Sol üst karın boşluğunda ağrı, sindirim sistemi problemlerinden kas zorlanmasına kadar farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu bölgedeki iç organlarda oluşan sorunlar da sol üst karın boşluğunda ağrı meydana getirebilir. Ağrının şiddeti ve eşlik eden semptomlar, tehlikeli bir duruma işaret edip etmediğini belirlemede yardımcı olabilir.
Sol Üst Karın Boşluğunda Ağrının Olası Nedenleri
Sol üst karın boşluğundaki ağrının nedenleri arasında mide problemleri, kaburgaların altında bulunan dalakla ilgili sorunlar, böbrek hastalıkları ve pankreas rahatsızlıkları yer alır. Bu nedenle bu bölgedeki ağrıların teşhis ve tedavisi için bir doktora başvurulması şarttır. Ağrının nedeni;
- Bağırsak iltihabı (divertikülit)
- Fıtık
- Gaz
- Böbrek taşı
- Mide ülseri
- Pankreatit (pankreas iltihabı)
- Dalağın büyümesi veya yırtılması
- Mide problemleri (reflü, gastrit, mide spazmları)
- Çeşitli mide ve bağırsak hastalıkları
- Kalp rahatsızlıkları
- Akciğer rahatsızlıkları
ağrının olası nedenleri arasında sayılabilir.
Pankreatit
Pankreas iltihabı olarak da bilinen pankreatit, pankreasın türevini oluşturduğu enzimlerin aktif hale gelerek pankreas dokusunu parçalamaya başlamasıyla oluşur. Pankreatit akut veya kronik olabilir. Akut pankreatitte hastalar genellikle şiddetli ve keskin bir ağrı hissederler. Bu ağrı genellikle midenin üst kısmında başlar ve sırt ağrısına benzer şekilde hafifleyip şiddet kazanabilir. Pankreatitin en yaygın nedeni alkol tüketimi ve safra taşlarıdır.
Dalağın Büyümesi veya Yırtılması
Dalağın büyümesi veya yırtılması durumunda sol üst karın boşluğunda ağrı yaşanabilir. Dalağın büyümesine neden olan hastalıklar arasında kan enfeksiyonları, romatizmal hastalıklar, karaciğer hastalıkları ve bazı kanser türleri yer alır. Yırtılan dalak ise travmatik bir olay sonucunda meydana gelebilir. Dalağın büyümesi, yırtılmasına sebebiyet verebilir. Dalağın büyümesi halinde kişi kendisini yorgun hisseder ve soğuk terleme gibi semptomlar yaşar. Yırtılmış dalak sonucu ise karın ağrısının yanı sıra ciddi kanamalar da yaşanabilir.
Böbrek Taşı
Böbrek taşı, vücuttaki sıvı eksikliği veya idrarın aşırı kalsiyum içermesi nedeniyle oluşan sert maddelerdir. Sol üst karın boşluğundaki ağrının nedenlerinden biri de böbrek taşıdır. Böbrek taşının varlığında tipik olarak yan ağrısı görülür ancak bazı durumlarda karın ağrısı da yaşanabilir. Taş üşütme veya soğuk alma gibi sebeplerle böbreklerde iltihaba neden olursa enfekte böbrek iltihabı görülebilir. Bu durumda yüksek ateş, titreme ve halsizlik gibi semptomlar ortaya çıkar.
Mide Ülseri
Mide iç yüzeyinin asit saldırısıyla aşınarak hasar görmesine mide ülseri denir. Mide ülserinin varlığında mide bölgesinde yanma hissi, hazımsızlık, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler gözlemlenir. Mide ülserinin en önemli bulgularından biri de sol üst karın boşluğunda ağrı meydana gelmesidir. Mide ülseri olan kişiler genellikle yemek yedikten sonra bu ağrıyı hissederler.
