk) döneminde östrojen seviyesi artar ve memelerde büyüme, dolgunluk ve hassasiyete neden olur. Adet döneminin başlamasıyla birlikte östrojen seviyesi hızla düşer, progesteron seviyesi de adetten yaklaşık 1 hafta sonra düşmeye başlar. Progesteron seviyesinin düşmesiyle memelerdeki hassasiyet de azalır. Menopoz öncesi dönemlerde ise bu 2-3 haftada bir yaşanan hormon değişimlerine bağlı olarak memelerde büyüme, dolgunluk hissi ve hassasiyet olurken, adet döneminin başlamasıyla birlikte bu belirtiler azalır.
Menopoz öncesi dönemde yaşanan bu semptomlar kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bazı kadınlarda adet döneminden önce meme hassasiyeti ve ağrı gibi semptomlar daha belirgin olabilir. Bu semptomlar menopozla birlikte azalma eğilimi gösterir ancak menopoz sonrası döneminde östrojenin tamamen kesilmesiyle birlikte meme ağrıları çoğunlukla kaybolur. Ancak bazı kadınlarda daha hafif düzeyde de olsa menopoz sonrası dönemde de devam edebilir.
Memenin Normal Yapısı ve Menopoz Sonrası Dönem
Menopoz döneminin başlamasıyla birlikte memelerdeki bağ dokusu ve yağ dokusu değişime uğrar. Menopoz sonrası dönemde östrojen hormonu üretimi tamamen durduğu için artık her 2-3 haftada bir östrojen seviyesindeki artışa bağlı olarak meydana gelen meme büyümesi, dolgunluk hissi ve hassasiyet gibi semptomlar da yaşanmaz. Dolayısıyla menopoz sonrası dönemiyle birlikte memelerde meydana gelen değişimlerin menopoz öncesine göre daha belirgin olması beklenir. Bu değişimler genel olarak memelerin sarkması, hacminin azalması ve daha sert bir dokuya sahip olması şeklinde kendini gösterir.
Bazı kadınlarda menopoz sonrası dönemiyle birlikte yıllar boyunca sürebilecek meme ağrıları yaşanabilir. Bu ağrılar genellikle her iki memede de aynı anda meydana gelir ve adetin olmadığı için lokalize bir bölgeyle sınırlı değildir. Menopoz sonrası dönemde hem hormonal nedenlere bağlı olarak hem de bazı sağlık sorunları nedeniyle meydana gelen meme ağrıları hafif düzeyde olabilir ancak bazı kadınlarda dayanılmaz seviyeye ulaşabilir.
Menopoz Döneminde Meme Ağrısı Nasıl Bir Ağrıdır?
Menopoz döneminde memelerde yaşanan değişimlere bağlı olarak meydana gelen ağrılar genellikle her iki memede de aynı anda hissedilen, yaygın ve hafif düzeydedir. Bu ağrılar menopoz öncesi dönemle kıyaslandığında daha az şiddetli ve dayanılabilir düzeydedir. Menopozdan sonra görülen şiddetli ve dayanılmaz düzeydeki ağrıların altında yatan nedenin mutlaka aydınlatılması gerekir.
Meme kanseri nedeniyle meydana gelen ağrılar ise daha lokalize özellikte olabilir ve cilt üzerinde de değişikliklere neden olabilir. Kanserden kaynaklanan ağrılar ayrıca memenin normal dokusu ile karıştırılabilecek kadar hafif de olabilir ancak bu ağrı giderek şiddetini arttırabilir. Kanser kaynaklı ağrı genellikle kansere etki eden tedaviler sonrasında da devam edebilir.
Menopoz Sonrası Meme Ağrısını Hafifleten Yöntemler
Menopoz sonrası dönemde meydana gelen hafif düzeydeki meme ağrıları için genellikle herhangi bir tedavi yöntemi önerilmez. Ancak menopozun sağlıklı bir şekilde geçirilmesine yardımcı olacak bazı yöntemler sayesinde bu şikayetlerin şiddeti azaltılabilir.
Dengeli Beslenme
Dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeninin kurulmasıyla birlikte menopozun semptomları hafifletilebilir. Özellikle yeterli kalsiyum ve D vitamini alımı, osteoporoz riskini azaltır; sağlıklı yağlar kalp sağlığını destekler; sebze ve meyve tüketiminin arttırılması lif alımını yükselterek kabızlık gibi sindirim sorunlarını azaltır.
Bitkisel Takviyeler
Menopoz döneminde östrojen seviyesinin doğal yollarla desteklenmesiyle birlikte bu süreçte yaşanan semptomların hafifletilmesi mümkün olabilir. Östrojen seviyesini dengelemeye yardımcı olan üzüm çekirdeği, keten tohumu, soya fasulyesi gibi bitkisel takviyeler özellikle menopoz dönemindeki kadınlar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.
Düzenli Egzersiz
Düzenli egzersiz, menopozun semptomlarını hafifleten önemli bir faktördür. Özellikle ağırlık içeren egzersizler bağ dokusunu güçlendirirken, kardiyo türündeki egzersizler ise kalp sağlığını destekler. Menopoz döneminde yoga gibi esneme ve gevşeme odaklı egzersizlerin yanı sıra aerobik egzersizlerinin de düzenli olarak yapılması semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Sigarayı Bırakmak
Sigarayı bırakmak menopoz semptomlarını hafifletebilir ve genel sağlık üzerinde birçok olumlu etkiye sahip olabilir.
Stresten Uzak Durmak
Stresle başa çıkma yöntemlerinin geliştirilmesiyle birlikte menopozun semptomları daha hafif şekilde atlatılabilir. Meditasyon, nefes egzersizleri, tai chi gibi gevşeme teknikleri stres seviyesini azaltarak hormon dengesinin korunmasına yardımcı olur.
Yaşam Tarzında Değişiklikler Menopoz Sonrası Ağrıyı Hafifletebilir mi?
Menopoz sonrası meme ağrıları için yaşam tarzında yapılacak olumlu değişiklikler bu şikayetlerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek daha kaliteli bir yaşam sürülmesini sağlayarak genel memnuniyeti arttırabilir.
Meme Kanseri Menopozda Ağrı Yapar mı?
Meme kanseri menopozda başlayabilir; ayrıca daha önce tanı konmuş olan meme kanseri de menopoz döneminde ilerleyebilir. Kanser kaynaklı ağrılar genellikle lokalize şekilde ortaya çıkabilir; ancak bu ağrı yoğunluk açısından değişkenlik gösterebilir. Kanser tedavisi gören bireylerde kemoterapi veya radyoterapi gibi tedavilerle birlikte vücudun farklı bölgelerinde de ağrılar yaşanabilir.
Menopoz kaynaklı yaşanan şikayetler ile kanserden kaynaklanan semptomlar birbirine benzeyebilir; bu nedenle mutlaka uzman bir doktora danışılması gerekir. Tecrübeli bir uzman hekim tarafından değerlendirilen hastanın şikayetlerinin sebepleri netleştirilerek kişiye özel tedavi planı oluşturulabilir.
Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Menopoz sürecinin normal seyrinde hafif düzeyde meme ağrıları yaşanması beklenen bir durumdur; ancak bu şikayetlerin şiddeti artıyorsa farklı bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Menopoz kaynaklı şikayetler genellikle 6 ay – 1 yıl içerisinde azalma eğilimi gösterir; fakat azalmayan veya giderek şiddetini arttıran meme ağrıları mutlaka uzman bir doktora danışılarak değerlendirilmelidir.