Tendon iltihabı, tendon adı verilen kasları kemiğe bağlayan sert dokularda meydana gelen iltihaplanmadır. Tendonlar, kas ile kemiği bir arada tutan ve hareket esnasında çeşitli eklem hareketliliğini sağlayan, esnek fakat sert yapıya sahip doku parçalarıdır. Tendon iltihabında bu dokularda yıpranma, hasar veya aşınma meydana gelir. En sık görülen tendon iltihabı türleri ise omuz tendiniti, patellar tendiniti (diz tendiniti), Aşil tendiniti ve lateral epikondilit (tenisçi dirseği) olarak bilinir.
Tendon İtihabı Neden Olur?
Tendon iltihabının başlıca sebebi tekrarlayan hareketlerdir. Özellikle sporcularda, belirli bir aktiviteyi sürekli tekrarlamaya bağlı olarak tendonlarda aşınma ve yıpranma meydana gelir ve bu da tendonların iltihaplanmasına neden olur. Tendon iltihabının yaygın sebeplerinden bazıları şunlardır:
-
Spor aktiviteleri
-
Tekrarlayan el, bilek veya parmak hareketleri
-
Uzun süreli bilgisayar kullanımı
-
El aletleri kullanımı
-
Oyun oynama gibi tekrarlayan hareketler
-
Yaşın ilerlemesi
-
Şeker hastalığı, romatizma ve tiroid gibi sağlık problemleri
-
Vücutta aşırı kilo veya obezite olması
-
Vücutta aşırı yağ bulunması
-
Organizmada yeterli kan akışının olmaması
-
Tendon bölgesinde yeterli dinlenmenin sağlanmaması
Tendon iltihabı, genellikle tekrarlayan hareketlerin yapıldığı mesleklerde çalışan kişilerde ortaya çıkmaktadır. Bu meslekler arasında tenis oynamak, masa tenisi oynamak, bisiklet sürmek, daktilo veya bilgisayar kullanmak, çekiç kullanarak inşaat işleri yapmak, müzik aleti çalmak gibi aktiviteler yer alır. Ayrıca yaş ilerledikçe tendonlar zayıfladığı için tendon iltihabına daha yatkın hale gelinir. 65 yaş ve üstünde bu rahatsızlığa yakalanma oranı %30 civarındadır.
Tendon İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Tendon iltihabının belirtileri, kişinin yaşı, genel sağlık durumu ve iltihabın hangi tendon bölgesinde meydana geldiğine göre farklılık gösterir. Tendon iltihabının genel belirtileri şunlardır:
-
Ağrı: Tendon iltihabının en belirgin belirtisidir. Ağrı genellikle iltihap olan bölgede hissedilir. Ayrıca bu ağrı hareket esnasında da meydana gelebilir.
-
Şişlik: Tendon bölgesinde şişlik meydana gelebilir.
-
Isı artışı: İltihap olan bölgede ısı artışı yaşanabilir.
-
Hassasiyet: Tendon bölgesi hassaslaşır ve hafif bir dokunuşta bile acı verebilir.
-
Hareket kısıtlılığı: Tendon iltihabı hareket kısıtlılığına neden olabilir.
-
Ses: Özellikle omuzda meydana gelen tendon iltihabında eklem hareket ettirildiğinde ses gelebilir.
Tendon İltihabı Nasıl Teşhis Edilir?
Tendon iltihabının teşhisi genellikle fiziksel muayene ve görüntüleme testleri ile yapılır. Fiziksel muayenede doktor, etkilenen bölgedeki ağrı, şişlik ve hassasiyeti kontrol eder. Ayrıca hareket aralığını değerlendirir ve sesleri dinler. Fiziksel muayeneye ek olarak şu görüntüleme testleri de uygulanabilir:
-
Ultrason: Tendonların yapısını değerlendirmek için ultrason taraması yapılabilir.
-
MR: Daha ayrıntılı görüntüler elde etmek için manyetik rezonans görüntüleme (MR) kullanılabilir.
-
Röntgen: Röntgen görüntüleri, kemiklerdeki olası yaralanmaları veya tendon kopmalarını tespit etmek için kullanılabilir.
-
Kan testleri: Kan testleri, iltihap belirteçlerini değerlendirmek ve diğer sağlık sorunlarını ekarte etmek için yapılabilir.
Bu testler, tendon iltihabının varlığını doğrulamak ve semptomlara neden olan diğer olası sorunları ekarte etmek için kullanılabilir.
Tendon İltihabı Nasıl Tedavi Edilir?
Tendon iltihabının tedavisi genellikle evde bakım yöntemleriyle başlayabilir. Bununla birlikte şiddetli vakalarda veya evde bakım yöntemlerinin etkili olmadığı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir. Tendon iltihabı tedavisinde aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
Evde Bakım Yöntemleri
Evde bakım yöntemleri, tendon iltihabının hafif vakalarında etkili olabilir:
-
Dinlenme: Etkilenen bölgeyi dinlendirerek iltihaplanmayı azaltabilirsiniz.
-
Buz Kompresi: Buz torbası veya buzlu havlu kullanarak etkilenen bölgeye kompres uygulamak şişliği ve ağrıyı azaltabilir.
-
Ağrı Kesiciler: Reçetesiz satılan nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), ağrıyı hafifletebilir ve iltihabı azaltabilir. Ancak bu ilaçları kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
-
Bandaj: Elastik bandaj veya destekli sargılar kullanarak etkilenen bölgeyi stabilize edebilirsiniz.
Fizik Tedavi
Fizik tedavi, tendon iltihabının tedavisinde önemli bir rol oynayabilir. Fizik tedavi uzmanı, kişiye özel egzersiz programları oluşturarak tendonun güçlenmesine ve esneklik kazanmasına yardımcı olabilir. Ayrıca ağrıyı azaltmak için elektroterapi, ultrason ve kriyoterapi gibi yöntemler de kullanılabilir.
Enjeksiyonlar
Şiddetli vakalarda veya diğer tedavilerin etkili olmadığı durumlarda doktorlar tarafından kortikosteroid enjeksiyonları önerilebilir. Bu enjeksiyonlar doğrudan etkilenen tendon bölgesine uygulanarak hızlı bir şekilde ağrıyı azaltabilir ve iltihabı kontrol altına alabilir.
Cerrahi Müdahale
Cerrahi müdahale genellikle son çare olarak düşünülür ve diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu durumlarda önerilir. Cerrahinin amacı hasar gören tendon dokusunu onarmak veya çıkarmaktır. Cerrahi müdahale sonrası fizik tedavi gerekebilir.
Tendon İltihabı Nasıl Önlenir?
Tendon iltihabını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
-
Isınma ve Soğuma: Egzersiz öncesinde ısınma, sonrasında soğuma yaparak tendonları koruyabilirsiniz.
-
Doğru Teknik: Spor yaparken doğru teknikleri kullanmak tendonların aşırı yüklenmesini engelleyebilir.
-
Dengeli Antrenman: Farklı kas gruplarını çalıştırarak dengeli bir antrenman programı oluşturabilirsiniz.
-
Tekrarlayan Hareketlerden Kaçınma: Aynı hareketi uzun süre tekrarlamaktan kaçınmak önemlidir.
-
Ara Verme: Egzersiz yaparken düzenli aralar vermek tendonların dinlenmesini sağlar.
-
Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenme, yeterli su tüketimi ve düzenli uyku sağlıklı bir yaşam tarzının temel unsurlarıdır. Bu unsurlar eklem sağlığını da destekleyebilir.