Mide Problemleri
Mide problemleri arasında yer alan reflü, gastrit ve mide spazmları sol üst karın boşluğunda ağrı meydana getirebilir. Mide asidinin yemek borusuna geri kaçışı olarak bilinen reflü, yanma tarzında ağrılara neden olurken reflünün nedenlerinden biri olan gastrit ise inflamasyona bağlı mide astarının zarar görmesiyle oluşur. Gastritte ise mide bulantısı, kusma ve hazımsızlık gibi belirtiler görülür. Mide spazmı ise midenin kaslarının anormal şekilde kasılmasıyla oluşur ve sol üst karın boşluğunda ağrı yanı sıra mide kramplarına da neden olabilir.
Karbonhidrat Sindirim Sorunları
Karbonhidrat sindirim sorunları, karbonhidrat türlerinin yeterince parçalanmaması veya emilmemesi durumunda ortaya çıkar. Bu tür sorunlarda gluten ve laktoz intoleransı en yaygın örnekler arasında yer alır. Gluten sindirilirken vücutta inflamatuar bir tepki meydana gelirken laktoz intoleransında ise sindirilemeyen laktozun fermantasyonu yaşanır. Karbonhidrat sindirim sorunlarında sol üst karın boşluğunda ağrı yanı sıra şişkinlik, ishal ve gaz gibi sindirim sistemi semptomları da görülür.
Kalp Hastalıkları
Kalp hastalıkları da sol üst karın boşluğunda ağrı meydana gelmesinin nedenleri arasında yer alır. Kalp krizlerinde görülen klasik belirtiler her zaman gözlemlenmeyebilir. Özellikle kadınlarda kalp krizini gösteren klasik belirtiler yerine farklı semptomlar, örneğin sol üst karın boşluğunda ağrı ve göğüs ağrısı yaşanabilir. Bu nedenle kalp hastalıklarında erken teşhis önemlidir.
Akciğer Hastalıkları
Akciğer hastalıkları da sol üst karın boşluğunda ağrı meydana gelmesinin nedenleri arasında yer alır. Akciğer enfeksiyonu olarak bilinen pneumonia, akciğerlerin hava keselerinin iltihaplanmasıyla oluşur. Akciğer enfeksiyonunda öksürük, nefes darlığı, ateş ve soğuk terleme gibi semptomlar görülür. Bunun yanı sıra akciğer zarı iltihabı (plevrit) ve zatürree de sol üst karın boşluğunda ağrı meydana getirebilecek akciğer hastalıkları arasında yer alır.
Ağrı Teşhisi Nasıl Konulur?
Sol üst karın boşluğundaki ağrının teşhisi için öncelikle doktor tarafından muayene yapılması gerekir. Muayene sırasında doktor, ağrının şiddetini, tipini (keskin, bıçak saplanır tarzda), konumunu (sol üst karın), ne zaman başladığını, ne kadar sürdüğünü, hangi durumlarda arttığını ve azaldığını öğrenir. Bunların yanı sıra geçmiş tıbbi öykü de teşhis sürecinde önemlidir.
Tıbbi Görüntüleme Yöntemleri
Ağrının nedenini teşhis etmek için çeşitli tıbbi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Bu yöntemler;
- Ultrasonografi (USG)
- Bilgisayarlı Tomografi (BT)
- Manyetik Rezonans (MR)
- X-ışını
olup her bir yöntemin kendi avantajları ve dezavantajları vardır.
Dalağın Büyümesi Teşhisi İçin Hangi Tetkikler Yapılır?
Dalağın büyümesinin teşhisi için kan testleri, görüntüleme testleri (ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi) ve bazen de biyopsi gerekebilir. Tam kan sayımı (hemogram) testi ile dalağın büyümesine neden olabilecek anemi türleri tespit edilebilir. Bunun yanı sıra kan örneğinde bulunan beyaz kan hücrelerinin yüzdesini gösteren diferansiyel içeren tam kan sayımıyla da dalağın büyümesi teşhis edilebilir.
Ağrı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sol üst karın boşluğundaki ağrının tedavisi için öncelikle ağrının nedeninin bulunması gerekir. Ağrının nedeni tespit edildikten sonra bu nedene yönelik tedavi planlanır. Örneğin reflü nedeniyle oluşan ağrıların tedavisinde mide asidini azaltan ilaçlar reçete edilirken böbrek taşına bağlı oluşan ağrılarda sıvı alımının artırılması ve ağrı kesiciler böbrek taşı tedavisi için planlanabilir.