Topuk ağrısı, topuğu oluşturan kemik, tendon ve yumuşak dokulardaki problemler nedeniyle yaşanır. Topuk ağrısının en yaygın nedeni, topuğun yumuşak dokularında meydana gelen iltihaplanmadır. Topuk ağrısı yaşandığı durumda ağrının nedeni anlaşılmadan hareket edilmesi durumunda daha büyük sağlık sorunlarına neden olabileceği için topuk ağrısının neden olduğu anlaşılmalıdır. Topuk ağrısı özellikle ayakta uzun süre kalan, koşturan ve sıçrayan kişilerde sıklıkla görülür.
Topuk Ağrısı Nedir?
Topuk ağrısı, topuğu oluşturan kemik, tendon ve yumuşak dokulardaki problemler nedeniyle yaşanan rahatsızlıktır. Topuk ağrısı genellikle topuğa binen ağırlığın neden olduğu zorlanmaya bağlı olarak gelişir ve koşma, sıçrama gibi hareketler yapıldığında ya da uzun süre ayakta durulduğunda ağrı oluşmasına neden olur. Topuk ağrısı, topuklu ayakkabı gibi topuğa direkt olarak baskı yapan unsurlardan da kaynaklanabilir.
Topuk Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Topuk ağrısının en yaygın belirtisi topuk bölgesinde meydana gelen ağrıdır. Topuk bölgesinde yaşanan ağrı sabahları daha şiddetli hissedilir ve gün içerisinde hareketle birlikte ağrı artar. Topuk bölgesinde hassasiyet ve şişlik de görülebilir. Topuk ağrısıyla birlikte ayak bileği ve ayak hareketlerinde zorlanma yaşanabilir.
Topuk ağrısının diğer belirtileri şunlardır:
- Topuk bölgesinde sabahları yaşanan ağrı
- Topuk bölgesinde meydana gelen hassasiyet
- Ağrıyla birlikte görülen topuğa yakın şişlik
- Topuk ağrısıyla birlikte ayak bileği ve ayak hareketlerinde zorlanma
Topuk Ağrısının Nedenleri
Topuk ağrısının en yaygın nedeni, topuğu oluşturan yumuşak dokularda meydana gelen iltihaplanmadır. Ayakta uzun süre kalan kişilerle birlikte topuğa direkt olarak baskı yapan unsurlar da topuk ağrısının yaygın nedenleri arasında yer alır. Topuk ağrısına neden olan durumların başında plantar fasiit, topuk dikeni, tendinit, bursit ve fraktür yer alır.
Topuk ağrısının nedenleri şunlardır:
- Plantar fasiit
- Topuk dikeni
- Topuktan ayağa doğru giden Achilles tendonunun iltihaplanmasıyla meydana gelen tendinit
- Aşırı kullanım ya da travmaya bağlı olarak oluşan bursit
- Topuğun stres kırığı
Plantar Fasiit
Plantar fasiit, topuğun yumuşak dokusunda meydana gelen iltihaplanmadır. Ayakta uzun süre kalan kişilerde sıklıkla görülen plantar fasiit, topuktaki ağrının en yaygın nedenidir. Ayak tabanını destekleyen kalın doku bandının iltihaplanması sonucu görülen plantar fasiit, sabahları daha şiddetli hissedilen topuk ağrısına neden olur. Plantar fasiitin tedavi edilmemesi durumunda ilerleyen zamanlarda daha büyük sağlık sorunlarına neden olabileceği için ihmal edilmemesi gerekir.
Topuk Dikeni
Ayak tabanındaki bağların iltihaplaşması ve aşırı kullanımı sonucu topuğun alt kısmında kemiğin çıkıntı yapmasıyla oluşan topuk dikeni, ayakta uzun süre kalan kişilerde sıklıkla yaşanır. Topuk dikeninin varlığı kişide her zaman ağrı oluşturmayabilir. Topuk dikeni olan kişinin ayakkabı tercihi, yürüyüş biçimi ve var olan diğer ayak hastalıkları topuk dikeni ağrısını etkileyen unsurlar arasında yer alır.
Tendinit
Topuktan ayağa doğru giden Achilles tendonunun iltihaplanmasıyla meydana gelen tendinit, özellikle koşucularda sıklıkla görülür. Tendinitin varlığında aşırı kullanım, dinlenmeme ve yanlış teknikler tendiniti tetikleyebilir. Tendinitin varlığında kişinin ayağında hafiften şiddetliye varan ağrı yaşanır.
Bursit
Bursit; tendonların, kemiklerin ve kasların vücudun eklem yerlerinde bulunan sıvı torbalarının iltihaplaşmasıdır. Topuktaki bursitte de topuktaki sıvı torbası iltihaplaşır. Aşırı kullanım ya da travmaya bağlı olarak gerçekleşen bursitte dinlenme ve soğuk uygulama tedavi yöntemleri arasında yer alır.
Stres Fraktürü
Ayakta koşma, sıçrama gibi tekrarlayan aktivitelerle birlikte yaşanan travma sonucu oluşan topuğun stres kırığı da topuk ağrısının nedenleri arasında yer alır. Topuğun stres kırığında dinlenme kırığın iyileşmesi için en önemli adımdır.
Topuk Ağrısına Ne İyi Gelir?
Topuk ağrısına iyi gelen uygulamalar arasında dinlenme, soğuk kompres uygulama, esneme egzersizleri yapma ve destekleyici ayakkabı giyme yer alır. Topuk ağrısını tetikleyen hareketlerden kaçınması gereken kişinin dinlenmesi önemlidir. Topuğa binen yükün hafiflemesi için dinlenme sırasında ayağın yükseğe kaldırılması gerekir. Soğuk kompres uygulamak ise topuktaki iltihabın azalmasına yardımcı olur.
- Dinlenme: Topuktaki ağrının dinlenme ile hafiflemesi beklenir. Dinlenme sırasında ayağın yükseltilmesi kan dolaşımını düzenleyerek topuktaki iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
- Soğuk Kompres: Özellikle egzersiz sonrası topuğa soğuk kompres uygulamak şişliği azaltarak topuktaki ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur.
- Esneme Egzersizleri: Achilles tendonu ile plantar fasiyeyi esneten egzersizler tendinit ve plantar fasiitin semptomlarını iyileştirebilir.
- Ayağa Yapışık Destekleyici Ortopedik Tabana Sahip Ayakkabılar: Ortopedik destekleyen tabana sahip ayakkabılar giymek topuktaki stresi azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca yüksek topuklu ayakkabıları giymekten de kaçınılmalıdır.
Topuk Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?
Topuk ağrısının teşhisi öncelikle doktor tarafından yapılan fiziksel muayene ile anlaşılır. Doktor muayene sırasında hastanın semptomlarını öğrenip tıbbi öyküsünü çıkardıktan sonra fiziksel muayeneye başlayarak topuktaki hassas noktaları kontrol eder. Gerekli görüldüğü durumda röntgen çekilerek topuktaki kemik yapı incelenebilir. Topuktaki kemik yapıda bir sorun yaşanmaması durumunda röntgen çekilerek yumuşak dokularda meydana gelen sorunlar anlaşılabilir. MR taraması sayesinde tendon yaralanmaları ve diğer yumuşak doku sorunları da incelenebilir.
Topuk Ağrısı Hangi Bölümün Doktoruna Gidilir?
Anatomik olarak topuk bölgesi ayak bölümü içerisinde yer aldığı için bir ayak sorunu olarak değerlendirilen topuk ağrısı için ortopedi bölümüne başvurulabilir. Topuktaki kemik yapıyla ilgili bir sorun yaşanması durumunda ortopedi bölümüne başvurulabilir. Yumuşak doku sorunları için ise fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümüne başvurulabilir.
Topuk Ağrısı Ameliyatı Gerekli Midir?
Kronikleşen ve diğer tedavilerle geçmeyen plantar fasiit durumunda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale ile ayakta uzun süre kalan kişilerin yaşayabileceği sorunlar en aza indirgenerek tedavi süreci sağlanabilir.
Topuk Ağrısında İlaç Tedavisi Gerekli midir?
Ağrı kontrolü için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanılabilir. Bu ilaçlar özellikle egzersiz sonrası yaşanan ağrı için etkili olabilir. Ayrıca kortikosteroid enjeksiyonları da kullanılabilir ancak bu yöntem bağ dokusunu zayıflatabileceği için dikkatli kullanılması gerekir.
Topuk Agırlığında Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
Ağrı giderek şiddetlenirse, basit yöntemlerle geçmiyorsa doktora başvurmak gerekir. Ayrıca gece boyunca uykudan uyandıran bir ağrı yaşanması durumunda doktora başvurulması gerekir.Topuk dikeni nedeniyle ameliyat olunması durumunda özel ayakkabı kullanılması gerekir.Topuktan 7-10 cm uzaklıktaki parmaklara kadar uzanan hiçbir ayakkabı giymemek gerekir.